Akkers van ons bewustzijn
Alles zal worden onthuld, o lezer. Het is gewoon een kwestie van tijd. Een paar weken geleden werd de Europese Unie door de Verenigde Staten protectionisme verweten op het gebied van genetisch gemodificeerde organismen (GGO's). De Europese richtlijnen zijn al te strikt volgens de Amerikanen. Dat bericht begon vorige week voor uw dienaar treiterig te rijmen met de aankondiging dat er een nieuwe Europese wetgeving aankomt aangaande het patenteren van zaden in de landbouw.
Van bij het begin was er protest te horen op verschillende sociale netwerken omdat het gerucht ging dat de kleinhandel ook onder die wetgeving zou vallen en dat de Europese Unie met andere woorden ook uw mogelijke groentetuin aan banden zou willen leggen door bepaalde zaden goed te keuren en andere, wat meer vergeten soorten groenten dan weer niet. Intussen weten we dat dit laatste niet aan de orde is, maar het rumoer dat er rond ontstond maakt duidelijk dat het recht je eigen voedsel te kweken diep geworteld zit in ieders ziel, ook al heb je zelf misschien niet de mogelijkheid om dat te doen.
Die vrijheid heeft volgens mij ook te maken met de vervreemding die veel mensen ervaren ten opzichte van het voedsel dat we in een winkel kopen. Velen van ons zijn afhankelijk - misschien al te afhankelijk - van de geïndustrialiseerde monocultuur die ons van voedsel voorziet. Het grootste deel van onze basisbehoeften is uitbesteed aan multinationals die steeds meer controle willen krijgen en ons beschouwen als een afzetmarkt waarbij democratische controlemechanismes eerder beschouwd worden als een vervelende hindernis dan wel een recht. Zo liet Peter Brabeck, de grote baas van Nestlé, zich onlangs kennen met de uitspraak dat drinkwater geen basisrecht is. Zo ook merk je dat er wel degelijk iets aan de hand is wanneer het lobbywerk van grote zaadmultinationals intens wordt wanneer het over patenteren van zaden gaat. Vrije handel, milieu en volksgezondheid hebben uiteraard allemaal hun belang bij het toekennen van die patenten. Maar in de eerste plaats gaat het toch maar weer over democratie. Want indien onze politici zwichten voor het lobbyen van deze bedrijven en dus door hen mee laten bepalen welke zaden gepatenteerd worden en welke niet, geven we vrij spel aan spelers die er alleen maar op gericht zijn om hun winst te maximaliseren.
Stel nu dat de Amerikanen hun zin krijgen en met de dreiging van een handelsoorlog ook GGO's op grote schaal worden toegelaten in de Europese Unie. Dan worden eventueel strengere patenten waarbij boeren niet meer kunnen bepalen welke zaden ze gebruiken een echte lus rond de nek van elke landbouwer. GGO's leveren immers in veel gevallen steriele planten op, dus zal een boer elk seizoen weer moeten betalen voor zijn gepatenteerde zaden.
Intussen is er nog altijd veel te weinig onafhankelijk onderzoek naar de langetermijneffecten van GGO's op het milieu en op de volksgezondheid, en dat typeert deze samenleving. Heel dit kluwen heeft immers niet enkel met vrijheid en democratie te maken, maar tevens ook - en dat maakt het griezelig - met ons vermogen in een samenleving om écht op lange termijn te denken en op basis daarvan gezonde beslissingen te treffen. We hebben politici nodig in eigen land die hier een standpunt over innemen, die tonen dat ook zij op lange termijn willen nadenken. We hebben een lobbymachine nodig die het echte langetermijndenken centraal stelt. Ook deze eeuwig niet-gepatenteerde zaden mogen worden uitgestrooid over de akkers van ons bewustzijn.