Chaos rond evacuatie Aleppo
Terwijl de aftocht van de rebellen uit Aleppo aanstaande leek, keerden de bussen plots terug zonder passagiers. De facties in de strijdende partijen wantrouwen elkaar, ook tijdens het staakt-het-vuren.
Het bestand dat de oorlog in Aleppo gisterenochtend had moeten beëindigen, is op het laatste moment afgeketst. De tegenstand kwam uit onverwachte hoek: niet van de Syrische president Assad of de rebellen, maar van milities uit Iran.
Gisterenochtend om vijf uur zouden de laatste rebellen vanuit hun enclave in Aleppo door de Syrische regering worden gedeporteerd naar het platteland. Daarmee moest een einde komen aan de jarenlange slag om Aleppo.
Alle belangrijke partijen - Syrië, diens militaire bondgenoot Rusland, de rebellen - verklaarden zich akkoord met de afspraken. In de ochtendschemer stonden twintig bussen klaar bij de frontlijn van het rebellengebied in Aleppo. In deze laatste verzetsbuurten zijn duizenden inwoners en strijders omsingeld. Maar wat daarna gebeurde, had niemand voorzien: na urenlang wachten keerden de bussen terug, zonder rebellen of burgers aan boord.
"Het is onvergeeflijk", zegt VN-mensenrechtencommissaris Zeid Ra'ad Hussein. "De bussen stonden klaar, het eerste konvooi was bezig te vertrekken, maar werd blijkbaar tegengehouden door milities die aan de overheid gelieerd zijn."
Terwijl Hussein erop wees dat doorvechten neerkomt op een 'oorlogsmisdrijf', begon het leger van Assad de rebellenwijken opnieuw te bombarderen. Ze slaagden erin om een van de laatste buurten in handen van de oppositie te heroveren.
Iraanse eisen
Hoe kon het bestand mislukken? Dat heeft te maken met de lappendeken aan strijdende partijen in Aleppo. Op het eerste gezicht wordt de oorlog gevoerd tussen het leger van president Assad en de rebellen, die onderling uiteenvallen in meer dan zestig groeperingen. Maar het Syrische leger alleen kan de oorlog niet winnen. Daarom krijgt Assad militaire steun van Rusland, maar ook van een resem milities uit Iran, Irak en Afghanistan.
De Iraanse Revolutionaire Garde voert in de praktijk het bevel over deze sjiitische milities, die worden aangeduid als 'de geallieerden.' In meerdere gevallen gaat het om groeperingen die in de westerse wereld worden beschuldigd van terrorisme.
Al jaren wordt gewaarschuwd dat Assad in de praktijk weinig te vertellen heeft over deze 'geallieerden'. Gisteren kwam Iran onverwacht met een aanvullende eis voor een bestand: rebellen in Foua en Kafraya, twee dorpen ver van Aleppo, moesten Iraanse krijgsgevangenen laten gaan en de lichamen van gesneuvelden vrijgeven.
Maar dat weigerden de rebellen in Foua en Kafraya. Zij behoren tot geharde terroristen van het plaatselijke Al Qaida-filiaal. Als antwoord openden zij het vuur op de Iraanse stellingen rondom de dorpen. Zo ging de oorlog in Aleppo door.
"Het regime van Assad begaat in Aleppo oorlogsmisdrijven en misdaden tegen de menselijkheid", zei de Turkse president Recep Tayyip Erdogan, die zich eerder samen met Rusland sterk had gemaakt voor een bestand. "Het bestand was misschien de enige hoop voor de onschuldigen."
Assad, die eerder akkoord leek met het vertrek van de rebellen, deed het nu voorkomen alsof het bestand een poging van het Westen was om "de terroristen te houden, ze te redden".
Terwijl de oorlog gisteren opvlamde, maakte de VN bekend dat twee extremistische rebellengroepen proberen te verhinderen dat burgers het rebellengebied ontvluchten.