Brein neonazi-moordenstaat terecht in 'proces van de eeuw'
Het proces tegen Beate Zschäpe, de 39-jarige neonazi die samen met twee kompanen verantwoordelijk wordt gehouden voor de reeks moorden op negen allochtonen in Duitsland, is met vertraging van start gegaan.
Tot het voorlezen van de aanklacht kwam het niet, omdat de advocaten van Zschäpe rechter Manfred Götzl van partijdigheid beschuldigen. Die aantijging van de verdediging moet de komende dagen eerst van tafel, waarna het eigenlijke proces pas op 14 mei wordt voortgezet.
Beate Zschäpe werd gisteren rond tien uur, dertien jaar na de eerste moord, onder zware bewaking het gerechtsgebouw in München binnengebracht. Ze draaide zich demonstratief weg van de camera's die op haar gericht waren. Nabestaanden van de slachtoffers hopen tijdens het proces antwoorden te krijgen op de vraag waarom juist hun familielid vermoord werd, maar de pro-Deoadvocaten van Zschäpe hebben al aangegeven dat hun cliënt tijdens het proces niet zal spreken.
De nabestaanden zullen tijdens het proces ook het woord mogen voeren en getuigen aan een verhoor mogen onderwerpen. Ook overlevenden van de grote spijkerbomaanslag in een straat in Keulen, een straat met veel Turkse winkels, krijgen spreekrecht.
'Hitlerkind'
De nabestaanden willen bovenal antwoord op de vraag waarom het onderzoek naar de moordserie zo lang duurde. De autoriteiten speurden lang in criminele kringen. De nabestaanden van de acht Turkse en het Griekse slachtoffer kregen steeds opnieuw vragen voorgelegd over mogelijke criminele zaken waarbij hun gedode vader, echtgenoot of broer betrokken zouden zijn geweest. In de media kreeg de moordserie de stigmatiserende bijnaam de 'kebabmoorden'. In kringen van rechts-extremisten werd nauwelijks gespeurd, hetgeen een van de familieleden gisteren de opmerking ontlokte dat 'in Duitsland de autoriteiten het rechteroog nog steeds dichthouden'.
Er zijn tachtig procesdagen voorzien, alleen de aanklacht beslaat al vele honderden pagina's. De beoogde einddatum ligt in januari 2014, maar insiders vrezen dat 'het proces van de eeuw' zich nog veel langer zal voortslepen.
Voor Zschäpe dreigt een levenslange gevangenisstraf. De twee andere leden van haar terreurcel Nationalsozialistischer Untergrund (NSU), Uwe Mundlos en Uwe Böhnhardt, sloegen in 2011 de hand aan zichzelf. Dit tweetal pleegde tussen 2000 en 2007 de daadwerkelijke moorden. Zschäpe wordt gezien als het brein achter de rechtse terreurdaden.
In Gerechtszaal A 101 van het Oberlandesgericht staan ook nog Ralf W. (38), André E. (33), Holger G. (39) en Carsten S. (33) voor de rechter. Dit viertal maakte geen deel uit van de NSU, maar leverde wel hand- en spandiensten. S. en W. zouden wapens aan de drie terroristen geleverd hebben.
De straten rond het gerechtsgebouw in München waren gisteren afgezet. Enkele antifascistische demonstranten raakten slaags met de politie, die met vijfhonderd man was uitgerukt. Ook Turken en Grieken namen deel aan de protesten. Een van hen droeg een rood spandoek waarop hij Zschäpe een 'Hitlerkind' noemde.
Een door de autoriteiten gevreesde tegendemonstratie van neonazi's bleef uit. Wel werden in de omgeving van het gerechtsgebouw twee neonazi's waargenomen. Die werden vooral belaagd door de tientallen aanwezige journalisten. Een van de vele aanwezige Turkse journalisten vroeg hen: 'Sprechen Sie Deutsch?' Het antwoord was een veelzeggend zwijgen.