De pot op met Liesa Van der Aa

"Ben je écht naar het toilet moeten rennen tijdens het beluisteren van 'Loo Tunes'? Nu maak je me oprecht blij hoor!" Liesa Van der Aa kan zich duidelijk vinden in de gedachte dat de suggestie van haar 'Loo Tunes' al voldoende is om je blaas uit balans te brengen. Een zachtmoedig geluid van klaterend water vloeit in die compositie over in een schijnbare jazzy improvisatie met baritonsax, weirde passages en etherische soundscapes. Dat is ook gelijk de soundtrack die u vanaf eind deze week zal inspireren tot een plasje of kakje in de Handelsbeurs. Liesa Van der Aa - net zo veelzijdig als muzikante als actrice - componeerde muziek op maat van de omgeving, in de Gentse concertzaal waar ze dienst doet als een van de huisartiesten.

Tijdens Ha'fest brengt de Handelsbeurs twee dagen lang muzikale buitenbeentjes als STUFF. en Illuminine samen. Een uitgelezen ogenblik voor Liesa Van der Aa om twee coproducties voor te stellen. Met 'Villeclopedy' brengt ze haar muziek samen met de omgevingsgeluiden op het Kouterplein voor de Handelsbeurs. En vanaf 28 april klinkt in de toiletten van de Handelsbeurs ook 'Loo Tunes', ofwel de ideale muziek bij uw toiletbezoek.

Een tussenzone creëren

"De Handelsbeurs heeft heel mooie toiletten," vindt Van der Aa. "Maar dat was niet de reden waarom ik plots wc-muziek wilde maken. (lacht)Ik vond het zo'n absurd voorstel dat ik direct geïnteresseerd was.

"Maar tegelijk kan ik me ook bijzonder ergeren aan ruismuziek in metrostations, winkels en toiletten. Ik heb gevoelige oren, en ga zelfs in de Bio-Planet inkopen doen omdat ze er geen muziek spelen. Net om die reden was het belangrijk voor mij om goed na te denken over wat de functie is van muziek in een toiletruimte. Ik wilde uiteindelijk een soort regenboogplek creëren. Op die manier kwam ik ook uit bij een woord dat Michel Foucault heeft uitgevonden: heterotopie."

Het betreft een neologisme van de Franse filosoof, waarmee hij doelde op een tussenruimte. Dat kan bijvoorbeeld een begraafplaats zijn, die bemiddelt tussen de doden en de levenden, maar net zo goed een museum, dat hetzelfde doet tussen het verleden en het heden. Andere voorbeelden die Foucault aanhaalde, zijn een sauna, bioscoop, gevangenis of bordeel.

"Voor mij is het toilet ook zo'n tussenzone", stelt Van der Aa. "Het is een achterkamertje, een geheime plek. Mensen hoeven hier niet hun best te doen om zich te positioneren tegenover andere mensen. Hier kun je ook even op jezelf zijn: het is een bevroren plek in de tijd, waar je ongemoeid kunt mijmeren. Een heterotopie is dan ook een gebeuren in de tijd, het onderbreekt de continuïteit van de dagelijkse ruimte."

Uit de onderwereld

Op die manier ontwikkelde Van der Aa een aantal uiteenlopende ideeën over haar toilet-sound. "Maar op het eind bleef ik hangen bij de gedachte dat mijn muziek rust, opluchting en verlichting moest uitstralen. Al was het maar om de mijmering niet te veel in de war te sturen.(lacht)Muziek uit de renaissance en barok hebben dat rustgevende effect op mij, maar ook soft jazz. Verder liet ik me ook inspireren door harpmuziek, John Cage en de David Lynch van Twin Peaks.

"Muziek komt bij mij op een dominante en emotionele manier binnen. En ze is zo ongrijpbaar alsof ze uit de onderwereld komt, waardoor ik moeilijk kan verwoorden hoe composities klinken. Voor deze 'Loo Tunes' wilde ik een beetje meer Disney klinken, maar de onderwereld van Hades heeft toch weer zijn weg gevonden naar mijn muziek. Já, ik spreek mezelf werkelijk in alles tegen." (lacht)

Liesa Van der Aa stelt 'Villeclopedy' en 'Loo Tunes' voor op 28 en 29 april, in de Handelsbeurs, Gent. handelsbeurs.be