Versace is weer cool, met dank aan Lady Gaga

In november is het zo ver: dan zullen op de stoep bij H&M van Berlijn tot New York weer de horden staan wachten tot de deuren open gaan en de stormloop kan beginnen op zwarte leren mini-jurken, hakschoenen om te duizelen en stoere rock-'n-rollbroeken met metalen studs. Versace voor het volk; dat Gianni dát niet meer heeft mogen meemaken. 

Tijdens zijn hoogdagen was Gianni's publiek van een ander slag. Zijn stijl viel vooral in de smaak van popsterren, de Russische maffia en sportkampioenen. Zelf was hij bevriend met Sylvester Stallone, Sting, Elton John (die de flamboyantste creaties uit de vrouwencollectie voor hem op maat liet maken) en Rod Stewart. Bruce Springsteen, George Michael en Don Johnson waren geregeld te gast in Versace's neoclassicistische Villa Fontanelle aan het Comomeer. 

In Milaan woonde en werkte Versace op een steenworp van Giorgio Armani. Even beroemd maar in alles elkaars tegengestelde. Als Armani beige is, dan is Versace violet, oranje en goud. Over de mode van Versace hoorde je met je ogen te rollen. Zelf noemde hij zich "de enige moderne designer van zijn generatie".

Versace werd zo het merk van het cynische en opzichtige kapitalisme van de jaren 80. Schouders konden niet breed genoeg zijn, kleuren mochten clashen. Je kon verwachten dat zijn glorie keerde in de jaren 90. Maar neen, Versace hield stand. Dat schreef de ontwerper toe aan het feit dat een geolied vierspan de teugels van het modehuis in handen had: hijzelf, zijn jongere zus Donatella, zijn oudere broer Santo en zijn schoonbroer, de Amerikaan Paul Beck.

En toch stond Versace plots haaks op de tijd. De jaren 90 waren een periode van cocoonen, non-kleuren, geen ostentatieve rijkdom. "Het succes dat ik de laatste jaren heb gekend", zei Gianni in een gesprek met Rolling Stone, "is er gekomen omdat de mensen er genoeg van hebben om er uit te zien alsof ze allemaal tot dezelfde club behoren - die hele Ralph Laurenfilosofie." Dat was twintig jaar geleden.

Vandaag, na een forse crisis, staat het modehuis er weer. En opnieuw lukt dat omdat de extremen elkaar raken - en Versace is nu eenmaal extreem. Het overwicht van de luxemerken aan het ene, en de grote populaire ketens aan het andere eind, maken opnieuw dat overdrijving iets aantrekkelijks krijgt. Weg met de preppystijl, weg met de brave cameljas, weg met de keurige Tommy Hilfigers. Leve zij die uit de band springen. Leve Lady Gaga.

In de videoclip voor 'The Edge of Glory' draagt Lady Gaga een met metalen spijkers beslagen korset. Zij vormen medusahoofden, het logo van Gianni. En in juni, aan het eind van de herenshow van Versace in Milaan, kwam Donatella groeten in een spannend kort zwart jurkje met spijkers en ritsen, een van de prototypes voor haar collectie die in het najaar bij H&M verkrijgbaar zal zijn. Het spande rond haar niet zo ranke lijf, maar daar heeft ze lak aan. Ook Donatella is rock-'n-roll. Nadat haar broer Gianni in Miami was vermoord, onderhield zij de vriendschap met Elton John, Puff Daddy en Madonna. Ze blijft haar blonde haren lang en los dragen, alsof ze eeuwig 18 jaar is, immer zongebruind en met opgespoten lippen. 

Donatella was Gianni's muze. Toen ze elf was en hij twintig, maakte hij voor haar een zwart lederen minirokje, dat alle hoofden in het Zuid-Italiaanse Reggio di Calabria deed draaien. Toen Gianni zich later in Milaan vestigde, en zijn eigen merk uitbouwde, riep hij Donatella's hulp in voor de accessoires, en voor de jongere Versuslijn. En nadat hij in Miami was vermoord, zette zij zijn creatieve werk verder. 

Het is te makkelijk om Versace te herleiden tot 'troppo'. Het is en was nooit een merk voor grijze muizen. Maar onder de blingbling en de overdrijving zat wel het werk van een echte couturier. Versace zou nooit zo groot zijn geworden, als hij uitsluitend wild gedessineerde hemden voor popsterren had gemaakt. Zij vrouwencollecties waren altijd sexy, ja. Kort en strak, of lang en diep uitgesneden.

Knap geknipt

Wat uiteindelijk in de winkel hing, kon een stuk bescheidener zijn, maar altijd knap geknipt. Zijn Atelier-collecties (lees haute couture) die hij steevast presenteerde in het zwembad van het Parijse Ritzhotel waren oogverblindend. Al hielp het dat hij de eerste was om alle supermodellen van de wereld voor één defilé samen te brengen. Er moest in huize Versace op geen miljoen lire gekeken worden. 

Het bleef niet bij kleding. Er kwam een interieurcollectie, met satijnen dekbedden en tafelporselein met medusahoofden en gouden randen. Ook bij H&M zullen er een kussen en een bedsprei verkrijgbaar zijn. Er kwamen brillen, jeans, parfum, make-up en handtassen. 

Na Gianni's dood kende het huis Versace een wankel bestaan. De luxe-industrie maakte een zware duik in de jaren 90, en Versace-zonder-Gianni was minder geloofwaardig. Maar na zakelijke herstructureringen en met de onverwoestbare wil van Donatella om de naam niet te laten verwelken, lijkt Versace weer op het goede spoor.

Met de nieuwe 'Young Versace'-lijn voor kinderen, en het in 2009 teruggekochte jeugdigere Versus geraakt het bedrijf helemaal uit het rood, bevestigde CEO Gian Giacomo Ferraris. "Donatella heeft het begrepen", zegt Tim Banks, de man die voor de Britse televisie de mode verslaat. "Ze moet het wiel niet heruitvinden, ze moet gewoon laten zien hoe het wiel eruitziet." Met andere woorden: ze moet de erfenis van Gianni respecteren en terug gaan naar de roots. Dat doet ze tot jolijt van al wie houdt van 'un po troppo'.