Direct naar artikelinhoud

Roosevelt dekte bloedbad Katyn toe

Pas vrijgegeven documenten uit Amerikaanse archieven richten de schijnwerpers op een onderbelicht hoofdstuk uit WOII: de medeplichtigheid van de geallieerden, VS-president Franklin D. Roosevelt voorop, om de ware toedracht van het bloedbad van Katyn te verhullen.

In plaats van bondgenoot Stalin daarmee te confronteren, kreeg deze tijdens de Conferentie van Teheran (in november 1943) toestemming de helft van Polen bij de Sovjet-Unie in te lijven.

'Katyn' verwijst naar het bloedbad dat Sovjettroepen in 1940 aanrichtten, in opdracht van Lavrenti Beria en met goedkeuring van Stalin, in een bos nabij dit dorp onder naar schatting 14.000 Poolse officieren en politieagenten en 8.000 'ongewenste' leden van de Poolse elite. De Polen waren gevangen genomen tijdens de Sovjetinvasie van dat land in 1939. Hun moord door de Sovjets, die pas in 1990 door partijleider Gorbatsjov werd erkend, behoort tot de grootste massa-executies van krijgsgevangen uit de oorlog.

Duitse troepen vonden de massagraven nabij Smolensk en in april 1943 maakte Hitlers minister van Propaganda Jozef Goebbels het nieuws wereldkundig. De Duitsers lieten het massagraf ook zien aan Amerikaanse en Britse krijgsgevangenen. Twee daarvan, kapitein Donald Stewart en overste John van Vliet, zouden hierover later getuigen (al verdween een eerste rapport hierover uit 1945 spoorloos). Maar uit de pas vrijgegeven documenten blijkt dat ze al vanuit Duitse gevangenschap gecodeerde berichten stuurden naar de Amerikaanse militaire inlichtingendienst waarin ze meldden dat er overtuigend bewijs was dat niet de nazi's, maar de Sovjets verantwoordelijk waren.

Eerder was al bekend dat Roosevelt via de Britse premier Churchill ook een bericht van de Britse diplomaat Owen O'Malley had ontvangen met een opsomming van het bewijs dat de Sovjet-Unie de misdaad begaan had.

Dat suggereert dat de Amerikaanse autoriteiten al vroeg uit betrouwbare bron signalen kregen over de ware toedracht, maar dat ze deze negeerden om de alliantie met Stalin niet in gevaar te brengen. Het Amerikaanse Office of War Information bleef, gevolgd door Amerikaanse media, 'Katyn' als een nazimisdrijf beschrijven.