Slimme meters maken stroom helft duurder
Door investeringen in slimme meters en slimme energienetten zal stroom de komende jaren fors duurder worden. ‘Zelfs al kun je met een slimme energiemeter het laagste tarief uitkiezen voor een wasbeurt, dan nog wordt stroom de komende tien jaar 50 à 60 procent duurder’, zegt energieprofessor Ronnie Belmans (KU Leuven).
Energiemeters goed voor groene stroom, maar kosten verbruiker geld
Vandaag starten netbedrijven Eandis en Infrax in de Mechelse deelgemeenten Leest en Hombeek een proefproject met slimme meters. Dat zijn digitale energiemeters die via het elektriciteitsnet verbonden zijn met een centrale computer.
De slimme meters bieden toepassingen waardoor gezinnen energie kunnen besparen en meer groene stroom kunnen consumeren. Vanaf 2014 zou heel Vlaanderen aan de beurt zijn.
Het huidige elektriciteitsnet is niet aangepast om energie van windmolens, zonnepanelen of biomassa op het net te plaatsen. Slimme meters moeten helpen om hernieuwbare energie in de huiskamer te krijgen. “Het is de bedoeling om heel het elektriciteitsnet intelligenter te maken door vraag en aanbod beter op elkaar af te stemmen”, legt professor Belmans van de KU Leuven uit. “Als er veel zon en wind is, moet er meer verbruik worden gegenereerd door bepaalde huishoudelijke toestellen aan te schakelen. Omgekeerd moeten bepaalde toestellen op energie wachten als er geen wind is of de zon niet schijnt. Als consument kun je de wasmachine bijvoorbeeld tien uur de tijd geven om de was te doen. De machine zal dan zelf zoeken naar het meest geschikte moment en de laagste prijs.”
De consument zal ook actief kunnen ‘shoppen’ op het net. Zo kan hij beslissen enkel een wasbeurt met groene stroom te doen wanneer de prijs het laagst is. Het systeem zal de beste prijs doorgeven, zodat hij weet wanneer hij de wasbeurt het best uitvoert. “De toestellen zullen wel een interface nodig hebben: ze moeten beschikken over een stukje elektronica waarmee ze kunnen communiceren”, zegt Belmans. “Maar daar zit een groot probleem. Consumenten gaan hun wasmachine van vier jaar oud niet weggooien omdat er een nieuwe machine met interface op de markt is. De overheid zal ter zake een stimulerende rol moeten spelen.”
Ongetwijfeld het klimaat. Twintig procent minder CO2-uitstoot, 20 procent meer hernieuwbare energie en 20 procent meer energie-efficiëntie. Dat zijn de doelstellingen van de Europese Unie voor 2020. De slimme meters moeten helpen die te bereiken. “Zonder de slimme netten kunnen we de 20-20-20-doelstellingen vergeten”, zegt Belmans. “Het oogsten van hernieuwbare bronnen is vandaag beperkt omdat je stroom niet kunt opslaan. De vraag naar energie moet dus flexibeler worden.” Slimme netten zijn ook nodig om elektrische wagens in het verkeer te introduceren. “Met hier en daar een laadpaal te zetten gaan we er niet komen. Je moet je auto kunnen opladen waar die stilstaat en dat via een eigen rekening.” Slimme meters leveren ook meer gedetailleerde informatie op voor gezinnen. Daarmee kunnen ze hun verbruik beter monitoren en actief meewerken aan energiebesparing.
“De goedkoopste manier om elektriciteit op te wekken is steenkool opstoken en de rook via de schouw de lucht insturen”, zegt Belmans. ”Maar dat is maatschappelijk niet aanvaardbaar. De overheid heeft beslist dat we minder CO2 moeten uitstoten. Elektriciteit zal duurder zijn dan voorheen. Ik verwacht dat de prijs van de stroom met 50 à 60 procent zal stijgen tegen 2020. De integratie van hernieuwbare energie op ons elektriciteitsnet kost centen. Vandaag verkijken we ons op de prijs van groene stroom. Dat komt door de vele subsidies die we geven. Het is niet omdat groene stroom goedkoop lijkt dat het ook goedkoop is.”
Consumenten vrezen dat criminelen aan de haal gaan met hun verbruiksgegevens. Aan de hand van die gegevens zouden ze dan kunnen zien of er iemand thuis is. Slimme meters zouden dus diefstal in de hand kunnen werken. “Dat is een overroepen probleem”, zegt Belmans. “Nu al kun je de werking van de droogkast, de vaatwas- en de wasmachine programmeren voor momenten waarop je niet thuis bent. Naarmate het systeem flexibeler wordt, zal het nog moeilijker worden om op basis van het energieverbruik te bepalen of iemand al dan niet thuis is.”
Belmans: “Neen. We kunnen wel tegen 2050 een volledig CO2-vrije energievoorziening hebben. Ik schat dat je tot 40 procent van je energie uit hernieuwbare bronnen kunt halen. De rest moet komen van nucleaire energie (30 procent) en van steenkool met CO2-captatie (30 procent).”