Anti-verouderingsstof 'bizar en gevaarlijk'
De ontdekking van 'anti-verouderingsmedicijn' Proxofim heeft vrijwel meteen geleid tot een grote vraag naar het middel. En tot aanbieders ervan. 'Bizar en gevaarlijk', vindt ontdekker Peter de Keizer.
Drie maanden nadat Rotterdamse onderzoekers het anti-verouderingsmiddel voor het eerst hebben beschreven, is Proxofim een hit. Ouderen die zichzelf met de stof willen behandelen, bestoken onderzoeksleider Peter de Keizer van Erasmus MC met verzoeken. Zeker twee bedrijven bieden het middel te koop aan op internet en in de VS is minstens één burger ertoe overgegaan het middel bij zichzelf te injecteren.
De Rotterdamse stof zet een moleculaire schakelaar om waardoor zogeheten 'senescente' cellen, die betrokken zijn bij de veroudering, zelfmoord plegen. Met succes, zo lijkt het. Eind maart beschreven De Keizer en zijn promovendus Marjolein Baar hoe oude muizen die met de stof werden behandeld weer fit werden en meer haar kregen. Amper een maand later was het molecuul al te koop op internet, voor enkele duizenden euro's per kuur.
"Bizar en gevaarlijk", vindt De Keizer, die soms zelfs thuis wordt gebeld door ouderen op zoek naar verjonging. Hij vertelt er vandaag over op een congres in Amsterdam. "Het is niet zo gek moeilijk deze stof te maken. Ik gok dat er op dit moment al tientallen mensen zijn die het op zichzelf uitproberen."
Placebo-effect
Dat deed in elk geval Darren Moore, een Amerikaanse 50-plusser en zelfverklaard 'levenslang-experimentator' die al jaren actief is in de anti-verouderingsbeweging. Op internet beschrijft hij tot in detail hoe hij het middel een maand lang bij zichzelf inspoot, naar eigen zeggen met een wat vollere haardos en 'een fit gevoel' als resultaat.
Of dat echt zo is en of de Rotterdamse stof er de hand in heeft, is onduidelijk, zegt De Keizer. "Wetenschappelijk gezien is dit natuurlijk niet te controleren. Misschien is het gewoon een placebo-effect. Hij gebruikt ook meerdere middelen tegelijk." Het experiment moet Moore enkele tienduizenden euro's hebben gekost.
"Misschien begrijpelijk, maar vooral ook "levensgevaarlijk", vinden Baar en De Keizer de zelfexperimenten. "Natuurlijk zijn de bijwerkingen van veroudering erg. Maar wie weet zijn de bijwerkingen van dit middel erger", zegt Baar.
De Keizer wijst erop dat het middel celdood veroorzaakt. Bij senescente cellen weliswaar, maar: "Stel nou dat het je hersencellen aantast, vernietigt het peptide dan je herinnering? Wij zijn ook enthousiast over deze stof, maar op deze manier is het verkeerd, want we moeten nog veel uitzoeken over de veiligheid." De Keizer benadrukt dat het zijn "grote angst" is dat de stof slachtoffers maakt. "Maar tegenhouden kun je dit niet. Iedereen mag het maken. En mensen kopen het gewoon."
FOXO4-DRI, zoals de stof voluit heet, is 'vrij hot', erkent het Chinese bedrijf Novopro, dat de stof op internet aanbiedt, per e-mail. "We lazen het onderzoeksartikel en waren getroffen door de werking en het grote potentieel van dit peptide", aldus woordvoerder Rob Lee. "Het leek ons dat veel onderzoeksgroepen en bedrijven de stof willen testen. Dus hebben we het gesynthetiseerd en getest op onze cellijnen. Voor onderzoeksdoeleinden ALLEEN", schrijft Lee.
Tumoren
In Rotterdam gaan de experimenten intussen door, en de resultaten zullen de aandacht voor het middel eerder groter maken dan kleiner. Zo vond het team ook in vervolgexperimenten aanwijzingen dat de stof de haargroei bij kalende muizen stimuleert, en bepaalde soorten agressieve tumoren aanzet tot zelfdoding. De komende jaren moet gaandeweg meer duidelijk worden over de werkzaamheid en veiligheid.