Slechts Zeven banken gebuisd

Gros van de 91 geteste Europese banken slaagt zoals verwacht in stresstest

Vijf van de zeven gebuisde banken zijn Spaanse cajas, regionale spaarbanken. De overige twee zijn het Duitse Hypo Real Estate en de Griekse ATE-bank.

Stipt om 18 uur verscheen gisteravond op de website van het CEBS, de koepel van Europese banktoezichthouders, het bericht waarin het verdict voor de banken werd aangekondigd. En dat verdict is zeer positief: 84 van de 91 geteste banken, waaronder KBC en Dexia, zijn geslaagd.

Daarmee worden de geruststellende berichten die de voorbije dagen uit verschillende hoofdsteden doorsijpelden, bevestigd. Het gros van de banken is bestand tegen een nieuwe inzinking van de economie. Ze hebben voldoende kapitaal aan boord om nieuwe verliezen op te vangen.

Ook KBC en Dexia hebben een voldoende grote kapitaalbuffer om nieuw onheil af te wenden. Beide banken reageerden uitermate tevreden dat ze geslaagd zijn voor de test, die in ons land door de Nationale Bank en de bankcommissie CBFA werd uitgevoerd.

Er vielen gisteravond geen verrassingen meer te noteren bij de publicatie van de stresstest. Bij de gebuisden zitten enkel banken uit Spanje, Griekenland en Duitsland, de drie landen die de voorbije dagen het meest geciteerd werden.

Met vijf cajas met een onvoldoende is Spanje het meest getroffen land. Voor José Luis Zapatero is de uitslag een tegenvaller. De Spaanse premier had in juni de stresstests op de Europese agenda geplaatst, tot grote ergernis van de meeste andere lidstaten. En uitgerekend een aantal Spaanse cajas is nu bij de slechtste leerlingen van de Europese klas. Toch is het niet allemaal kommer en kwel voor Zapatero. Veertien cajas en acht grotere Spaanse banken passeerden wel de test.

Beleggers hadden de voorbije dagen ingezet op een positief resultaat van de stresstests. Toch was er heel wat zenuwachtigheid in de markten te bespeuren. Beleggers twijfelden over de grondigheid en de geloofwaardigheid van de tests. Uit Athene was er nieuws gekomen dat het gros van de Griekse banken de stresstest had doorstaan. En in Madrid was te horen dat ook de meeste Spaanse banken zich door te tests zouden wurmen.

Die berichten deden wenkbrauwen fronsen. De stevigheid van de Griekse banken stond ter discussie na het uitbreken van de Griekse schuldencrisis, die eerder dit jaar de hele eurozone deed wankelen. Terwijl de gezondheidsbarometer van de Spaanse cajas op rood stond als gevolg van de ineenstorting van de Spaanse vastgoedmarkt.

Zijn de stresstests wel streng genoeg? Dat was de voorbije dagen een veel gestelde vraag. Het CEBS werd verweten veel te soft om te springen met het schuldenprobleem. Een scenario van wanbetaling werd niet getest. “Scenario’s waarbij Griekenland in faling gaat of Italië een deel van zijn schulden niet kan terugbetalen, scenario’s die de beurskoersen in elkaar zouden doen stuiken, werden niet getest”, gaf een toezichthouder toe.

De test hield wel rekening met verliezen op staatsobligaties. Zo werd er een verlies van 23 procent ingecalculeerd op de Griekse staatsschuld. Maar verliezen op obligaties worden in de stresstest enkel meegerekend als ze in de tradingboeken staan. Als de banken de obligaties in hun veel dikkere langetermijnportefeuille bijhouden tot vervaldag worden ze niet meegerekend.

De twijfels over de geloofwaardigheid van de Europese tests waren ook toe te schrijven aan de mist die hardnekkig bleef hangen over de precieze criteria die voor het examen werden gehanteerd. Pas gisterennamiddag kregen de beleggers daarover precieze informatie.

Bij toezichthouders klonk al een mea culpa dat men die gegevens niet eerder had vrijgegeven. Het ontbreken van de informatie zette banken ertoe aan een eigen analyse te maken. Deutsche Bank berekende dat zestig banken extra kapitaal nodig hebben en daarvoor zou tot 83 miljard euro nodig zijn. De Japanse bank Nomura hield rekening met een kapitaaltekort van 75 miljard euro. Het Britse Barclays Capital geloofde dat er 36 miljard nodig zou zijn om de Spaanse cajas te herkapitaliseren, 34 miljard om de Duitse Landesbanken weer vlot te trekken en 8,6 miljard om de Griekse banken uit het slop te halen. Die cijfers worden in de verste verte niet benaderd. Met een bedrag van 3,5 miljard euro tekort aan kapitaal lijkt de hele stressoefening een muis te hebben gebaard. “Dit lijkt op een pr-oefening. Deze tests zijn een maat voor niets”, reageerde Peter De Keyzer, hoofdeconoom van beurshuis Petercam. “Europa laat de beoordeling van de banken nu over aan de financiële markten.”

De Keyzer verwacht evenwel geen uitgesproken negatieve reactie van de beleggers. “Twee maanden geleden, toen Europa in rep en roer stond over de schuldencrisis in Zuid-Europa, zouden deze tests negatief ontvangen zijn geweest. Vandaag is de grote stress om Zuid-Europa al een tijdje weg. Je hoort niemand nog zeggen dat er een van de Zuid-Europese landen failliet zal gaan.”

Etienne De Callatay, hoofdeconoom van Bank Degroof, verwacht dat de financiële markten het nieuws positief zullen ontvangen. “Deze tests zijn voldoende geloofwaardig om een boodschap van vertrouwen te geven.”

Beleggers stuurden de bankenaandelen gisteren lager nadat ze donderdag een forse koersopstoot hadden gekend. Die zenuwachtigheid kan nog wel even duren. Over twee weken worden nog bijkomende resultaten van de tests bekendgemaakt. Dan volgen cijfers over individuele banken uit grote Europese bankengroepen. En er zijn nog andere zorgen in de sector. Zo staat de lancering van nieuwe Baselnormen - genoemd naar de Zwitserse zetel van de Bank voor Internationale Betalingen, de ‘bank van de centrale banken’ - op de agenda, waardoor banken meer kapitaal moeten aanhouden. Stresstest of niet, banken zullen in de toekomst sowieso hun kapitaal moeten aanvullen.

En dan zijn er nog de kredietbeoordelaars. Het agentschap Fitch liet al weten dat er mogelijk ratingverlagingen volgen. Voor banken die extra kapitaal nodig hebben en daarvoor niet op de interbankenmarkt terechtkunnen, dreigt een negatief rapport.