Belg al twee jaar vast in Sjanghai
Geboren in een familie van antiekhandelaars, gestudeerd aan de Sorbonne en vandaag zonder centen en mentaal gekraakt in Sjanghai. Nu het koningspaar China bezoekt, lanceren de ouders van Maximin Berko (37) een oproep om hun zoon te helpen. 'Het kan volledig misgaan voor jonge ondernemers in China.'
"Het gaat almaar slechter met hem. Ik probeer elke dag te chatten, maar hij kan niet meer." Viviane Berko, de moeder van de Belgische kunstexpert Maximin Berko, staat dit weekend zelf op een kunstbeurs in Londen, maar denkt de hele tijd aan haar zoon in Sjanghai.
De Berko's zijn een Belgische familie van kunsthandelaars. Patrick en Viviane Berko hebben een galerie in Knokke en hadden er ook in Antwerpen, New York en Tokio. Ze zijn gespecialiseerd in Belgische schilderkunst. Maximin en zijn zus Irina volgden in hun voetsporen. Irina hield samen met haar man een galerie in Sjanghai open, maar keerde terug naar België na de geboorte van haar dochter. Maximin lanceerde op zijn beurt een beurs voor beeldende kunst in Sjanghai.
"Dat was zijn droom. Hij kent de materie door en door, spreekt Chinees en kent het land al sinds hij er voor zijn doctoraat in 2001 naartoe reisde", zegt Viviane Berko. Een eerste keer in 2007 en een tweede keer in 2010 zette Maximin alleen de beurs op. Maar Chinese klanten aantrekken als je geen Chinees bent, bleek lastig.
Douane omgekocht
In 2012 besloot de jonge Berko daarom een samenwerkingsverband aan te gaan met Chinese beurspartners. Hij zou de kennis en de handelaars leveren, de Chinezen zouden de pr verzorgen en de pers en de klanten aanzoeken. Ook de praktische regelingen met de douane en vergunningen waren voor de rekening van de Chinese handelspartners.
Viviane Berko en de handelaars vertellen dat het daar totaal misliep. "De partners hebben niets gedaan van wat ze beloofden. Op de dag van de beurs was er geen pers en waren er nauwelijks klanten. Bovendien moest mijn zoon een verklaring tekenen waarin stond dat hij een grote som geld had gekregen van de partners. Dat was ook de bedoeling. Nadien bleek dat zij de som op een eigen rekening hadden gestort."
Het evenement liep verder, maar voor Maximin ging het van kwaad naar erger. "Tijdens de beurs moest hij opnieuw een schuldverklaring tekenen, waarin stond dat hij een grote som aan de partners moest betalen omdat de ontevreden handelaars uitstaande sommen niet wilden betalen. Hij was op zijn hoede en weigerde. Maar de Chinese partners hadden de douane omgekocht. Ze dreigden ermee alle kunst in China te blokkeren. Mijn zoon kon niet anders dan tekenen."
Daarop is Berko door de Chinese 'partners' vervolgd omdat hij hen de sommen zou zijn verschuldigd.
De Belg is al een eerste keer veroordeeld en moet de helft van het betwiste bedrag betalen. "Wij hebben die som voorzien bij een tussenpartij", zegt moeder Viviane. "Zo willen we onze goodwill tonen. Tegelijkertijd krijgen de schuldeisers het alleen wanneer hij echt vrij is, want we vertrouwen het niet. Ondertussen is er namelijk een tweede proces tegen hem, wat een nieuw reisverbod betekent."
De hele zaak loopt nu twee jaar. "Sindsdien kan mijn zoon het land niet verlaten en mag hij ook niet werken. Hij heeft geen cent meer, noch een dak boven het hoofd. Hij moet bij vrienden logeren en zit er helemaal door. Laat dit een waarschuwing zijn voor jonge ondernemers die naar China trekken."
Op de vraag waarom ze nu pas met het verhaal van haar zoon naar buiten komt, verwijst Viviane Berko naar het staatsbezoek van ons koningspaar aan China: "Maximin heeft altijd volgehouden dat hij het wel zou oplossen en regelen. Maar hij kan nu geen kant op. Wij besloten drie weken geleden om hiermee mee naar buiten te komen omdat het koningspaar op staatsbezoek is in China. Wij hopen dat zij hun invloed kunnen gebruiken om hem vrij te krijgen."
Onderzoek Buitenlandse Zaken
Anke Van Lancker, persattaché op de Belgische ambassade in China en present op de koninklijke missie, zegt geen weet te hebben van de zaak. Buitenlandse Zaken is wel op de hoogte en werkt er intens aan. "We zijn dit nauwgezet aan het opvolgen", klinkt het. "Maar om de persoon in kwestie niet verder te benadelen, kunnen we niet ingaan op de details."
Eind vorig jaar dook een gelijkaardig verhaal op, toen de CEO van Barco China, Johan Philtjens, door de Chinese douane werd verdacht van medeplichtigheid aan smokkel. Hij mocht gedurende zes maanden het land niet verlaten. Philtjens is er wel nog aan de slag.