‘Geheim overleg’ met maffia wekt opschudding in Italië

Heeft de Italiaanse staat in de vroege jaren negentig pogingen ondernomen om een niet-aanvalspact te sluiten met de maffia? Geruchten daarover hebben er altijd gecirculeerd, maar nu ook antimaffiamagistraat Paolo Grasso zich zondag in die zin heeft uitgelaten, is het debat weer opgeflakkerd. Minister van Justitie Angelino Alfani heeft meteen een onderzoek gelast. “Ik hoop dat de speurders alles in het werk zullen stellen om de waarheid te achterhalen”, zei Alfani.In een kranteninterview had Grasso, die aan het hoofd staat van de strijd tegen de maffia, gezegd dat hij weet had van de contacten tussen staat en georganiseerde misdaad die destijds hadden plaatsgevonden. Grasso’s commentaar, het eerste op zijn niveau, volgde op de wekenlange berichtgeving over een recentelijk onthulde ‘lijst’ waarop toenmalige maffiaboss Toto ‘het Beest’ Riina zijn wensen aan de staat kenbaar had gemaakt. De verlanglijst, geschreven door Riina’s zoon terwijl zijn vader op de loop was, bevatte twaalf eisen waaraan de overheid tegemoet moest komen wilde ze verdere aanvallen door de maffia vermijden. Het eisenpakket dateert uit 1992, het jaar waarin op Sicilië de antimaffiamagistraten Giovanni Falcone en Paolo Borsellino in bomaanslagen om het leven kwamen.“Ik ben met verstomming geslagen”, reageerde Antonio Di Pietro, zelf voormalig topmagistraat en vandaag aanvoerder van de oppositiepartij L’Italia dei Valori. “De staat onderhandelde met de maffia om de publieke orde te waarborgen terwijl terzelfder tijd zijn eigen trouwe dienaren vermoord werden.” Ook de familieleden van de slachtoffers reageren verbijsterd. “Wat Grasso vertelt is choquerend”, zei Salvatore Borsellino, broer van de omgebrachte magistraat. “Waarom horen we die dingen nu pas?”De onderhandelingen zouden zijn begonnen na de moord op Falcone in 1992 en uit de commentaren van Grasso lijkt het alsof Borsellino even later gedood werd om de druk op de staat op te voeren. Dat er daarna niet nog meer staatsvertegenwoordigers geëlimineerd werden, zou dan weer te maken hebben met het feit dat de maffia kanalen voor onderhandeling wou openlaten. “Ik ben geschokt”, zegt Borsellino’s broer, “dat Giovanni het offerlam geworden is in de onderhandelingen tussen staat en maffia. En dat de moord op hem mogelijk het leven van politici moest sparen.”Op Riina’s bewuste lijst zou onder meer strafvermindering voor honderden gearresteerde maffiosi zijn geëist, alsook een verlichting van het gevangenisregime. De deal ging niet door omdat Riina, die een kwarteeuw voortvluchtig was geweest, kon worden ingerekend. (LD)