'Weg met metaforen, zeg wat je te zeggen hebt'

Origin is de meest toegankelijke Dez Mona-plaat tot nog toe, en met het in nachtelijke sferen ondergedompelde 'Does it Make You, Happy?' staat er zelfs een regelrechte popsingle op. Dat nieuwe transparante, geluid vormt een opmerkelijk contrast met de eerste plaat van de groep, waar de songs vaak wat zwaarder waren, en soms te moeilijk voor hun eigen goed. Net als voorganger A Gentleman's Agreement - drie jaar geleden ook al een flinke stap vooruit - kun je de nieuwe met gemak in één rit uitzitten, zonder halverwege ongeduldig naar je uurwerk te staren.

"Het was alleszins onze bedoeling om compactere nummers te maken", stelt bassist Nicolas Rombouts, die samen met zanger Gregory Frateur al twaalf jaar het hart van de groep vormt. "Vandaag bestaat de uitdaging erin om alles wat we in een song kwijt willen te zeggen zonder dat het meteen acht minuten moet aanslepen. Vroeger hadden we soms intro's van drie minuten. Dan konden ze op de radio eerst nog heel het nieuws lezen voor Gregory begon te zingen."

We zitten op een terras op de Antwerpse Draakplaats, waar de stuntelige dienster aan Rombouts - zijn familie is gelinkt aan het gelijknamige koffiemerk - probeert uit te leggen wat nu precies een cappuccino is. De situatie mondt uit in pure slapstick, en Frateur kan een glimlach nauwelijks onderdrukken.

Dat Dez Mona nog steeds ambitieus is, blijkt uit de overstap naar Caroline Records, een internationaal opererende independent die een beroep kan doen op de logistiek van het machtige Universal, de platenfirma waar ook U2 en Lady Gaga onder contract liggen.

"We willen met onze muziek zo veel mogelijk mensen bereiken", erkent Frateur onomwonden. "En ik geloof ook dat we nog steeds in het buitenland kunnen aanslaan. Dus dat is al een doel op zich: meer buiten België optreden. In eerste instantie vooral Nederland. Maar ook Frankrijk, Duitsland en Zwitserland, plekken waar we met onze tweede plaat regelmatig getoerd hebben. Toen regelden we dat allemaal nog zelf. Maar achteraf tekenden we bij het kleine 62TV Records, en bloedden al die contacten dood. Hoog tijd om dat weer recht te zetten."

Wie er de teksten van Origin op naslaat, merkt dat ze heel vaak over vrouwen gaan. Of juister: over vrouwelijke figuren. "Het abstracte tussen de seksen heeft me altijd gefascineerd", vertelt Frateur. "Ik ben homo, maar ik hou ontzettend van vrouwen, en zoek ook heel vaak hun gezelschap op. Van meet af aan had ik een zwak voor de grote diva's in de muziek: Nina Simone, Billie Holiday,... Maar nu ik een dochter heb, komt er weer een heel ander soort vrouw mijn leven binnen. Het voelde natuurlijk aan om daarover te schrijven."

Vroeger waren er weinig dingen waar Frateur een grotere hekel aan had dan aan een songtekst verzinnen. "Ik had er helemaal geen gevoel bij. Dat is eigenlijk pas de laatste jaren veranderd, met de hulp van Craig Ward (de voormalige gitarist van dEUS, BS) die mijn teksten naleest. Craig is enorm streng, maar hij heeft me veel meer inzicht gegeven in het ambacht. De grootste les is: verberg je niet achter metaforen, maar zeg gewoon wat je te zeggen hebt. Sindsdien zijn de songs een stuk helderder geworden."

Begonnen met freejazz

Frateur en Rombouts vonden elkaar destijds in een gemeenschappelijke liefde voor de experimentele zangeres Diamanda Galas en haar samenwerking met de Duitse bassist Peter Kowald. De freejazz die ze samen maakten, prikkelde de verbeelding. "De eerste keer dat ik samen met Nicolas speelde, zaten we nog in een ander project", herinnert Frateur zich. "Maar ik was onmiddellijk gefascineerd door de manier waarop hij met zijn contrabas omging. Er zat een donkere, onheilspellende toon in waar ik enorm van hield."

Het duo had eigenlijk nooit afgesproken wat voor een soort band Dez Mona moest worden, of in welke genre ze zich wilden bekwamen. "Nicolas is gewoon een baslijn beginnen te spelen, ik ben erover heen beginnen te zingen en voor we er erg in hadden was 'I Got Ta Know' er, ons eerste nummer. Het voelde onmiddellijk heel natuurlijk aan."

Frateur wilde alles altijd wel veel gebalder. Daarom is hij nu ook zo trots op deze plaat. "We durven veel meer dan vroeger uitgesproken keuzes te maken. Eigenlijk heeft het ons heel lang gekost om te beseffen dat we geen échte band zijn. Begrijp me niet verkeerd: er spelen geweldige muzikanten bij Dez Mona. Maar ook tegen geweldige muzikanten moet je soms durven te zeggen: 'Grave partij die je daar net hebt aangebracht. Alleen: we gaan ze niet gebruiken, want ze staat de song in de weg.'"

Niet altijd even gemakkelijk, want elke muzikant komt natuurlijk naar de studio om te spelen. "Gelukkig hebben ze daar begrip voor, en denken ze zelf ook mee", verklaart Frateur. "Het gaat in de eerste plaats om het overbrengen van een gevoel. We zijn geen traditionele band in de zin dat niet iedereen op elk nummer te horen moet zijn. Soms is de beste bijdrage die je als muzikant kunt leveren, de stilte."

Daarom hebben ze ook iedereen afzonderlijk opgenomen. "Dat was soms een vreemde ervaring, omdat Nicolas en producer Jo Francken op dat moment de enigen waren die een goed overzicht hadden. Maar al dat knip- en plakwerk is geweldig goed uitgedraaid. Ik ben blij dat we onze tijd hebben genomen." Ook al duurde het soms wel wat lang, want Frateur is "vreselijk ongeduldig. In tussentijd hebben we wel wat duoconcertjes gespeeld, en dat heeft het wachtproces enigszins verzacht."

Als je Rombouts en Frateur zo bij elkaar ziet zitten, lijken het haast broers. Verschillende karakters, maar tegelijk heel erg gelijkend. Al geven ze toe dat er onder dat schijnbaar rustige uiterlijk soms explosieve persoonlijkheden schuilgaan.

"We begrijpen elkaar veel beter dan vroeger", stelt Rombouts. "We zijn veel geduldiger en hebben een taal gevonden waarin we kunnen discussiëren zonder bang te zijn om de ander te kwetsen. Op dat vlak zijn we - zou ik het zo durven noemen? - volwassener geworden. Maar als het nog eens tot een uitbarsting komt, is die nog altijd even heftig als vroeger." Frateur knikt. "Meestal draait Nicolas uiteindelijk toch bij, omdat hij beseft dat ik altijd gelijk heb."

Er wordt gelachen, en aan de blikken die ze vervolgens met elkaar uitwisselen weet je: dit is een vriendschap voor het leven.

Origin is verschenen bij Caroline. De plaat wordt op 2 oktober voorgesteld in de uitverkochte AB Club in Brussel. Later ook te zien in Gent (Vooruit, 6/10) Kortrijk (De Kreun, 7/10) Leuven (Stuk, 8/10) Hasselt (MOD, 10/10) Antwerpen (De Studio, 15/10) en Sint-Niklaas (De Casino, 16/10)