158 MILJOEN Liggend naakt hangt in China
Eerder kocht hij een Ming-schaaltje voor 34 miljoen euro - om het prompt als theekopje te gebruiken. Wie is 'de excentrieke meneer Liu', die zopas 158 miljoen euro neertelde voor een wulpse Modigliani?
Hij begon als straatverkoper van tassen, werd taxichauffeur toen hij oud genoeg was om zijn rijbewijs te halen en werd een van China's superrijken. Nu is de 51-jarige Chinese zakenman Liu Yiqian de koper van het monumentaal Liggend naakt, een schilderij van de Italiaanse kunstenaar Amedeo Modigliani (1884-1920). Het doek van 60 bij 90 centimeter zal een plek krijgen in een van zijn twee eigen kunstmusea in Sjanghai.
'De excentrieke meneer Liu', zoals hij in de Chinese pers wordt genoemd, sloeg maandag toe bij veilinghuis Christie's in New York. Op het moment dat de internationale kunstmarkt een beetje leek te gaan pruttelen, plaatste hij per telefoon een winnend bod, dat meteen de recordboeken in ging. Met 158 miljoen euro (inclusief veilingkosten) is zijn Modigliani na De vrouwen van Algiers van Pablo Picasso het duurste schilderij dat ooit op een veiling verkocht is. Alleen schilderijen die buiten veilinghuizen om werden verhandeld brachten eerder meer op, zoals een Gauguin die naar Qatar vertrok voor 270 miljoen euro.
Doorgaans is het zijn vrouw Wang Wei die de boodschappen doet op de internationale kunstmarkt. Zij houdt het meest van moderne en hedendaagse kunst, hij veeleer van Chinees erfgoed. Samen hebben ze twee private musea opgericht in hun woonplaats Sjanghai. Het tweede, Long Museum West Bund, ging vorig jaar open en is gevestigd in een voormalige hangar aan de oever van de Huangpu-rivier. Het mag zich met afstand het grootste particuliere museum van China noemen.
Protserig
Liu Yiquian is een van de selfmade miljardairs van het nieuwe China. De lijn van zijn carrière toont een even scherpe stijging als de Chinese economie. Met zijn verdiensten als taxichauffeur kocht hij een paar aandelen van een winkelcentrum. De grote winst stak hij in nieuwe aandelen. Nu lopen zijn investeringen uiteen van bedrijven in de chemie en gezondheidszorg tot het bankwezen en de technologie.
Wat moet een gewiekste zakenman met een onbeschaamd sensuele voorstelling van een Italiaanse avant-gardist, een hartstochtelijk gebruiker van absint en opium? In 1917 werd een tentoonstelling van Modigliani in Parijs verboden vanwege het veronderstelde pornografisch karakter. Nu wordt zijn Liggend naakt verscheept naar China. Daar komt het in handen van een man die vorig jaar opzien baarde met de aankoop van een porseleinen 'kippenschaaltje' uit de Ming-dynastie voor 34 miljoen euro. En ophef veroorzaakte toen hij na zijn aankoop bij veilinghuis Sotheby's Hongkong kalmpjes thee ging drinken uit zijn kostbare kleinood.
Het toonde in ieder geval dat Liu Yiqian er geen probleem mee heeft zijn rijkdom met enige bravoure te tonen - ondanks het gebrek aan waardering die de Chinese autoriteiten doorgaans tonen voor protserige welvaart. Misschien is het zijn voorliefde voor de Chinese geschiedenis, en het terugkopen van verdwenen erfgoed, die hem goodwill oplevert bij de Communistische Partij. Kort na zijn theekopje stelde hij nog een tapijt veilig uit Tibet, de omstreden provincie van het land. Kosten: 42 miljoen euro.
Even later vloog hij naar New York voor de veiling van een bronzen beeld van een Tibetaanse monnik uit de 11de eeuw. In zijn hotelkamer liet hij zich door zijn vrouw fotograferen in onderbroek, in dezelfde pose als de monnik. Dat hij de foto deelde met vrienden op de populaire Chinese webdienst WeChat noemde hij 'gewoon leuk'. En ook was het "echt heel, heel moeilijk" geweest de lotushouding aan te nemen. Het beeld kocht hij voor 4,6 miljoen euro.
Politieke kunst
Liu Yiqian beschreef de aankoop in The Wall Street Journal als "een grote kans om een wereldberoemd meesterwerk toe te voegen aan onze verzameling".
De keuze lijkt ingegeven door zijn vrouw Wang Wei. Zij begon als 'huisvrouw' met het verzamelen van Chinese politieke kunst. Dat mondde in hun musea uit in tentoonstellingen als 'Rode klassiekers' over kunst uit de jaren van dictator Mao, maar ook in een grote verzameling hedendaagse Chinese kunst. Daartussen bevindt zich ook werk van kunstenaars als de Amerikaan Jeff Koons en de Japanse Yayoi Kusama.