Rel rond 'antisemiet' Abou Jahjah verdeelt Nederland
Een contract tussen Dyab Abou Jahjah en De Bezige Bij blijft voor beroering zorgen in Nederland. Een aantal prominente Bezige Bij-auteurs dreigt vanwege samenwerking met 'de antisemiet' Abou Jahjah het fonds te verlaten. Maar de uitgeverij krijgt ook steun, onder meer van Arnon Grunberg.
"Juist mensen van wie je vermoedt dat ze je naar het leven staan moet je uitnodigen lid te worden van je club." Het zijn woorden van Arnon Grunberg, afgelopen donderdag op de voorpagina van de Volkskrant. Grunberg mengt zich daarmee in een kwestie die de Nederlandse literaire wereld al een aantal maanden verdeelt. De kwestie gaat over De Bezige Bij, een Nederlandse uitgeverij met wortels in het verzet tegen de nazi's, die in september het pamflet Pleidooi voor radicalisering van Dyab Abou Jahjah wil publiceren.
Grunberg ziet daar, anders dan andere schrijvers van Joodse komaf, geen graten in. Of Abou Jahjah al dan niet een antisemiet is, is volgens de schrijver in deze discussie niet eens relevant. "Céline was een antisemiet, zijn werk is verkrijgbaar."
Onsamenhangend
Grunberg is niet de enige schrijver die zich deze week achter De Bezige Bij schaarde. Steun kwam er ook van schrijvers Abdelkader Benali en Charlotte Mutsaers. Laatstgenoemde stipte via Facebook aan dat vooralsnog niet geweten is wat er in het boek van Abou Jahjah precies zal staan. Schrijvers die ermee dreigen om De Bezige Bij te verlaten vanwege een nog niet eens verschenen boek horen volgens Mutsaers aan de deur te worden gezet. "Dat zou met afstand het beste idee zijn."
Het is twijfelachtig of De Bezige Bij haar raad ter harte zal nemen. Het verzet tegen Abou Jahjah wordt aangevoerd door Leon de Winter, Jessica Durlacher en Marcel Möring, drie prominente auteurs die de uitgeverij wellicht niet graag kwijt is. Of de drie uit eigen beweging zullen vertrekken, valt ook nog af te wachten.
Nog afgelopen week schreef Marcel Möring in een opiniestuk in NRC Handelsblad dat hij zijn beslissing zal nemen na lezing van het boek van Abou Jahjah. Intussen behoudt hij zich het recht voor om het oneens te zijn met diens "onsamenhangende ideeën" en "ergens anders heen te gaan als mij dat niet zint".
'Geen tijd'
Abou Jahjah kreeg zijn contractvoorstel van Katrijn Van Hauwermeiren, hoofdredacteur Vlaanderen bij De Bezige Bij. Door deze krant gevraagd naar een reactie, verwees ze naar eerdere uitlatingen van haar directeur, Henk Pröpper. Die vertelde vorige week aan het weekblad De Groene Amsterdammer dat zijn uitgeverij "vanzelfsprekend" nooit iets zal uitgeven dat "ook maar zweemt naar antisemitisme". Pröpper voegde er nog aan toe dat het pamflet van Abou Jahjah "op alle fronten kritisch" zal worden beoordeeld.
Dyab Abou Jahjah liet ons afgelopen donderdag weten dat de polemiek hem niet bezighoudt. Eerder al liet hij optekenen dat hij "geen tijd" heeft voor een debat over de kwestie. "Waar ik wel tijd voor heb, is een debat over de status van Israël in Europa, bijvoorbeeld. Over de absurde band die veel Nederlanders leggen tussen de misdaden die sommige van hun voorouders tegen de Joden hebben gepleegd lang geleden, en de steun vandaag aan een staat die elke dag allerlei mensenrechten schendt en allerlei VN-resoluties negeert. (...) Dat lijkt me wel interessant."