Kunnen kerncentrales het klimaat redden?
Het is vloeken in de groene kerk, maar een reeks wetenschappers en milieuactivisten stellen: 'Kernenergie is dé oplossing voor de klimaatverandering.'
En neen, het gaat dan niet om pseudowetenschappers die door de industriële lobby worden betaald om de impact van de klimaatverandering te bagatelliseren. De meest aanwezige stem in het nucleaire kamp is Ted Nordhaus, een gerespecteerd onderzoeker en grondlegger van het 'ecomodernisme'. Nordhaus is momenteel op tournee om zijn ideeën te verspreiden. De Amerikaan beargumenteert dat het milieu en de menselijke ontwikkeling samen moeten gaan. En de sleutel daarbij is goedkope, betrouwbare en volop aanwezige energie. Uit zonne- en waterkracht en wie weet uit kernfusie - maar als tussenstap ook uit kernenergie.
Elon Musk, de flamboyante zakenman van Tesla, verdedigde woensdag in Parijs nog de keuze van kerncentrales boven steenkool. "Ik denk dat Duitsland de verkeerde beslissing heeft genomen door al zijn kerncentrales te sluiten. Want nu is er weer meer steenkool."
Ook Joshua Goldstein, professor emeritus aan de American University en onderzoeker aan de University of Massachusetts, betoogde in deze krant dat "elke kerncentrale die niet wordt gebouwd een conventionele centrale (meestal met steenkool) is die wél wordt gebouwd". De eerste stoot geen CO2 uit, de andere tonnen.
Wie meegaat in die redenering, botst al snel op een obstakel: onze huidige kerncentrales naderen hun houdbaarheidsdatum. Als kernenergie op termijn een deel van de oplossing wil zijn, moeten er nieuwe komen. Maar landen zoals het VK en Finland, die al met de bouw bezig zijn, bewijzen dat het verre van makkelijk is. De projecten gaan gebukt onder problemen, kosten lopen op.
De vaststelling is zo dat windmolens en parken met zonnepanelen goedkoper zijn dan kerncentrales. Al hebben die energiebronnen het nadeel dat je niet altijd op ze kunt rekenen. Of er moet een doorbraak komen in de ontwikkeling van batterijen. Goldstein: "Maar zelfs als die technologie zou bestaan, zouden de hernieuwbare bronnen niet opgewassen zijn tegen de driedubbele uitdaging: het gebruik van fossiele brandstoffen vervangen, de productie van kerncentrales overnemen en aan de snel groeiende behoeften van de ontwikkelingswereld voldoen."
De milieubeweging is niet bereid om kernenergie als een centraal element in de strijd tegen klimaatverandering te omarmen. Hun argumentatie: kernenergie heeft alleen impact op het terugdringen van de CO2-uitstoot in de sector van de elektriciteitsopwekking. En dat is niet waar het grote probleem ligt, klinkt het. De energiesector is in ons land goed voor 20 procent van de CO2-uitstoot. De grotere uitdagingen bestaan uit het terugdringen van de broeikasgasuitstoot in de transportsector, de industrie, de landbouw en de gebouwen. De klimaatbeweging blijft ook benadrukken dat kerncentrales een veiligheidsrisico inhouden. Heel groot is dat niet, maar als het misloopt, zijn de gevolgen wel zwaar. Mathias Bienstman (Bond Beter Leefmilieu): "Het gaat om een morele keuze. Wij vinden de risico's te groot. Daarom zeggen we 'nee'."
Bovendien: als we volop willen inzetten op hernieuwbare energie, dan staat kernenergie in de weg. Kerncentrales leveren constant stroom en bezetten zo constant een deel van het stroomnet. Eens groene energie op kruissnelheid komt, dreigt men deze energie niet kwijt te geraken.