VRT bouwt aan de stad van de toekomst
Het moest de opvolger van De Canvascollectie worden, maar is intussen een verhaal op zich geworden. Met Atelier de stad lanceert de VRT een oproep aan al wie het concept 'stad' wil heruitvinden.
Toen het project eind juni gelanceerd werd, heette het nog High Five. Bedoeling was toen een nieuw mobiliserend kunstproject op de rails te zetten, waar zowel individuele kunstenaars als kunstorganisaties zich voor mochten inschrijven. "De opvolger voor De Canvascollectie", schreven de kwaliteitskranten.
Maar toen kwamen de inschrijvingen binnen - zo'n dertig in totaal - en bleek dat "vijf organisaties, los van elkaar, een boeiend verhaal over de stad aan het schrijven waren". Dat vertelt Paul Peyskens, een van de tv-makers die bij het project betrokken is. "We waren niet op zoek naar een rode draad, maar de beste projecten die ons voorgesteld werden, hadden toevallig dezelfde grond. In 2050 zullen we met een miljoen Vlamingen meer zijn. Hoe kunnen we voor al die mensen ruimte creëren? Het is een pertinente vraag, zeker nu de tijd van verkavelen onherroepelijk voorbij is."
Stedelijkheid heeft vele gezichten, zo blijkt uit de selectie. In Brussel gaan Platform Kanal en Architecture Workroom Brussels op zoek naar ideeën voor ruimtes voor sport, spel en ontmoeting in de kanaalzone, terwijl Musica, Z33 en C-Mine in Genk en Hasselt creatievelingen zoeken die de steden in geluid kunnen vatten en "akoestisch verbinden".
Timelab en KASK in Gent dan weer willen producten "met verloren warmte en invasieve soorten aanwezig in de stad" creëren, kunstencentrum BUDA, De Kreun en Wit.h in Kortrijk willen niet meer of minder dan "het concept 'de stad' heruitvinden" en in Oostende zoeken ze mensen die een expeditie willen uittekenen langs het Groen Lint, een vijfendertig kilometer lange groene gordel in het hinterland van de stad.
Zonder Antwerpen
Erg gespecialiseerde opdrachten, zo lijkt het, maar de oproep van Atelier de stad is zeker niet enkel voor de specialisten bedoeld. "Werkelijk iedereen moet kunnen meedoen", zegt Peyskens. "Wie zich inschrijft, komt sowieso in een atelier terecht met gespecialiseerde coaches. Samen moeten zij een soort collectief brein vormen dat nadenkt over de stad van de toekomst. Misschien blijkt het meest naïeve idee wel het bruikbaarst om mee aan de slag te gaan."
Opvallend ook: een winnaar moet Atelier de stad niet opleveren. Alle projecten worden sowieso uitgewerkt - op stadsfestivals zoals Kortrijk Congé, Festival Kanal in Brussel of Expeditie Dansand! in Oostende - en het is niet de bedoeling ze tegen elkaar op te zetten. "Atelier de stad mocht geen intercityverhaal worden", zegt Peyskens. "Daarom ook hebben we niet krampachtig geprobeerd alle grote Vlaamse steden te selecteren. Antwerpen zit er niet bij, maar heb je als Antwerpenaar een visie op hoe de kanaalzone in Brussel aangepakt moet worden of fascineert het project van Oostende je, dan kun je je zonder enig probleem inschrijven."
Uiteraard moet Atelier de stad ook televisie opleveren. Zo maken Peyskens en zijn team vijf extra lange afleveringen van het cultuurprogramma De Canvasconnectie rond het project. Al mag het niet tot Canvas beperkt blijven. Peyskens: "Als kwaliteitslabel trekt Canvas het project, maar de VRT wil het op alle fronten aan bod laten komen. Dus ook op Eén, op de website en op de verschillende radiozenders. Als openbare omroep zijn we dat aan onszelf verplicht."