Groeilanden verliezen vaart
Met Europa in een recessie en een kwakkelende Amerikaanse economie richten beleggers hun hoop op de opkomende economieën Brazilië, Rusland, India, China en Zuid-Afrika, kortweg de BRICS. Maar zelfs in die groeilanden begint de motor te sputteren.
Maakt de Chinese economie een harde landing of niet? Daar wordt duchtig over gedebatteerd onder financieel experten. Tussen 2005 en 2010 klokte de economische groei af op een verbluffend jaar-gemiddelde van 11,2 procent. Nu brokkelt het Chinese groeiwonder af. De groei is in het lopende kwartaal onder 8 procent gedoken, zo schatten economen, of het laagste expansieritme sinds 2009. De lokale vastgoedmarkt koelt in sneltempo af.
De bekende economieprofessor Nouriel Roubini voorspelt een harde landing, omdat er volgens hem zwaar overgeïnvesteerd is in infrastructuur. "Ik was onlangs in Shanghai en nam er de hogesnelheidstrein naar Hangzhou", vertelt hij op een conferentie in Singapore. "De trein was halfleeg, het nieuwe station zelfs voor driekwart. Daarnaast was er een snelweg, die ook voor driekwart leeg was. Naast het treinstation is er ook nog eens de lokale luchthaven van Shanghai, van waaruit je naar Hangzhou kunt vliegen."
Bubbel barst
Beleggingsstrateeg Aurore Blair van beurshuis Schroders behoort dan weer tot de optimisten. Volgens haar heeft Peking genoeg macht bij de banken en op de vastgoedmarkt om een zachte landing te organiseren. "De vrees voor een harde landing is overdreven. We hebben niet te maken met het plots openbarsten van een bubbel. De centrale overheid is een ordentelijke daling van de prijzen aan het orkestreren. De Chinese groei zal nog altijd ruim de groei van de mature economieën overtreffen."
Ook die andere Aziatische reus, India, ziet de groeicijfers terug-lopen. De Indiase economie groeide in het eerste kwartaal slechts met 5,3 procent, het laagste ritme in negen jaar. Er doemen meerdere donderwolken op. De gulle subsidies voor brandstofproducten jagen de overheidsfinanciën in het rood. De Indiase munt, de roepie, is in vrije val op de wisselmarkten. De roepie is dit jaar al met een vijfde gezakt tegenover de dollar. De ratingbureaus Fitch en Standard & Poor's verhogen de druk nog, door te dreigen met een ratingverlaging voor Indiaas staatspapier.
India rekent op buitenlands geld om de motor weer aan te zwengelen. De Indiase centrale bank verhoogde gisteren het plafond voor buitenlandse beleggers die Indiaas staatspapier willen kopen tot 20 miljard dollar, tegenover 15 miljard voorheen. Daarmee wordt gehoopt de beleggingen in de Indiase roepie weer op te krikken.
Premier Singh zet ook de eerste stappen om de Indiase supermarktsector vrij te maken. Dat is nog steedseen heet politiek hangijzer. Het binnenlandse verzet tegen de komst van internationale supermarktreuzen als Wal-Mart of Carrefour is groot, maar anderzijds kunnen de multinationals de aanzet geven tot een forse stijging van buitenlandse investeringen in India.
Van de BRICS-landen is Brazilië nog het meeste vaart kwijt. In de laatste drie kwartalen was er nauwelijks nog economische groei te bespeuren. Dat is even wennen voor de Brazilianen, die gewoon raakten aan onafgebroken expansie. In 2010 klokte de economische groei nog op een forse 7,5 procent af, maar vorig jaar koelde het groeiritme al af tot 2,7 procent. De recentste cijfers wijzen op bijna-nulgroei.
Volgens economen botst het Braziliaanse productieapparaat stilaan op zijn grenzen, waardoor het aanbod niet meer volgt op de stijgende vraag van de gezinnen. Symbolisch is het aanzwellende fileprobleem, omdat er niet genoeg wegen zijn voor de nieuwe auto's. De autoverkoop is bijna verdubbeld de voorbije vijf jaar, mede dankzij goedkope kredieten.
Braziliaanse zakenlui dringen er bij president Dilma Rousseff op aan om investeringen aan te zwengelen en de infrastructuur van het land te verbeteren. "Het eenvoudige werk is gedaan. Kredieten verlenen zal de economie niet meer stimuleren zoals in recente jaren. Consumptie alleen krijgt het niet voor elkaar. Er moet ook investering zijn", zegt topman Frederico Curado van jetmaker Embraer aan Reuters.
De twee overige landen van het BRICS-acroniem, Rusland en Zuid-Afrika (South Africa), zien hun economische groei vooralsnog niet vertragen. Maar ook hun presidenten, Vladimir Poetin en Jacob Zuma, hebben al gewaarschuwd voor besmetting door de eurocrisis. De denktank OESO verwacht dat de groei in beide landen de niveaus van de voorbije twee jaar evenaart. De Zuid-Afrikaanse groei in 2012 zou rond 3,3 procent moeten uitkomen, de Russische in de buurt van 4,5 procent.