Melancholie uit de eenmanszaak

COLUMNS - Weemoedige lichtvoetigheid, verpakt in een bedrieglijk makkelijke parlandotoon. Het is sinds jaar en dag het keurmerk van Remco Campert (°1929). Toch verkent er hij in zijn recente boeken nog steeds nieuwe dimensies van. In Het verband tussen de dingen ben ik zelf bundelde Campert zijn columns uit de Volkskrant van het voorbije jaar. En wéér recht je geregeld de rug én verbaas je je waar al die montere melancholie in fijngesneden plakjes vandaan blijft komen.

Campert is een hondstrouwe columnist: hij moet al halfdood liggen voor hij aan zijn wekelijkse plicht verzaakt. Zelfs wanneer hij amper inspiratie heeft, meandert hij toch met zwier zijn plek in de krant vol. Tja, "zijn eenmanszaak" - zoals hij zijn schrijverij wel betitelt - moet draaien. "Soms is er een dag die niet bij de andere dagen wil horen, hoe graag ik hem er ook had bijgevoegd", luidt het dan. Als "een zoutzak zonder zout" zit hij op de rand van zijn bed, te prakkezeren wat hij met zo'n "dag van niets" moet aanvangen. Om zichzelf uiteindelijk tot de orde te roepen: "Om de gewenste staat van blijmoedigheid te bereiken, zal ik de kniesoor in me moeten overwinnen."

Campert kan buitengewoon aandachtig over het gewone schrijven, om het zo een plotse meerwaarde te geven. Over de huispoes, over zijn bril of over waterkoude, "de gemeenste vorm van kou die ik ken". Vaak zwengelt een fait divers uit de krant zijn inspiratie aan. Zelfs de protestbaard van Koen Fillet ontgaat hem niet. Licht verkneukeld en soms brommerig ziet hij het gestuntel van de Nederlandse politici aan. Ze kunnen best nog wel leren van die goedmoedige Belgische toestanden, vindt Campert. Ook taalgemeenplaatsen hebben zijn onverdeelde aandacht. En in Parijs en Berlijn, duidelijk geliefkoosde steden, toont hij zich de alerte observator.

Intrigerend is dat Campert in deze bundel ook een aanzet schrijft van herinneringen ("Uit het vergeetboek"), met als leidraad zijn gedichten. Onder meer zijn liefde voor film, de homoseksualiteit van Gerard Reve en de vriendschap met Rudy Kousbroek passeren de revue. Het verband tussen de dingen ben ik zelf is een enigszins wispelturige leeservaring, maar je slaat het boek geheid met een monkellach dicht.

Remco Campert Het verband tussen de dingen ben ik zelf De Bezige Bij, 289 p., 16,9 euro