'Wat gaan we hier eigenlijk doen?'
Zonder discussie stelde de algemene vergadering van Eandis vast dat de verkoop aan de Chinezen niet kon doorgaan. Achter de schermen hekelden de aandeelhouders wel de politieke inmenging vanuit Brussel. Ook voorzitter Piet Buyse haalde scherp uit. Ann De Boeck
"Ik zit al 44 jaar in de politiek. Ik heb al veel bokkensprongen gezien, maar dit snap ik niet." Nog voor de start van de buitengewone algemene vergadering haalt Freddy Merckx (71), gemeenteraadslid in Stekene, uit naar de chaotische aanloop van deze cruciale vergadering. In de foyer van de Ghelamco Arena is de saga rond State Grid het gespreksonderwerp nummer één. "Mevrouw, het zou lachwekkend zijn als het niet zo pijnlijk was. Dit is een serieuze verkwisting van tijd en geld."
Freddy heeft dan ook een reden om boos te zijn. Een half uur voor de start van de vergadering weet hij niet eens of de stemming zal doorgaan. De raad van bestuur van Eandis zit samen om uit te maken of het onverwachte njet van energieregulator Vreg een reden is om de stekker uit de fusie van de intercommunales, Eandis Assets, te trekken. Toen de Vreg meldde dat de Antwerpse netbeheerder Imea na een fusie geen verlaagde energietarieven meer kon aanbieden, trok Antwerpen zich terug uit die noodzakelijke fusie. Volgens sommigen het einde van de deal, volgens anderen niet.
Voorspelling
"Ik kom ja stemmen", zegt Urbain Van Kemseke, gemeenteraadslid in Sint-Gillis-Waas. "Aangezien we een stembiljet hebben gekregen, denk ik dat de stemming doorgaat."
Freddy heeft ook een ja-mandaat, maar hij waagt zich niet meer aan voorspellingen. "Tja, wat gaan we hier eigenlijk doen? Ik heb een vermoeden, maar in dit dossier ben je nergens zeker van. Eerst is alles in orde, dan trekt Antwerpen zich terug. Eerst stemt Bart Tommelein voor, dan tegen. En dan komt die staatsveiligheid er zich ook nog mee bemoeien", foetert hij.
Wanneer de deuren geopend worden, hangt er een lichte spanning in de zaal. De blauwe neonverlichting geeft de conferentieruimte iets futuristisch, niet meteen iets wat je associeert met de noodlijdende intercommunales.
Met een buffet, een uitstekende bediening en een toplocatie - we hebben uitzicht op de grasmat van AA Gent - werden kosten noch moeite gespaard voor wat een groot feest moest worden: de toetreding van State Grid tot Eandis.
'Bloedend hart'
Maar vandaag nemen tien bedrukte gezichten vooraan plaats aan een lange tafel. Piet Buyse, de voorzitter van Eandis en CD&V-burgemeester van Dendermonde, maakt het verdict van de raad van bestuur meteen bekend. "Aangezien er geen fusie komt van de zeven intercommunales, is de opschortende voorwaarde voor de toetreding van de private partner niet gerealiseerd. We moeten besluiten dat de agenda van deze vergadering zonder voorwerp geworden is."
Alsof het een kleine formaliteit is. Zo wordt het uitstel op verzoek van Buyse goedgekeurd. Los van de onthoudingen door Kasterlee en Kluisbergen steekt elke vertegenwoordiger een wit papier de lucht in. Conclusie: het agendapunt wordt verdaagd. De deal met de Chinezen gaat, voorlopig althans, niet door. "Gezien de perceptie, gezien alles wat we gehoord en gelezen hebben, is het aangewezen om het stof eerst te laten neerdwarrelen en na te denken over de toekomst van Eandis", voegt CEO Walter Van den Bossche daaraan toe.
Maar net wanneer het afgelopen lijkt en iedereen zich richting receptie wil begeven, volgt plots een coup de théatre. Buyse staat op en loopt naar een microfoon. In een opvallend emotioneel moment neemt hij de verdediging op van zijn bestuur, zijn medewerkers en het strategisch comité. "Wat ik nu ga zeggen, komt uit mijn bloedend hart", steekt Buyse van wal. "Op 29 april heb ik aangekondigd dat wij een private partner zochten. Dat nieuws is níét in het achterkamertje gebleven. Wij waren helder en transparant. (...) Achttien maanden hebben we keihard gewerkt aan deze operatie. Het is bitter dat wij vandaag moeten vaststellen dat dit werk voor niets is geweest."
Buyse, een grote voorvechter van de Chinese deal, beschouwt de mislukking als een persoonlijke tegenslag. Het zit hem diep dat de deal door politieke manoeuvres onmogelijk werd gemaakt. "Eandis Assets is niet meer", zegt hij in zijn afsluitende woorden. "Ik zeg jullie dank u. Sommigen hierbuiten zouden eerder sorry mogen zeggen."
Dan maar met zes
Bij Eandis viel nog te horen dat de testen om zes intercommunales samen te smelten in plaats van zeven, nog steeds tot de mogelijkheden behoort. Ook de deal met State Grid zou dan nog kunnen doorgaan, maar die transactie zou niet meer voor de gemeenteraadsverkiezingen kunnen plaatsvinden.