J.K. Rowling en het Geheim van de Marketingtovenaar
Hoewel het boek pas vandaag in de Britse boekhandel ligt, is Een goede raad van J.K. Rowling nu al een reusachtig verkoopsucces. De geestelijke moeder van Harry Potter voerde de marketingdruk dan ook tot in het absurde op. Sjoukje Smedts
Zijn het er al een miljoen, zijn het er nu al twee miljoen? De Britse boekhandels spreken elkaar tegen als ze het hebben over het totaal exemplaren dat al via voorbestelling werd verkocht van Een goede raad. Dat het er veel zijn, heel veel, dat staat wel vast. Ondanks het feit dat er over de inhoud van het boek amper meer bekend is dan dat het start met de dood van een lokaal politicus in het dorpje Pagford. Of moet dat zijn: dankzij het feit dat er zo weinig bekend is over het nieuwe boek van J.K. Rowling? Zij werd wereldberoemd en meer dan welstellend als auteur van de immens populaire Harry Potter-reeks en probeert het nu in een nieuw genre. Maar dat haar naam en bekende marketingstrategieën ook nu worden uitgespeeld, dat zal de hele wereld geweten hebben.
Toen in februari de verschijningsdatum van het boek bekend werd, was dat wereldnieuws. Toen in april de titel Een goede raad werd aangekondigd, was het weer van dattum. De bekendmaking van de cover in juli? Juist, massa's kranten-inkt aan gewijd. Hetzelfde gebeurde toen bleek dat de vertalers het boek ook pas vandaag te lezen krijgen. Kwestie van lekken te vermijden. Voor de Nederlandstalige boekenmarkt werd wel een uitzondering gemaakt. Omdat Sinterklaas en de boekenbeurs de boekenverkoop in België en Nederland nog voor de eindejaarsperiode op gang trekken, mochten twee vertalers en een redacteur van uitgeverij Meulenhoff Boekerij in augustus al aan de slag in Londen.
"We konden het boek zeker niet mee naar huis nemen", vertelt uitgever Maaike le Noble. Zij mocht al enkele weken eerder Een goede raad inkijken in de kantoren van uitgeverij Little Brown. "Anderhalve dag konden we het lezen in een kamertje in hun gebouw. Alleen tijdens de kantooruren, waardoor we soms de deur uit moesten terwijl we een spannende passage doornamen", getuigt Le Noble. Ze tekende een geheimhoudingscontract over de inhoud van het boek, iets dat ook aan de recensenten werd gevraagd toen ze een exemplaar thuis kregen bezorgd. "Zoiets gebeurt heel af en toe, als een boek informatie bevat die niet eerder in de pers mag uitlekken", legt Le Noble uit. "Meestal gaat het dan wel om info uit non-fictieboeken. Het was toch een van de eerste keren dat we een geheimhoudingscontract moesten ondertekenen voor een fictieboek."
Live op YouTube
Dat Rowling en haar uitgeverij de inhoud van Een goede raad zo lang mogelijk geheim willen houden, is niet onlogisch. Al is de geheimdoenerij ook een interessante marketingstrategie. Eentje waarbij Rowlings naam volop wordt uitgespeeld. Hoewel ze in een interview met de Britse krant The Guardian vertelt dat ze overwoog onder een schuilnaam te publiceren. Rowling vond het naar eigen zeggen toch moediger om haar eigen naam op de kaft te laten drukken. "Wat is het ergste dat me kan overkomen? Dat iedereen zegt dat ik beter kinderboeken was blijven schrijven."
In het andere geval zorgt de naam Rowling voor een stormloop in de boekenwinkel en daar ziet het voorlopig naar uit. De snelste recensenten reageren maar gematigd enthousiast, maar veel Britse boekhandels openen vandaag de deuren toch een uurtje vroeger. Bovendien proberen sommigen het boek net dat ietsje goedkoper aan te bieden dan hun concurrent. Een redacteur van Bookseller Magazine noemt de komst van de nieuwe Rowling dan ook al een van de belangrijkste boeklanceringen van de 21ste eeuw.
Iets dat ook andere auteurs niet is ontgaan. Jamie Oliver durft het aan om ook vandaag zijn nieuwste boek 15-Minute Meals aan het publiek voor te stellen. De Schotse detectiveschrijver Ian Rankin stelde zijn nieuwe pennenvrucht toch maar uit tot november. Hoewel hij gewoonlijk zijn boeken altijd in oktober voorstelt. De kans om ondergesneeuwd te worden in de Rowling-gekte leek hem dit jaar te groot.
En Rowling zelf? Die staat vandaag op het podium van de Queen Elizabeth Hall, waar ze onder andere een half uur lang de vragen van het publiek beantwoordt. Het evenement wordt live uitgezonden op YouTube, maar dat belette Rowlings uitgeverij er niet van om de 900 tickets binnen de kortste keren uit te verkopen. Waarschijnlijk met de signeersessie achteraf - 1 boek per persoon! - als extra snoepje.
Boetes
Ook in ons land horen de boekhandels niet alleen de verhalen over bewaakte boekenmagazijnen, maar voelen ze ook de nieuwsgierigheid van klanten. "Net omdat er zo mysterieus wordt gedaan over Een goede raad merken ook wij dat het wel eens de grootste hit van het najaar kan zijn", vertelt Vé Bobelyn, marketingdirecteur bij Standaard Boekhandel. Rowling speelt het spel om van haar imago als kinderauteur af te geraken heel goed, meent Bobelyn. "De Nederlandse vertaling van de titel voert de speculatie over de inhoud van het boek verder op. Het coverbeeld verraadt ook niets. Normaal zou dat niet verkopen, maar nu staat Rowlings naam er wel groot boven."
Toch lieten nog maar weinig Vlamingen zich overhalen om sinds vorige week Een goede raad te reserveren op de website van Standaard Boekhandel. "De link wordt heel veel aangeklikt, maar de consumenten kopen het inderdaad nog niet zo gemakkelijk. Het is typisch voor Vlamingen om te wachten tot er meer bekend geraakt over het verhaal, maar ze zullen het boek wel aanschaffen", verzekert Bobelyn.
Om te zorgen dat dat niet gebeurt voor 17 oktober, de dag waarop de Nederlandstalige vertaling op de markt komt, nam Standaard Boekhandel alvast maatregelen. "We lieten de medewerkers van al onze winkels weten dat het boek zeker niet eerder buiten mag. Het embargo en de boetes die ermee gepaard gaan, zijn te streng."