Kind op kamp, ouders in een kramp
Afscheid nemen van een kind dat op kamp vertrekt blijkt dezer dagen allesbehalve gemakkelijk. Papa's en mama's dringen daarom alsmaar vaker de zomerkampen binnen. Via een sms, een telefoontje of een heus bezoekje. Een gevolg van het schuldgevoel waar jonge ouders soms door worden verscheurd?
Het gebeurde waarschijnlijk al midden februari. Agenda's werden naast elkaar gelegd, vakantiedagen geteld en oma's gebeld. Negen weken zomervakantie, het bleek te lang om te overbruggen, zelfs voor tweeverdieners die om beurten vakantie nemen om wat zomertijd door te brengen met de kinderen. Dus werden diezelfde kinderen ingeschreven voor een zomerkamp, net zoals vele anderen.
Want de deelnemers aan zomerkampen zijn met veel. Of dat zijn ze deze week alvast op het kamp van Idee Kids in Vilvoorde, waar kleintjes vanaf drie jaar hun dag doorbrengen tot de werkdag van mama of papa erop zit. "Op kamp gaan is niet langer iets exotisch, nu ook zoveel moeders uit werken gaan", verklaart organisator Bjorn Accoe. "Maar geloof me, mochten ouders twee maanden lang met hun kinderen op reis kunnen gaan, zouden ze daarvoor kiezen."
Accoe wordt op zijn weg naar de ontvangstzaal ingehaald door enkele kleuters. De ene sprint richting springkasteel, een lokkertje om de dag fijn te laten beginnen. De andere slentert beduusd aan de hand van mama. Het is kwart voor negen en spitsuur in het internaat dat deze zomer dienst doet als kamplocatie. Papa's in pak werpen kushandjes, mama's wuiven bemoedigend. Negentig procent van hen zijn tweeverdieners die in grootstedelijk gebied wonen. Bijna allemaal kunnen ze het verhaal over het puzzelen met agenda's opdissen.
Ook Kristien Van Dam komt deze ochtend haar zoon afzetten zodat ze aan haar dagtaak kan beginnen. "Ik voel me er best schuldig over", zegt ze. "Hij moet al het hele jaar naar school, ik zou willen dat hij tijdens de vakantie thuis kon blijven. Ach, hier zijn wel altijd activiteiten. Thuis zou hij bij slecht weer maar gewoon binnen zitten."
Zo relativeren de meeste ouders het feit dat hun zoon of dochter een week vakantie of meer doorbrengt op kamp. Bovendien vinden velen het niet zo anders dan hun kind afzetten aan de schoolpoort. Behalve dan dat ze nu dus dat springkasteel als lokkertje gebruiken.
"Een schuldgevoel is dan ook nergens voor nodig", oordeelt kinderpsychologe Klaar Hammenecker. "Kinderen hoeven helemaal geen negen weken met hun ouders door te brengen." Deelnemen aan een kamp kan kinderen volgens haar net veel waardevols bijbrengen. Hoe je er best mee omgaat als je een spel verliest, bijvoorbeeld. Hoe je in groep samenwerkt, ook. Hammenecker: "Vooral sociale vaardigheden zijn namelijk belangrijk in het latere leven. Misschien nog meer dan intelligentie."
Tranen zijn besmettelijk
Bovendien is het percentage kinderen dat de hele dag lang een trillende lip opzet tijdens zo'n kamp heel klein. De traantjes, die verdwijnen meestal met de ouders. Al zijn ze ook besmettelijk, zo blijkt in Vilvoorde. Het jongetje dat zelfs na het vertrek van zijn vader blijft snikken, steekt moeiteloos enkele anderen aan. Zeker als een van hen merkt dat haar traantjes haar vader ertoe aanzetten een Kinder Surprise in het vooruitzicht te stellen. Ongewoon voor een donderdag, verzekert organisator Accoe snel.
Idee Kids bezorgt ouders namelijk twee weken voor vertrek al een draaiboek over hoe afscheid te nemen van hun kinderen. De organisatie staat daarmee niet alleen. Bij de kampen van Kazou (CM) en Sporta organiseren de monitoren een welkomst- en kennismakingsmoment, om het vertrouwen van ouders te winnen. Al duurt dat liefst niet te lang, om het afscheid dat daarop volgt niet moeilijker te maken. De Scouts en Gidsen organiseren dan weer tijdens het schooljaar al weekenduitjes, om kinderen én hun ouders voor te bereiden op de tijd apart.
