Direct naar artikelinhoud

'Een oudere piloot is niet per se beter dan een jonge'

Het lijkt een stunt: Ryanair neemt een 19-jarige aan als piloot van een Boeing 737. Maar het blijkt geen uitzondering, een piepkuiken als piloot. Ook niet in ons land. Sander Gelade was 19 en vloog met een lading toeristen naar Milaan: 'De mensen schrokken. Ik niet.'

'Touch and go' Eerste vlucht: 19 jaar, Milaan

Schrik had hij niet, Limburger Sander Gelade. Geen daver aan de knoppen, ergens in maart 2010. Ook niet als de tros toeristen met bestemming Milaan even in de cockpit kwam piepen. Een oudere dame zei even gedag. "En ze schrok, ja", zegt Gelade. "Ze verwachtte geen jonge kerel als piloot."

Dat verwacht eigenlijk niemand. Dus is het schrikken als éne Ryan Irwin plots de krantenpagina's siert. Een piepkuiken dat in september de stuurknuppel van een Boeing 737 in handen krijgt, om als tiener per vlucht een lading van 180 passagiers veilig naar hun bestemming te loodsen. En hij ziet er ook zo jong uit, die Irwin. Alsof hij straks zijn plechtige communie doet. Maar een piloot van 19 blijkt dus geen uitzondering. Sander Gelade is nu 22, "maar ik was ook 19 toen ik naar Milaan vloog".

Er rijst nu wat kritiek, op piloten met puistjes. "Maar", zegt Gelade vanuit Göteborg, net voor de afreis naar Zaventem, "dat is voor niks nodig. Ik was zelfs niet nerveus voor die eerste vlucht. Je bent puur bezig met je job, met de procedures, maar helemaal niet met de passagiers. Ik was er ook gewoon echt klaar voor."

Op papier is het ook makkelijk om als puber al te vliegen. Wie na het middelbaar onderwijs naar vliegscholen zoals de voormalige Sabena Flight Academy trekt, is na een opleiding van twee jaar klaar voor het grote werk. Gelade: "En in die twee jaar word je echt wel klaargestoomd. Wat begint met een éénmotortoestelletje wordt als snel een tweemotor om te eindigen bij de Airbussen. Voor mijn eerste vlucht had ik zo'n zes touch-and-go's op de teller staan."

"Een simulator geeft je tijdens de opleiding ook een goed beeld van de praktijk. Al is het wel even schrikken als je de kracht van zo'n kolos voelt. Maar zelfs die kracht raak je snel gewoon. En vergeet niet: je bent met twee in de cockpit. En naast een jonkie zit ook telkens een ervaren piloot. Dus als het fout loopt kan de ander nog altijd corrigeren. Want hij of zij heeft de finale verantwoordelijkheid."

'Maak u geen zorgen' Eerste vlucht: 21 jaar, Boedapest

Justine Van de Gucht voelde bij haar eerste vlucht niet de druk van een peloton verontruste passagiers. Er zat geen volk op haar vlucht, alleen containers. Cargovluchten met een Airbus 300 voor DHL, meer dan vier jaar, alvorens ze - nadat DHL het land verliet - haar krabbel zette bij Brussels Airlines. Sindsdien hangt Justine Van de Gucht zowat overal in Europa in de lucht. "En van stress is geen sprake. Nu vlieg ik met een Avro, en ja, sommigen schrikken als ze een zo'n jong meiske in de cockpit zien. Als er een vliegtuig crasht, mag er nooit verwezen worden naar de jonge leeftijd van een piloot."

Ook Van de Gucht liep school in de voormalige Sabena Flight Academy. "Daarbij bestaat het eerste jaar vooral uit theorie, het tweede uit praktijk. Zo verblijven we een half jaar lang in Phoenix (Arizona), in het zuiden van de Verenigde Staten, om er dagelijks te trainen. Dat kan evengoed in België, maar aangezien je als leerling niet in de wolken mag vliegen, heb je een open hemel nodig, zoals in Arizona. Na die basisopleiding is je parcours niet teneinde. Zo kreeg ik bij DHL een intensieve opleiding om met de Airbus 300 te kunnen vliegen. Zelfde verhaal bij Brussels Airlines, met de Avro. Je moet zo'n toestel kunnen aanvoelen, dat vergt tijd. Daarom dus die extra opleiding. Aan zij die straks meevliegen: maak u geen zorgen."

'Het blijft toch wel vroeg' Eerste vlucht: 21 jaar, Sharm El Sheikh

Klaas Beckers is nog geen dertig, maar is eigenlijk al een routinier. Voor hem heeft de luchtvaart geen geheimen meer. Ook hij was pas 21 en vloog in de lente van 2007 met een Airbus 320 naar Egypte. En met hem 180 anderen. Nu, zeven jaar later, weerklinkt toch enige twijfel in zijn stem. Geen twijfel over de opleiding, noch over het toestel, maar wel over de leeftijd. "Als ik er aan terugdenk, dan schrik ik toch een beetje. Eenentwintig jaar is best wel jong. Anderzijds is een oudere piloot niet per se beter dan een jonge, maar het verschil zit hem in de ervaring."

Ook Beckers benadrukt het belang van de medepiloot, de kapitein: "Die geldt nog altijd als de babysit van de jonge copiloot. Maar toch. Ik moet toegeven dat ik nu anders zou reageren in bepaalde situaties, dan toen ik pas begon. Ervaring is echt wel belangrijk."

Waarom er opvallend veel jonge piloten achter de knuppel zitten, is volgens Beckers logisch te verklaren. "Een kwart van de piloten gaat rechtstreeks van de middelbare school de vliegschool in. Daar krijg je de basisopleiding, alvorens door een maatschappij getraind te worden op het vliegen met een specifiek toestel. De basisopleiding van de vliegschool is het minimumpakket dat Europa voorschrijft. Wie daarna nog extra vlieguren wil halen, moet daar zelf voor opdraaien. En dat kost behoorlijk wat geld."

"Een jonge piloot of pilote is ook bijzonder aantrekkelijk voor de luchtvaartmaatschappijen. Waarom? Simpel. Net omdat ze jong zijn hebben ze vaak nog geen kinderen, ze zijn flexibel en ze hebben vooral heel veel goesting. Naar waar ze vliegen is ondergeschikt, zoals ze maar kunnen vliegen. Dus, waarom niet? Maar voor alle duidelijkheid: ik voel me er helemaal niet slecht bij dat ik ook op jonge leeftijd vloog. Alleen is mijn mening toch wat genuanceerder geworden en is ervaring dus echt wel belangrijk."