Vaccinatievrees brengt vergeten ziektes terug
In Vlaanderen zijn op dit moment 66 gevallen van de bof gekend. De besmettelijke ziekte rukt op uit Nederland, waar Godvrezende protestanten weigeren om hun kinderen te vaccineren. Ook de recente opflakkering van mazelen en kinkhoest in Vlaanderen is te wijten aan vaccinatievrees, in het bijzonder in de Gentse Steinerscholen.
De bof kwam aan het begin van dit jaar overgewaaid uit de Nederlandse ‘Bijbelgordel’, het gebied van de fanatieke protestanten tussen Zeeland en de Veluwe. Vaccineren betekent voor hen ingaan tegen de wil van God, die volgens hen de aarde inclusief ziektes heeft geschapen. “Daar is de ziekte nooit weggeweest”, zegt viroloog Marc Van Ranst. “Af en toe waait de bof over naar de gevaccineerde bevolking en steekt dan de grens over.”
Twee jaar geleden deed de bof de ronde in de besloten Antwerpse joodse gemeenschap, die door onwetendheid en nonchalance ondergevaccineerd was. Die achterstand is ondertussen ingehaald. Maar deze keer blijkt dat iets minder van de helft van de 66 gekende besmettingen wel voldoende gevaccineerd werd. Op eenjarige leeftijd krijgen kinderen een eerste spuit, die ook tegen mazelen en rode hond beschermt. Hetzelfde vaccin wordt in het vijfde leerjaar herhaald. Bof of dikoor is een relatief onschuldige maar pijnlijke ziekte met griepachtige symptomen. Bij jongens kan het tot de ontsteking van de testikels leiden, met onvruchtbaarheid als het slechts denkbare gevolg
Een op de drie die nu de bof heeft (gehad), is ouder dan negentien. Het vaccin blijkt dus minder lang te werken dan gedacht bij de introductie in de jaren tachtig, zegt Van Ranst. “Een nieuwe vaccinatieronde staat voorlopig niet gepland maar we houden de verspreiding van de bof scherp in het oog. De ontwikkeling van een nieuw vaccin, dat langer werkt, zal nog jaren duren. Met een vaccinatiegraad die in Vlaanderen al jaren boven de 95 procent ligt, is het counteren van een kleine uitbraak in theorie geen probleem. Maar er is een onmiskenbare teneur die ingaat tegen vaccinatie, dan verstoor je dat fragiele evenwicht meteen.”
Dit jaar stierven in België al drie jonge kinderen aan kinkhoest, nog zo’n vergeten ziekte die opnieuw de kop opsteekt. In het Gentse woedt een lokale mazelenepidemie van een vijftigtal besmettingen. “Het gaat om kinderen die te jong zijn om gevaccineerd te worden en die zeer vatbaar zijn voor ziektes”, zegt dokter Geert Top van het Vlaams Agentschap voor Zorg en Gezondheid. “Daarnaast zijn het leerlingen van Steinerscholen, waar minder dan de helft van de kinderen gevaccineerd is. In een omgeving waar niemand gevaccineerd is, kan één kind vijftien anderen besmetten.”
Volgens stichter Rudolf Steiner en de antroposofische artsen die zijn mening delen, kunnen kinderziektes het kind ‘helpen’ bij zijn ontwikkeling. Vaccineren, in ons land enkel verplicht voor polio, zou het kind die kans ‘ontnemen’.
In Frankrijk, waar sinds 2008 de mazelen een stevige comeback maken, stierven volgens het Franse Instituut voor Toezicht op de Volksgezondheid vorig jaar twee kinderen aan de ziekte. Acht kinderen liepen blijvende hersenschade op, 273 kampen met longaandoeningen. “Ouders die hun eigen kind niet laten vaccineren moeten heel goed beseffen welke schade ze kunnen aanrichten bij een onschuldig kind van iemand anders dat te jong is om gevaccineerd te worden, of dat de dubbele dosis nog niet heeft gehad”, haalt dokter Erwin Van Kerschaver van Kind en Gezin uit. “Het risico op blijvende letsels is ook hier reëel.”
“Er zijn kinderen met mazelen maar we hebben er geen last van”, reageert directrice Ann Cuyvers van de Gentse Steinerschool De Teunisbloem. “Kinderen worden nu eenmaal ziek.” Voor verdere vragen heeft ze “geen tijd”.