Eurocrisis

"Waarom zouden we u nog geloven?" Dat vroeg een journalist aan de Franse president Sarkozy en de Duitse bondskanselier Merkel op hun enigszins absurde persbriefing van gisterenmiddag. De provocerende vraag, die wellicht op de lippen van miljoenen Europeanen ligt, werd niet echt beantwoord. Sarkozy en Merkel vervolgden hun toneeltje over hoe eensgezind ze wel niet samen aan het zelfde touw trekken om een gezamenlijke oplossing te vinden.

Dat zal dan wel iets voor woensdag, of wie weet donderdag, zijn, want gisteren was er eigenlijk over niks eensgezindheid. Maar de sfeer is dus goed. Wij Belgen, wijzer van vijfhonderd dagen regeringsonderhandelingen, weten al langer wat dat betekent. Nu weet ook de rest van Europa het. We kunnen enkel hopen dat de regeringsleiders later deze week, als ze echt met hun neus boven de afgrond van een ongeziene systeemcrisis hangen, de moed vinden om doortastende maatregelen aan te durven. En we kunnen enkel bidden dat in tussentijd de cynici van de financiële markten ons genadig blijven.

Eigenlijk kun je niet eens kwaad zijn over de besluiteloosheid van de Europese chefs. Of liever: je kunt dat wel, maar het maakt niet uit wat bijvoorbeeld wij Belgen daar van denken. Er is geen enkele democratische manier waarop wij Merkel of Sarkozy op betere gedachten zouden kunnen brengen.

Behalve een tekort aan financieel-economische vuurkracht legt deze eurocrisis zo ook een bestuurlijk en democratisch deficit bloot.

Zo kan het dat de grote twee uit de Europese Unie elk vanuit hun begrijpelijke interne logica diametraal tegenovergestelde belangen verdedigen. Daarbij komt dat president Sarkozy, verliezer van zowat elke peiling in Frankrijk, geen marge meer heeft voor gezichtsverlies. Ook bondskanselier Merkel wordt opgejaagd door een nerveus parlement en een opstandige publieke opinie. Er is geen electoraal gelegitimeerd niveau waarop de Europeaan hun houding kan belonen of bestraffen.

Het ziet ernaar uit dat Duitsland het laken naar zich toetrekt, maar dat zal niet gebeuren zonder soelaas voor de tegenpartij. In het beste geval lijkt een nieuwe tussenoplossing in de maak waarvan de onvolkomenheid bij voorbaat vaststaat. Klinkt bekend? Inderdaad. Eigenlijk lijdt de Europese Unie aan dezelfde institutionele gebreken als ons eigen land.