"Ook ouders moeten leren loslaten, en dat is niet altijd gemakkelijk", legt Jan Van Reusel, woordvoerder van Scouts en Gidsen Vlaanderen, uit. "Een tent is meestal niet de meest ordelijke ruimte en het eten dat je op kamp krijgt, is misschien niet altijd samengesteld op basis van het klavertjevier. Dat jaagt sommige ouders schrik aan. Zij moeten toch onthouden dat veel mensen heel romantisch terugkijken op hun kamptijd."
Al kan het volgens Van Reusel altijd dat een kind op kamp tegen de eigen grenzen aanloopt. Dan is het aan de leiding om daar gepast op te reageren. "Bijvoorbeeld door het kind te laten telefoneren. Maar, we willen ouders toch ontraden om - via telefoontjes of bezoekjes - geregeld binnen te vallen op kamp."
Dekselse smartphones
Alleen wordt dat in een tijdperk gekenmerkt door smartphones behoorlijk moeilijk. Vereniging Sporta gaf het bijvoorbeeld al op om gsm's te verbieden, maar maakt nu afspraken over wanneer kinderen ze mogen gebruiken. "Toen ik zelf nog op kamp ging, gold het motto 'geen nieuws is goed nieuws'", herinnert Sporta-woordvoerder Bart Vandegaer zich. "Dat is niet langer zo. Zo'n evolutie kunnen wij niet tegenhouden."
Al heeft die evolutie soms behoorlijk drastische gevolgen. Vond een kind het vroeger op dag twee toch niet zo leuk op kamp, dan schreef het dat op een postkaartje. Het kaartje belandde in de brievenbus van het ouderlijk huis rond kampdag vijf. Ouders gingen er dan automatisch vanuit dat zoon- of dochterlief zich op dat moment al had aangepast aan de nieuwe omgeving. Was dat niet het geval, dan duurde het toch nog maar een paar dagen voor hij of zij terug thuis kwam.
Als een kind vandaag op dag twee van het kamp een sms stuurt met de boodschap 'ik vind het hier niet leuk' reageren ouders daar weleens anders op. "Het gebeurde al een aantal keer dat ouders in hun wagen sprongen en uren reden om hun kind meteen op kamp op te halen", vertelt Seppe Van Pottelbergh, woordvoerder van Kazou. "Wij hopen dan dat het kind zegt dat het kamp toch beter meevalt dan eerst gedacht, maar als dat niet het geval is, keert het gezin voltallig weer naar huis."
Kinderpsychologe Klaar Hammenecker zucht als ze het voorbeeld hoort. De lijn tussen geloven dat je kind het nodig heeft je te zien en eigenlijk gewoon even zelf willen loeren hoe het zit, is volgens haar erg dun. "Ouders zouden beter eerlijk zijn tegen zichzelf. Nu maken ze het afscheid nemen een volgende keer alleen maar moeilijker. Voor je het weet, zitten ouders na zo'n bezoekje zelf te huilen op de terugweg. Uit schuldgevoel omdat hun kind toch op kamp bleef. Terwijl hun kind misschien al lang terug waterspelletjes aan het spelen is."
Maar ouders verwachten vandaag ook gewoon meer van kamporganisatoren, los van elke vorm van schuldgevoel. Omdat de technische evolutie meer toelaat en omdat ook kleuterscholen daarop inspelen, bijvoorbeeld door een fotoblog aan te leggen. Bij Idee Kids krijgen alle kampverantwoordelijken daarom al een tablet ter beschikking. Daarmee moeten ze foto's maken en dagelijks een blog updaten.
"Ik weet hoe het anders gaat", lacht Bjorn Accoe. "Op de vraag wat ze die dag deden, antwoorden kleuters dan: 'Ik weet het niet meer.' Op de vraag of ze het leuk vonden: 'Nee.' Terwijl ouders nu op de blog kunnen zien hoe hun kinderen plezier maken." Hoe ze dat doen, is niet eens zoveel veranderd sinds de komst van de smartphone. Het klinkt ongeveer zo: "Hoofd, schouders, knie en teen."