Direct naar artikelinhoud

Geachte mevrouw Lomme, Beste Chris,

Jules Hanot steekt elke week een schermgezicht een hart onder de riem (of een dolk in het hart)

Ze kan het nog altijd, stelde ik met genoegen vast toen je in seniorie La Belle Epoque een nummertje maakte met de Nederlandse oudgediende Peter Faber. Hoewel ik Voor wat hoort wat niet bepaald een meesterwerk vind, en je me niet van een speciale belangstelling voor bejaardenseks mag verdenken, heb ik nog geen aflevering gemist van deze tragikomedie, waarin oud en jong de handen in elkaar slaan om het statige tehuis van de ondergang te redden. Dat komt een beetje door Lize Feryn, maar toch vooral door jou.

Een van mijn all time-heldinnen die op haar zesen- zeventigste nog niets aan glans, klasse en charme heeft ingeboet. Ik zie je graag stralen als de flamboyante Flo. De West-Vlaamse op leeftijd die in haar jonge jaren triomfen vierde als pikante revuedanseres en geen zin heeft in een saaie oude dag. Een rol op je lijf geschreven, Chris, en ik ben deze proeve tot luchtige fictie dan ook dankbaar dat ze me eindelijk de kans geeft je te schrijven. Al moet je weten dat ik daarvoor nog steeds enige schroom moest overwinnen.

Jij bent immers niet zomaar een schermgezicht, maar een imposant monument. Een boven elke verdenking verheven monstre sacré en dus onaantastbaar voor een simpele stukjesschrijver die al sinds zijn prilste jeugd een beate bewonderaar is. Net als Walter Grootaers was ik verliefd op Chris Lomme. Ook ik viel als 'man van negen jaar' als een blok voor het 'meisje met het blonde haar', dat in onverdachte zwart-wittijden de hormonenhuishouding van mannelijk Vlaanderen kwam verstoren.

Je was toen het mooie Marieke. De brave adoptiedochter van de gepensioneerde schipper Mathias, die met zijn gezellig dikke zuster samenhokte in het legendarische Schipper naast Mathilde. Af en toe denk ik nog met heimwee terug aan die gezellige avonden thuis. Lekker warm bij de kolenkachel en knus samen rond de in een massieve houten kast verzonken televisie. Onbezorgd lachend met de fratsen van de bemoeizieke madam Kriekemans, de oerdomme Sander en een krijsende papegaai. Daartussen liep jij. Toonbeeld van onschuld dat zelfs vader zaliger niet onberoerd liet. Al dient gezegd dat hij je als een baksteen liet vallen toen bleek dat je in het 'echte' leven je hart aan de norse 'schipper' Nand Buyl had geschonken.

Vorig jaar had ik het onzalige idee om nog eens een aflevering te bekijken. Dat had ik niet moeten doen. De magie was weg. Die slordig aangeplakte baard, het bijna onverstaanbare gebrabbel en de om de haverklap "Kopke krabbééééé" schetterende vogel werkten zo op mijn zenuwen dat ik snel verkoos de mooie herinneringen te koesteren in plaats van ze te offeren op het altaar van de televisionele vooruitgang.

Maar mijn liefde voor jou is gebleven, Chris. Intenser en onvoorwaardelijker nog omdat je in de loop der jaren zoveel meer bleek te zijn dan dat uiteindelijk toch wat truttige Marieke. Ik leerde een madam met ballen kennen die zich minder door een ambitieuze carrièreplanning dan door talent, humor en buikgevoel liet leiden. Ooit een rebels 15-jarig meisje met een artiestenroeping dat zich, in plaats van een 'serieuze' stiel te leren, inschreef op het Kortrijkse conservatorium om uit te groeien tot een van de beste en veelzijdigste actrices die dit land ooit heeft voortgebracht.

Je mag gerust weten dat ik in je spoor (een beetje) volwassen geworden ben, Chris. Eerst als de ontluikende jongeling die met onschuldige wellust verlangde naar zijn wat oudere 'droommeisje', dat zijn jeugdfeuilletons mee hielp kleuren. Later als bewonderaar van de gepassioneerde actrice die me als cultuurbarbaar liet kennismaken met het werk van grootheden als Tsjechov, Shakespeare, Claus en Beckett, en de pannen van het dak speelde in 'prestigieuze' fictiereeksen. Groots als de hardvochtige - "Het is een kind en het is er een te veel" - moeder van het onfortuinlijke Netje in Moeder waarom leven wij? Ontroerend aan de zijde van Nand Buyl als Tist en Trien Hox, de clochardouders van een piepjonge Johan Heldenbergh in Ons geluk. Ik zag je als de bekakte Marie-France in De Rodenburgs, als moeder-overste in Soeur Sourire, en met plezier consumeerde ik onlangs de herhalingen van het fijne Urbain, waarin je als prettig gestoorde Memé minstens even grappig was als de gevierde komiek.

Beklijvend als eenzame ziel in de tv-registratie van Achter de wolken, waarin je met de al even onvergankelijke Jo Demeyere weigerde om aan het alleen zijn kapot te gaan. Je hebt me nooit teleurgesteld en het stoorde me dat je jezelf onlangs oneerbiedig omschreef als een "oud wijf dat ze blijkbaar nog altijd willen". Ik ken er niet veel die met zoveel gratie, flair en lenigheid - "Ik hang nog elke dag aan de rek-stok" - de nadelen van het oplopen der jaren in toom weten te houden. Voor mij zal je altijd van een tijdloze schoonheid blijven, Chris. Maakt niets uit of die van buiten of van binnen zit.

Jij kent mij niet. Ik jou wel. Tijdens Theater aan Zee heb je me zelfs ooit even kuis en vluchtig gekust omdat ik me toevallig in de buurt van een groepje bekend volk ophield. Danig onder de indruk van de zwierige ster op leeftijd kwam ik niet verder dan wat hulpeloos "dank u wel"-gestamel, maar ik zag wel hoe je geroutineerd ook de rest van het terras 'wegspeelde' als waren het simpele figuranten.

Eens een diva, altijd een diva. Vorig jaar in Gent zag ik je even in de foyer na het adembenemende Leni en Susan. Een overweldigende confrontatie tussen twee idealistische tegenpolen, waarin je als Hitlers favoriete filmmaakster Leni Riefenstahl je wereldbeeld toetste aan dat van de Joodse Susan Sontag, en zo op magistrale wijze duidelijk maakte dat wat voor de één de waarheid is, een leugen kan zijn voor de ander. Na die fantastische voorstelling wou ik je persoonlijk feliciteren. Ik durfde niet. Daarvoor was het ontzag voor een brok Vlaams cultureel erfgoed veel te groot.

Daarom doe ik het - als De Kreuners een liedje over jou mogen zingen, dan moet ook een simpel briefje kunnen - op deze manier. Om zo een van mijn beste vriendinnen te bedanken voor de fijne momenten die we tijdens onze lange weg samen hebben beleefd en voor al die andere die nog moeten komen. Ik wens je veel succes toe met de filmversie van Achter de wolken en hoop oprecht dat ze dat "oud wijf" nog lang met mooie rollen zullen vereren. Op mij kun je in elk geval blijven rekenen, Chris. Oude liefde roest nooit en op klasse staat geen leeftijd. Mogen je ogen nog lang ondeugend blijven twinkelen, speel nog jaren de pannen van het dak, blijf gulzig van het leven genieten en laaf je, zoals het een geboren diva betaamt, op tijd en stond aan champagne. Als ik een glaasje mag meedrinken, breng ik een goede fles mee.

Met vriendelijke groeten,

Je vriend Jules