India en China bekvechten over grens in Himalaya
Een ogenschijnlijk klein grensgeschil in de Himalaya leidt tot oplopende spanningen tussen China en India. Volgens India zijn zo'n vijftig Chinezen een kilometer of twintig op Indiaas grondgebied doorgedrongen. Verzoeken tot terugtrekking hebben nergens toe geleid.
China houdt het erop dat de grens helemaal niet is overschreden en zegt bereid te zijn "via vreedzame onderhandelingen" het conflict te willen oplossen.
Drie pogingen van Chinese en Indiase militairen om er onderling uit te komen, zijn mislukt. De Indiase regering probeert de kwestie te bagatelliseren. Minister van Buitenlandse Zaken Salman Khurshid sprak van "een puistje" dat "eenvoudig kan worden aangepakt door er een zalfje op te smeren". Maar oppositiepartijen voeren de druk op. Zij beschuldigen de regering van lafheid en een onvermogen om de "Chinese agressie" te beantwoorden.
De Indiase media wijzen erop dat het eigen leger niet goed in staat is het op zo'n zes kilometer hoogte gelegen gebied te beschermen, mocht China besluiten meer troepen en wapens te sturen. Op de Indiase televisie werden beelden vertoond van Chinese soldaten die met tenten en voertuigen het Indiase gebied zouden intrekken. Maar volgens een woordvoerder van het Chinese ministerie van Buitenlandse Zaken gaat het om "patrouilles aan de Chinese kant van de grens" die door de dunbevolkte regio Ladakh loopt.
Indiase media speculeren over de Chinese motieven voor de "agressie". Dat het te wijten zou kunnen zijn aan een lokale Chinese legereenheid die op avontuur is gegaan, wordt niet geloofd. In hun contacten met hun Indiase collega's gaven Chinese militairen aan dat zij wachten op orders uit Peking. Dat duidt op betrokkenheid van de regering die zich in de persoon van premier Li Keqiang nog deze maand naar de Indiase hoofdstad New Delhi gaat begeven. Dat wordt diens eerste buitenlandse reis, die juist bedoeld is om de koele betrekkingen tussen beide landen te verbeteren. Waarom China juist nu een territoriaal conflict met India zou willen aangaan, blijft duister.
Dalai lama
De bilaterale relaties tussen beide grootmachten zijn van oudsher gespannen, vanwege de steun die India geeft aan de dalai lama. De spirituele leider van de Tibetanen zaait in de ogen van China verdeeldheid door de eigen cultuur van de Tibetanen te benadrukken. Aan Indiase kant leeft er irritatie over de Chinese wapenleveranties aan aartsvijand Pakistan. Economisch gaat het ook maar matig tussen beide landen. Want ook al groeien hun economieën sterk, toch daalde in 2012 de onderlinge handel met 7 miljard, tot 66 miljard dollar.
Aan Chinese zijde wordt de schuld voor het nu gerezen conflict bij India gelegd. Het Indiase leger heeft in de grensstreek nieuwe uitkijkpunten gebouwd en die moeten eerst weg, voordat China verplaatsing van zijn manschappen wil overwegen.
Grensconflict bestaat al 50 jaar
Spanningen over de ruim 3.000 kilometer lange Indiaas-Chinese grens dwars door de Himalaya kennen een lange geschiedenis. In 1962 liepen die hoog op, toen China onder Mao vasthield aan de grenzen van het oude Chinese keizerrijk, terwijl India stond op de grenzen die de Britten in de koloniale tijd hadden bedacht. Ook destijds leverde overleg niets op. Mao besloot terug te grijpen op een strategie waar China 1.300 jaar eerder met succes voor had gekozen: een korte, heftige aanval, bedoeld om India 'terug te slaan naar de onderhandelingstafel'. Dat werkte opnieuw, want de militaire kracht van China bleek aanzienlijk groter. Het leidde tot een staakt-het-vuren, maar tot een definitieve regeling is het nog altijd niet gekomen.