Onvrede over onderzoek DIESELGATE
De onderzoekscommissie naar dieselgate van het Europees Parlement zegt tegengewerkt te worden door de eigen Europese ambtenaren. 'We verzanden in een welles-nietesspelletje', stelt voorzitter Kathleen Van Brempt (sp.a). De commissie legt vandaag Volkswagen op de rooster.
Het schandaal met de sjoemelsoftware van Volkswagen is ondertussen meer dan negen maanden oud, maar echt veel meer weten we voorlopig niet over de praktijken van de autobouwer. Een van de belangrijkste vragen is waarom het bedrog, en misschien dat van nog andere autobouwers, zo lang onopgemerkt bleef. Heeft Europa onder één hoedje gespeeld met de machtige autolobby om de eigen industrie niet te treffen? Om dit te achterhalen, heeft het Europees Parlement een onderzoekscommissie opgericht. Het is de eerste in jaren.
Maar de commissie botst op een probleem. De Europese ambtenaren blijken niet happig om alle informatie zomaar vrij te geven. "De discussie draait rond de vraag of de documenten van de technische comités - waar Europa overlegt met de lidstaten om allerlei nieuwe wetgeving in te voeren - vertrouwelijk of geheim zijn. In het eerste geval mogen we deze documenten gebruiken voor onze commissie. In het tweede geval mogen we ze alleen lezen, maar er daarna niets meer mee doen", verduidelijkt Van Brempt.
Voor haar is het zonneklaar dat de dossiers beschikbaar moeten zijn. Het is belangrijk om bijvoorbeeld te weten welke lidstaten wel of niet hebben meegewerkt aan strengere tests voor de auto-industrie. Maar zo ziet de ambtenarij dat dus niet. "We zijn aan het verzanden in een welles-nietesspelletje", klaagt Van Brempt.
Al sinds jaren 90
Zij hoopt op steun van Frans Timmermans, de Nederlandse vicevoorzitter van de Europese Commissie, en van Elzbieta Bienkowska, zijn Poolse collega bevoegd voor industrie. Zij moeten hun ambtenaren een schop onder de kont geven. "Het doen en laten van ambtenaren is natuurlijk een belangrijk onderwerp van ons onderzoek. Er zijn veel vragen over de banden tussen de Europese beleidsmakers en de autosector. Het is logisch dat ze niet staan te springen voor de onderzoekscommissie. Maar uiteindelijk zijn ze wel verplicht om mee te werken", reageert het Nederlandse Europees Parlementslid Gerben-Jan Gerbrandy van de sociaal-liberale D66. "Het is lastig om mensen te ondervragen op basis van krantenartikelen. Dan kunnen ze makkelijk ontsnappen."
De kwestie moet zo snel mogelijk worden opgelost, want vandaag schakelt de commissie een versnelling hoger. Een aantal vertegenwoordigers van Volkswagen en Renault komt getuigen over samenwerking met Europa. Morgen volgen dan Mitsubishi en de Europese autofederatie. Ook een gewezen milieucommissaris, de Griek Stavros Dimas, komt langs. Er zijn berichten dat Europa al sinds de jaren 90 weet heeft van gesjoemel bij autobouwers. In augustus verschijnt tot slot Günter Verheugen, de Duitse oud-commissaris van industrie. Hij wordt ervan beschuldigd een oogje dichtgeknepen te hebben voor zijn VW-landgenoten.
In ons land is minister van Consumentenzaken Kris Peeters (CD&V) met een eigen onderzoek begonnen. Specialisten van de Economische Inspectie zoeken uit wat er gebeurt met software-updates in Belgische dieselauto's. Daarvoor hebben ze een vragenlijst opgesteld voor alle auto-invoerders in ons land. Veel garagehouders zijn namelijk niet bij machte om te zeggen wat een softwareupdate inhoudt. Tegen eind deze maand worden de antwoorden verwacht.
► 6