'Ik wil niet werken in een vijandige omgeving'

Fabre werd nog maar in februari benoemd als curator van het Griekse kunstenfestival Hellenic Festival. Hij werd door Griekenland aangetrokken nadat de vorige directeur aan de kant werd geschoven na beschuldigingen van wanbeheer. Fabre moest het festival weer wat internationale uitstraling geven.

Vorige week dinsdag stelde de kunstenaar zijn plannen voor in Athene, maar dat werd meteen op gemor onthaald. De Griekse theatersector laakte de programmatie door het gebrek aan Griekse kunstenaars. Zij noemden het een kaakslag voor de theaterhuizen, die door de economische crisis nu al slecht bedeeld zijn.

Ook de oppositiepartijen Neo Demokratia en To Potami waren er snel bij om hun ongenoegen te uiten over de nieuwe curator. "Ik roep de premier op om deze nooit geziene en ongepaste benoeming te herzien. Het festival moet de Griekse cultuur internationaal blijven uitdragen", klonk het bij Kyriakos Mitsotakis van Neo Demokratia. Donderdag kwam er dan reactie van premier Alexis Tsipras zelf. Hij zou Fabre gevraagd hebben om de Griekse bijdragen te verzekeren.

Maar net die inmenging pikt de Belgische kunstenaar niet. Zaterdag trad Fabre af als curator. "Ik had het mandaat van de Griekse minister van Cultuur aanvaard om in alle vrijheid artistieke keuzes te maken", liet Fabre zaterdag weten in een kort communiqué. "Dat lijkt niet langer mogelijk in Griekenland. Ik wil niet werken in een vijandige artistieke omgeving die ik met open geest en open hart had betreden." Verder wenste hij de Griekse kunstenaars veel succes met hun werk en 'hun' festival.

Drie dagen eerder klonk hij nochtans nog erg optimistisch. "Ik wilde enkel toezeggen als ik volledige carte blanche kreeg. En dat hebben ze me gegeven. Chapeau, zeg ik daartegen", zei hij woensdag in deze krant.

Fabre zou vier jaar aanblijven en had het festival al omgedoopt tot het Athens & Epidaurus International Festival, om het meer internationale prestige verlenen. Voor zijn eerste editie had hij vooral Belgisch werk geprogrammeerd. Maar dat wil niet zeggen dat er alleen Belgische artiesten op het programma staan, zei hij. De komende jaren zou het aandeel van Griekse artiesten uitbreiden. Fabre zou een Academie voor jonge kunstenaars installeren en zichzelf tijd kopen om zich te verdiepen in de plaatselijke kunstscène.

'Anti-Grieks programma'

Verschillende kunstenaars eisten ook het ontslag van cultuurminister Aristides Baltas, schreef de krant Kathimerini. Hij was verantwoordelijk voor de aanstelling van Fabre en diens 'anti-Grieks' programma. Baltas reageerde bitter op de kritiek die leidde tot het opstappen van Fabre en wees erop dat de Belg net naar Griekenland was gekomen om te helpen in tijden van crisis. Zo zou Fabre zijn salaris en de uitkoopsom van zijn producties tot een minimum hebben beperkt.

"Jan Fabre is het slachtoffer van een gecoördineerde aanval door politieke partijen, de media en een deel van de kunstenwereld", zei Baltas zaterdag in de Griekse pers. "Ze hebben van hem persona non grata gemaakt, zijn artistieke werk compleet veracht en zijn zin voor artistieke vrijheid vernederd."

Maar Baltas laat de moed niet zakken. Hij belooft stappen te zetten voor de best mogelijke organisatie van het festival, ongeacht de omstandigheden. Het Athens & Epidaurus International Festival loopt van begin juni tot eind augustus in het oude theater van Epidaurus. Of dat met de geprogrammeerde Belgen zal zijn, is nog niet beslist. Al klinkt er weinig animo. Onder meer Stef Lernous van Abattoir Fermé zou in Athene een masterclass geven. "Als Jan niet gaat cureren ga en kan ik geen masterclass geven", laat hij weten.

Buiten zijn korte verklaring wou Fabre zelf ook niets meer kwijt. Vandaag zou er 'nieuws' volgen.