1 op de 20 studenten gebruikt ADHD-pillen

Welke medicatie gebruiken de studenten?

Goed 4,7 procent van de Antwerpse studenten geeft toe geneesmiddelen als Rilatine en Concerta te gebruiken, pilletjes tegen ADHD die normaal gezien alleen op doktersvoorschrift te verkrijgen zijn. De pillen werken stimulerend en zouden volgens de legende de concentratie verhogen tijdens het studeren. In percentages lijkt dat een vrij beperkte groep - in de Verenigde Staten gaat het tot 16 procent -, maar in absolute cijfers klinkt het al heel anders. "Als je dat extrapoleert, heb je het al meteen over enkele duizenden studenten", zegt professor Guido Van Hal van de faculteit Geneeskunde en Gezondheidswetenschappen (UA). "Binnenkort kennen we ook de cijfers van Leuven en Gent, waar ook zo'n onderzoek is gedaan. Alles samen gaat het dus om een vrij omvangrijke groep."

Helpt de medicatie om beter te studeren?

Nee, stelt professor Van Hal resoluut. "Er is geen enkel wetenschappelijk bewijs dat aantoont dat die geneesmiddellen studenten zouden helpen bij het studeren en hun prestaties verbetert." Nochtans denken de studenten daar zelf helemaal anders over. "Veel studenten hebben een neutrale tot positieve attitude tegenover het gebruik van die geneesmiddelen." In het onderzoek geven veel studenten ook aan dat ze sociale druk voelen om de medicatie te gebruiken.

Welke risico's lopen de studenten?

Rilatine en Concerta zijn in theorie alleen op doktersvoorschrift te krijgen, en dat heeft zo zijn redenen. "Wie die medicatie onnodig neemt, loopt verschillende risico's", legt Van Hal uit. "Hoge bloeddruk, hartkloppingen, verslaving, depressieve emoties... Veel studenten denken 'baat het niet, dan schaadt het niet', maar dat klopt dus niet. Dit is veel meer dan zomaar een pilletje innemen. Als je het zelf inneemt, zonder begeleiding van een arts, riskeer je een te hoge dosering of kun je die pillen te vaak slikken."

Hoe komen ze aan de pillen?

Professor Van Hal en zijn team onderwierpen een dertigtal studenten ook aan een diepte-interview. Daarbij vroegen ze onder andere hoe ze zonder voorschrift aan die medicatie raakten. "Als je die pilletjes echt wilt, is het niet zo moeilijk om eraan te geraken", geeft Van Hal aan. "Er is een zwarte markt voor. Mensen komen eraan via het internet, met vervalste doktersbriefjes of via vrienden of kennissen die ze echt moeten nemen."

Daarnaast nemen niet alle artsen het even nauw met hun voorschrijfgedrag. "De grote meerderheid doet dat niet, maar er zullen er altijd wel enkelen zijn die toch een voorschrift schrijven voor mensen die het niet nodig hebben. En dan geven studenten natuurlijk snel aan elkaar door bij welke arts ze terechtkunnen."

Hoe kun je vermijden dat studenten naar de pillen grijpen?

De cijfers van het Antwerpse onderzoek bevestigen wat ook uit oudere studies bleek. Toch werd nooit iets gedaan om de studenten bewust te maken van de gevaren, geeft professor Van Hal toe. "Er is geen echt actieplan inzake alcohol en drugs, nee. Daarom moeten we nu in contact treden met de academische overheid om te kijken wat we met de resultaten van dit onderzoek kunnen doen. Er is in ieder geval nog werk aan de winkel."

Ondertussen rekent Van Hal op het gezond verstand van de studenten en een realistisch studieplan. "De beste manier om te slagen, is nog steeds voldoende rust nemen, wat wandelen of fietsen, op de voeding letten en niet te veel koffie of alcohol gebruiken. En als het dan niet lukt, moeten studenten ook durven te beseffen dat het misschien nooit zal lukken. Een pilletje zal dat in ieder geval niet verhelpen."