'Ik heb de andere partijen leren begrijpen'

'Schenk ons de taaie kracht
om fier vol vroom vertrouwen
met nooit gebroken moed
ons land herop te bouwen'

Het zijn regels uit Gebed voor het vaderland, een liedtekst die nog jaarlijks uit volle borst wordt gezongen op het Vlaams Nationaal Zangfeest.

Dat de tekst van diezelfde flamingantistische hymne, ingekaderd en wel, een prominente plek inneemt in de woonkamer van Groen-politica Freya Piryns, zult u verrassend noemen. Of het moet zijn dat u vertrouwd bent met haar roots.

Gebed voor het vaderland is geschreven door Freya's grootvader, Remi Piryns. Opa Piryns was een notoir flamingant, maar wel eentje op wie de kleindochter, ondanks de 'voortschrijdende inzichten', nog altijd trots is.

"Ik heb met mijn vader (Piet Piryns, ex-hoofdredacteur van De Morgen, JdP) veel over opa's ideologie gesproken. Ik heb het grootste respect voor hem. Hij was Vlaams-nationalist vanuit een emancipatorisch, sociaal motief. Het was een strijd die toen gestreden moest worden. Maar is die strijd intussen niet gestreden? Ik denk van wel."

In dat bijzondere nest waar Freya Piryns opgroeide, werd uiteraard vaak over ideologie en engagement gesproken. Zo vaak zelfs dat de jonge Freya zich er op een wat aparte manier tegen ging verzetten. "Ik werd thuis heel erg aangemoedigd om iets in de wereld te gaan doen, maakte niet uit wat. Om me tegen mijn ouders af te zetten, besloot ik als puber vooral niks te doen. Lamlendig in de zetel liggen, veel afspreken met mijn vriendje, samen dromen van huisje, tuintje, boompje. (lacht) Ik had niet beter tegen mijn ouders kunnen rebelleren.

"Pas toen ik voor onderwijzeres studeerde, is dat politieke engagement gekomen. Ik zag dat heel veel studenten geen enkele interesse hadden in politiek. Dat vond ik niet kloppen. Als onderwijzers die interesse al niet meer hebben? Ik heb toen een politiek debat georganiseerd. In dezelfde periode heb ik me verdiept in de partijprogramma's van de SP en Agalev. En voor Agalev gekozen. Omdat ik vond, en nog altijd vind, dat het een partij is die een visie heeft die verder reikt dan alleen maar het hier en het nu."

Ongeduldig

"Als jonge politicus begin je met de ambitie om de wereld te veranderen. Of toch tenminste de wereld in Antwerpen. Al heel snel loop je dan tegen muren, of duren de dingen veel langer dan een ongeduldig mens als ik zou willen. Maar af en toe krijg je dan toch iets belangrijks gerealiseerd. Mede dankzij mijn misschien wel honderd interpellaties over een Antwerps verkeersveiligheidsplan, is dat plan er gekomen.

"Natuurlijk bloedt mijn hart als ik merk dat die verwezenlijking voor een deel teniet wordt gedaan door het huidige beleid. Tegelijk, en dan spreekt de grote optimist in mij, maakt zo'n verandering duidelijk dat ook wij het op een dag weer opnieuw zullen kunnen veranderen.

"Ik heb mezelf, in een van mijn allereerste interviews, een watermeloen genoemd. Groen vanbuiten, rood vanbinnen. Dat zou ik nu nooit meer zeggen. De tijd heeft me geleerd dat ik ook diep vanbinnen een ecologist ben. Ik weet wel, inhoudelijk verschillen sp.a en Groen nauwelijks. Het grote verschil zit in de prioriteit. Het ecologisme zou niet zo op het beleid kunnen wegen als het alleen maar een vleugel was binnen één grote progressieve partij.

"Los daarvan ben ik een groot voorstander van meer samenwerking. Ik erger me vandaag te pletter aan de manier waarop Groen en sp.a elkaar vliegen afvangen. In mijn ideale wereld zouden de voorzitters van de progressieve partijen elkaar regelmatig ontmoeten, om, buiten het oog van de media, te bespreken hoe ze elkaar kunnen versterken en ontzien."

"Natuurlijk heb ik me wel eens afgevraagd of ik mijn overtuigingen ook niet bij een andere partij zou kunnen uitdragen. Sinds bekend raakte dat ik op een moeilijk verkiesbare plaats sta, ben ik nog een aantal keren door andere partijen gepolst. Ik heb telkens nee gezegd. Zeg nooit nooit, maar op dit ogenblik zou ik zo'n overstap een vorm van schuldig verzuim noemen.

"Ik ben vandaag meer dan ooit een ecologist. Dat heeft minder met mijn evolutie als politicus dan met mijn evolutie als mens te maken. Ik ben moeder van twee kinderen. De jongste, Leon, is nog een baby. Als ik met Leon door de stad ga wandelen, denk ik aan het fijn stof dat hij moet inademen. Op zulke momenten denk ik wel eens: zouden we niet beter wegtrekken uit de stad? Iets wat ik, als notoir stadsmens én vanuit mijn overtuiging als ecologist, trouwens nooit zal doen."

Tikkeltje vreemd?

De baby over wie Freya Piryns spreekt, is ook het kind van haar levenspartner Willem-Frederik Schiltz, Kamerlid en Antwerps districtsschepen voor Open Vld. Of we dat niet een tikkeltje vreemd mogen vinden, slapen met een liberaal, maar nooit van z'n leven voor diens partij willen werken?

"Ik leef niet samen met de politicus Willem-Frederik", zegt ze. "Het is de mens die ik graag zie. Natuurlijk zijn er soms politieke kwesties die het politieke overstijgen. De uitwijzing van Navid Sharifi is een goed voorbeeld, ja. Ik heb geen enkel begrip voor dat liberale standpunt. Nul. Wat Willem-Frederik daarover denkt, moet je hém vragen. (lacht) Ik ben zijn vrouw, niet zijn woordvoerster."

Of haar relatie met Willem-Frederik haar politiek denken heeft beïnvloed? "Misschien wel. Hij, maar ook een aantal goeie vrienden uit andere partijen, hebben me beter doen begrijpen hoe er binnen andere partijen gedacht wordt. Niet dat ik het daarom met hen eens ben, maar je merkt wel dat hun idealen uiteindelijk niet zo verschillend zijn.

"Dat doet mij dan nadenken over onze particratie. Is dat nog wel zinvol, vandaag? Ik zie bij verschillende partijen mensen met wie ik graag zou samenwerken, soms misschien nog liever dan met mensen binnen Groen. Ik geloof vandaag meer in ideologieën en mensen dan in partijen. Soms droom ik ervan om samen, over de politieke grenzen heen, met gelijkgezinden iets te ondernemen. Maar de realiteit is wel de particratie. Je moet op een lijst staan en verkozen worden, als je deze wereld een beetje wilt veranderen."