Europa blokkeert fiscale sluiproutes
'De dagen van de agressieve belastingontwijking in Europa zijn voorbij.' Met die woorden kondigde eurocommissaris Pierre Moscovici een pakket maatregelen aan dat de fiscale achterpoortjes voor multinationals in Europa sluit.
Enkele weken geleden kreeg België een koude douche. Eurocommissaris Margrethe Vestager besliste dat de Belgische 'excess profit rulings' illegaal zijn. België moet daardoor 700 miljoen euro terugvorderen van in totaal 36 bedrijven, waaronder Atlas Copco en AB Inbev.
De socialist Pierre Moscovici heeft nu een pakket maatregelen klaar die dit soort vergaande belastingafspraken, speciale routes en constructies onmogelijk moet maken. Daaronder de notionele intrestaftrek, die België al jarenlang aanbiedt aan multinationals. Zo moet het voor bedrijven moeilijker worden om de winst binnen de Europese Unie door te sluizen naar het land met de laagste belastingvoet of naar een belastingparadijs elders in de wereld. Moscovici voorziet daarom limieten op wat er fiscaal aftrekbaar is en overweegt de Commissie een 'vertrekbelasting' voor wie waardevol onderzoek uit de EU verhuist.
Aantrekkelijk belastingklimaat
De Commissie wil regeringen ook helpen om strakker toe te zien op misbruik van belastingverdragen. Moscovici wil adviezen geven aan EU-regeringen over wat ze kunnen als een multinational fictieve activiteiten opzet in een afgelegen land, alleen omdat er een aantrekkelijk belastingklimaat is. Bedrijven moeten aan de fiscus uitleggen hoeveel belastingen ze betalen op welke winst in andere lidstaten.
Moscovici wil ook de samenwerking tussen de belastingdiensten in de Europese landen bijsturen. Hij wil dat de fiscus in elke lidstaat weet hoeveel omzet en winst een bedrijf heeft in andere EU-landen en hoeveel belastingen het daar betaalt. Zo moeten de fiscale sluiproutes binnen de Europese Unie aan de oppervlakte komen.
Het Europees Parlement werkt aan gelijkaardige regels, die multinationals verplichten de land-per-landgegevens in hun jaarverslag te publiceren.
"Ons doel is een beter fiscaal systeem in de Europese Unie. De spelregels moeten gelijk zijn voor alle bedrijven", zegt Pierre Moscovici. "De plannen die we vandaag voorstellen, zullen de Europese regeringen helpen hun belastinginkomsten te beschermen en een stabiel klimaat te creëren voor de zakenwereld."
Moscovici schotelde ook cijfers voor die aantonen wat de agressieve belastingontwijking Europa kost. "Een studie van het Europees Parlement leert ons dat de EU jaarlijks 50 tot 70 miljard euro misloopt aan belastingontwijking. Dat is vijf keer meer dan we spenderen aan de vluchtelingencrisis. Het is geld dat wordt afgenomen van onze ziekenhuizen, onze scholen, onze veiligheid en andere levensbelangrijke publieke diensten."
Toch wil de Commissie geen bedrag kleven op hoeveel euro de nieuwe plannen de lidstaten zullen opleveren.
Meer dan genoeg troeven
Opmerkelijk is dat minister van Financiën Johan Van Overtveldt (N-VA), net zoals zijn partijgenoot en Europarlementariër Sander Loones, allesbehalve enthousiast is over de harmonisering binnen Europa. Of er op zijn minst heel wat vraagtekens bij plaatst. "We moeten zorgen dat we fiscaal aantrekkelijk blijven voor bedrijven. We denken aan maatregelen in de vennootschapsbelasting die ervoor kunnen zorgen dat multinationals in België blijven", zei zijn woordvoerder gisteren in deze krant. "Maar een harmonisatie kan ons land zuur opbreken, net omdat fiscaliteit een manier was om te concurreren met grote landen."
Eurocommissaris Margrethe Vestager is het daar niet mee eens, net als vele anderen. België heeft volgens haar meer dan genoeg troeven(zie interview).
Dries Lesage van het Instituut voor Internationale Studies (UGent): "Kleine landen hebben het gevoel dat ze kwetsbaarder zijn, dat ze extra inspanningen moeten leveren om overeind te blijven in een geglobaliseerde economie. Of dat terecht is, is een andere zaak. Ik heb daar mijn twijfels over. In tijden van globalisering en Europese unificatie maakt de grootte van een economie niet zoveel meer uit."
Michel Maus geeft aan dat ons land vooral politieke keuzes zal moeten maken. "Willen we bedrijven aanmoedigen die innoveren, of net inzetten op de maakeconomie? Dat zijn de keuzes die politici moeten maken. Het is belangrijk dat over die vraag nagedacht wordt, voor er gedacht wordt aan nieuwe fiscale maatregelen."