Karel De Gucht: 'Leterme is een keizer zonder kleren'
"Ik heb het gevoel dat we al meer dan een maand in een crisis van het regime zitten", verzuchtte minister van Buitenlandse Zaken Karel De Gucht gisteravond. De minister van Buitenlandse Zaken ziet de toestand nogal somber in. "Ik sluit verkiezingen niet langer uit."
En wie draagt daarvoor de verantwoordelijkheid?
De Gucht: "Mevrouw Milquet is zeer halsstarrig geweest telkens wanneer het over de staatshervorming ging. Dat is onbegrijpelijk. Een voorzitter van een politieke partij zou na zes maanden toch moeten beseffen hoe groot de gevolgen van een 'neen' zijn. Ze schat onvoldoende in hoe groot de gevolgen van haar houding zijn.
"Maar niemand kan ook ontkennen dat de anderen het haar ook bijzonder makkelijk hebben gemaakt om neen te blijven zeggen. Tegen haar achterban kon Milquet altijd blijven zeggen: 'Ik kan toch niet toegeven aan mensen die het einde van België willen?' Het separatisme van de N-VA was de ideale zondebok. Dat brengt mij bij het kartel. Natuurlijk dragen zij een grote verantwoordelijkheid voor deze crisis. Te vuur en te zwaard is Bart De Wever blijven verkondigen dat hij aanstuurt op het einde van het land. Zelfs in het heetst van de strijd, vorige week in Le Monde.
"Nog een probleem: een formateur kan zijn rol maar spelen als hij zijn eigen politieke formatie mee heeft. Dat was niet het geval. Toen de koning voorstelde om de staatshervorming los te koppelen van de regeringsvorming, ging de N-VA dwarsliggen. Nochtans was het Leterme die die piste aan de koning had voorgesteld! Om er achteraf, onder druk van de N-VA, op terug te komen. Vorige week gebeurde dat weer: toen heeft de N-VA ook zijn tweede landingspoging getorpedeerd. Een formateur die niet door zijn eigen formatie gesteund wordt, is een keizer zonder kleren."
Omdat hij zijn eigen partij niet onder druk durft te zetten?
"Ik weet dat niet, ik ben geen psycholoog. Ik ken die mensen van de N-VA stilaan een beetje: als je ze onder druk zet, haalt dat niets uit. Met De Wever kun je nog een akkoord maken - dat is een cynische mens - maar figuren als Frieda Brepoels, Geert Bourgeois of Louis Ide ga je nooit overtuigen. Maar dat wil niet zeggen dat de N-VA alleen verantwoordelijkheid draagt. CD&V heeft er immers voor gekozen om het kartel niet te laten springen. Dat is hun goed recht, maar dat maakt hen wel mee verantwoordelijk. Leterme kan niet beweren dat de N-VA een vreemd lichaam is. Neen, hij is de eerste politieke verantwoordelijke."
Ziet u nog een uitweg?
"Oranje-blauw ligt tegen de vlakte. Die coalitie gaan wij niet meer reanimeren. Dat lukt alleen als cdH en N-VA nu spontaan tot inkeer zouden komen. Maar die kans acht ik klein. Wij gaan ze in ieder geval niet meer proberen te overtuigen. De voorbije veertien dagen, met al die kommaneukerij, waren al ontluisterend genoeg. Bovendien heb ik ook niet de minste zin om een nieuw inhoudelijk regeerakkoord met nieuwe partners te gaan onderhandelen.
"Wat is er dan nog wel mogelijk? Een technische regering, of een noodregering zo u wilt, terwijl er ondertussen ook een oplossing voor de staatshervorming wordt gezocht. De vraag is of dat kan lukken. Zo'n oplossing zal op zijn minst gedoogd moeten worden door het Vlaams kartel.
"Als ook een noodregering binnen een paar weken onmogelijk blijkt, moeten we naar de kiezer."
Is Leterme nog altijd incontournable?
"(ontwijkend) Hij moet wel een regering maken, hé. Formateur zijn is geen functie op zich. Formateur ben je om één ding te doen: een regering vormen. Wel, ik stel vast dat er na zes maanden nog geen regering is." (RG)