Direct naar artikelinhoud

Medicijnen vormen risico voor helft kankerpatiënten

Bijna de helft van de kankerpatiënten slikt medicijnen die schadelijk kunnen zijn voor hun behandeling, zonder dat zij of hun artsen dat weten. Dat kan ernstige, mogelijk fatale gevolgen hebben.

Veelgebruikte medicatie als antidepressiva en maagzuurremmers maar ook kruidengeneesmiddelen en voedingssupplementen van de drogist kunnen een wisselwerking hebben met kankergeneesmiddelen. Dat blijkt uit onderzoek van het Rotterdamse Erasmus MC, het academisch ziekenhuis van Rotterdam, dat dit weekend wordt gepresenteerd op een internationaal congres voor oncologen. In het ergste geval kan een chemokuur helemaal worden uitgeschakeld. Ook kan de werking zo worden versterkt dat ernstige bijwerkingen kunnen ontstaan. Zo overleden eind jaren negentig een aantal Japanse kankerpatiënten toen ze naast hun chemokuur een middel tegen gordelroos gebruikten.

Een werkgroep van Nederlandse wetenschappers heeft de afgelopen jaren als eerste ter wereld wisselwerkingen tussen medicijnen en kankermedicatie in kaart gebracht. Hoe vaak die interacties voorkomen, was nog nooit onderzocht. Ziekenhuisapotheker Roelof van Leeuwen, verbonden aan het Rotterdamse Erasmus MC, bestudeerde voor zijn promotieonderzoek de medische gegevens van ruim 900 kankerpatiënten en vond bij 46 procent minimaal een wisselwerking tussen de kankerbehandeling en andere medicijnen. Soms is dat bij de arts bekend maar een deel van de groep loopt volgens hem een verhoogd risico op een ernstige reactie.

Kankerpatiënten slikken gemiddeld vijf medicijnen. De wisselwerking met een kankergeneesmiddel verschilt per patiënt en per geneesmiddel. Artsen zijn vaak onwetend van potentieel gevaarlijke medicijncombinaties, zegt ziekenhuisapotheker en klinisch farmacoloog Frank Jansman, voorzitter van de werkgroep die de wisselwerkingen heeft geboekstaafd. Ziekenhuisapothekers doen hun best om die wisselwerkingen in de gaten te houden, zegt hij, maar zij moeten vaak een handmatige controle uitvoeren. Een elektronisch patiëntendossier kan dat probleem grotendeels oplossen.

Het Erasmus MC gaat nu onderzoeken hoe vaak de combinatie van een kankermiddel met andere medicijnen in de praktijk leidt tot een bijwerking bij de patiënt. Daarbij wordt ook gekeken naar de interactie met middelen die patiënten zelf aanschaffen bij de drogist.

>> 3