Woede over Russisch-Chinees VN-veto
Met hun veto tegen een Syrië-resolutie in de Veiligheidsraad van de Verenigde Naties, zaterdag, hebben Rusland en China zich de woede van het Westen, Turkije en de Arabische Liga op de hals gehaald. 'Walgelijk', fulmineerde Susan Rice, de Amerikaanse ambassadeur in de VN.
De veroordeling van het Russisch-Chinese dubbelveto is unaniem. Terwijl de Arabische Liga de verwerping van de resolutie, 2 tegen 13, "een moordvergunning" in de handen van Bashar al-Assad noemt, beschuldigt de Turkse minister van Buitenlandse Zaken Ahmet Davutoglu de Russen en de Chinezen ervan een "Koude-Oorlogslogica" te hebben gevolgd, waarin "de afkeer van het Westen" doorslaggevender bleek dan bezorgdheid om de geweldsituatie in Syrië.
Het scherpst, maar geschraagd door de toorn in de Arabische wereld en Ankara, klinkt de veroordeling van de Verenigde Staten. Susan Rice, de VS-ambassadeur bij de VN, zei dat het veto haar deed "walgen".Minister van Buitenlandse Zaken Hillary Clinton bestempelde de stembeurt in de V-Raad dan weer als "een travestie."
Ook de Europese Unie is boos en verontwaardigd. "Dit is een duistere dag voor de Veiligheidsraad, voor het Syrische volk en voor de democraten", luidde een communiqué van de Belgische minister van Buitenlandse Zaken Didier Reynders.
De ophef heeft haar redenen. In de aanloop naar de stembeurt hadden de permanente en niet-permanente leden van de Raad de voorbije dagen hemel en aarde bewogen om de resolutie voor alle partijen aanvaardbaar te maken. Zo schrapten ze de eis dat Assad zou opstappen. Door zelfs die afgezwakte versie te weigeren hebben Moskou en Peking zichzelf flink in het isolement gedwongen.
Volgens diplomatieke geruchten zou de Russische delegatie in New York zelf verbaasd geweest zijn over de hevigheid waarmee Russisch minister van Buitenlandse Zaken Sergej Lavrov de resolutie bevocht. Maar Rusland is dan ook als de dood voor een regime change in Syrië. Moskou heeft immers een legerbasis in het land en speelt er de laatste reële invloed uit die het in het Midden-Oosten nog geniet.
Maar, waarschuwt specialist internationale politiek Rik Coolsaet (UGent), "zelfs áls ze goedgekeurd was, had de resolutie maar weinig zoden aan de dijk gezet. Daar was ze nu eenmaal te gematigd voor."
Het neemt niet weg dat Coolsaet de eerstvolgende dagen "initiatieven in alle richtingen" verwacht. Zo brengt Lavrov dinsdag al een bezoek aan Assad. "Als het hem niet lukt om op Syrisch president Assad in te praten, zal Rusland een argument hebben om zonder gezichtsverlies alsnog achter de resolutie te gaan staan."
Intussen laait in Syrië zelf het geweld verder op. In de nacht van vrijdag op zaterdag vielen in Homs zeker 200 doden. De aanval door regeringstroepen was de bloedigste sinds het begin van de opstand in Syrië, elf maanden geleden. Vooral de wijk Khalidiyeh werd zwaar getroffen.
Nieuwe slachtpartij
Ook gisteren bestookte het leger de centraal gelegen stad. "Sinds vanochtend horen we de hele tijd explosies," zei een ooggetuige door de telefoon aan AFP.
De burgers van Homs vrezen voor "een herhaling van de slachtpartij van vrijdag, zeker na het veto in de Veiligheidsraad", zegt de man. Een tweede ooggetuige zei dat "we al gewoon geraakt waren aan het lawaai van obussen" maar dat het leger "nu ook naar raketlanceerders grijpt."
Volgens het vanuit Groot-Brittannië opererende Syrisch Observatorium voor de Mensenrechten zijn gisteren in heel Syrië minstens 56 mensen gedood, onder wie de helft burgers.
Hoewel de omstandigheden het moeilijk maken de berichten te checken, geven bloedige amateurvideobeelden een idee van de gruwel in Homs. Hillary Clinton zei zelfs dat Syrië "naar een burgeroorlog dreigt af te glijden". Clintons Franse ambtgenoot Alain Juppé had het over een "misdaad tegen de menselijkheid."
Aan een gewapende interventie denken de VS en Europa, die vorig jaar wel het einde van het Kadhafi-regime in Libië bespoedigden, intussen niet. Enkel buurland Turkije houdt militaire middelen achter de hand voor het geval dat nodig zou blijken.