Staat schudt 200 miljoen euro 'slapend' spaargeld wakker via volkslening
De federale regering komt volgende maand met voorstellen om de grote sommen op de spaarboekjes te activeren voor de Belgische economie. Dat maakte minister van Economie van Johan Vande Lanotte (sp.a) bekend. Via een 'volkslening' kan het spaargeld dienen om ziekenhuizen en energieprojecten te financieren.
Er staat een slordige 200 miljard euro op de Belgische spaarboekjes, maar de rentes staan historisch laag. Een doorsnee spaarboekje brengt momenteel amper 1 procent op. Dat inspireert de federale regering om vaart te zetten achter het plan om de 'slapende' spaarcenten wakker te schudden.
De spaarboekjes brengen toch bijna niets op, zo gaat de redenering in de Wetstraat, dus zullen de burgers openstaan voor veilige alternatieven die meer opbrengen. Premier Elio Di Rupo (PS) had vorige maand in zijn relanceplan gezegd dat de regering maatregelen uitwerkt om het spaargeld in te zetten voor de financiering van de bedrijven. Economieminister Johan Vande Lanotte (SP.A) bevestigde op Radio 1 dat er drie denksporen gevolgd worden.
De eerste is een fiscaal gunstregime voor bedrijfsobligaties. Dat zijn leningen die bedrijven aangaan om snel vers geld op te halen. De obligaties die bekende beursgenoteerde bedrijven uitschrijven zijn bij grote beleggers een begeerd alternatief voor de staatsobligaties, die sinds de eurocrisis onder druk staan.
De regering kan eraan denken ook de bedrijfsobligaties van niet-beursgenoteerde en minder bekende bedrijven, waaronder de duizenden kmo's, een duw in de rug te geven. Dat kan via een fiscale korting voor grote en kleine beleggers die zulke obligaties willen kopen. Het doet wat denken aan de aandelenwet Cooreman-De Clercq uit 1982. Die regelde een belastingkorting voor burgers die aandelen kochten.
De tweede denkpiste is de volkslening, een stokpaardje van Vande Lanotte en zijn partijgenoot John Crombez. Via leningen bij het grote publiek kunnen ziekenhuizen, crèches of energieprojecten geld ophalen. Als de overheid zich borg stelt, lopen de burgers die er hun centen in willen stoppen in principe geen risico.
Het duo Vande Lanotte-Crombez diende daar drie jaar geleden al een wetsvoorstel over in. "Een vennootschap, waar de overheid een cruciale rol in moet spelen, schrijft een lening uit tegen een percentage dat iets boven de gangbare rente ligt. De lening loopt over vijf of tien jaar, er wordt een maximumbedrag opgelegd. De overheid garandeert de spaarders die intekenen op de lening, dat de opbrengst niet belast wordt", klonk het toen. "De volkslening kan ook de jongerenwerkloosheid helpen aanpakken. Wie voor een project een beroep doet op de volkslening, moet in ruil extra jongeren in dienst nemen en opleiden."
Bedrijven en projecten
Het relanceplan oppert ook de mogelijkheid van een B-spaarboekje, naar het voorbeeld van het 'Livret B' in Frankrijk. Dat is een spaarboekje waarvan het geld gebruikt wordt om bedrijven te ondersteunen.
De derde optie loopt volgens Vande Lanotte via de banken. Het gaat om het stimuleren van 'project bonds', leningen die banken uitgeven voor specifieke projecten. De banken zijn door almaar strengere internationale kapitaalvereisten niet altijd even happig om het spaargeld dat zij verzamelen om te zetten in kredieten voor bedrijven. De overheid zou voor 'project bonds' een gunstig fiscaal regime kunnen opzetten.