Inflatie hoger dan euro lief is
Niet alleen de hogere olieprijzen liggen aan de basis van de gestegen inflatie, ook de euro-dollarkoers is voor veel waarnemers een oorzaak.
De inflatie in de eurozone is in december gestegen van 1,9 naar 2,2 procent, het hoogste peil sinds oktober 2008. De inflatie ligt daarmee niet alleen boven de analistenverwachtingen, maar ook boven de doelstelling van de Europese Centrale Bank (ECB). Die streeft op middellange termijn naar een inflatie van “minder, maar dicht bij 2 procent”.
Voor de samenstelling van het inflatiecijfer is het wachten tot halverwege deze maand. “De recente stijging van de grondstofprijzen suggereert dat de opstoot in december vooral het gevolg was van hogere voedsel- en energieprijzen”, verklaart ING-econoom Martin van Vliet. “De kerninflatie - exclusief voedsel, energie, alcohol en tabak - stabiliseerde rond 1 procent. Dat onderstreept dat de onderliggende prijzendruk in de eurozone beperkt blijft.”
Volgens Raphael Brun-Aguerre, analist bij JPMorgan, zijn de energieprijzen in de eurozone van november naar december met 2,7 procent gestegen.
Buikriem
Eoin O’Callaghan van BNP Paribas wijst op de impact van de euro-dollarkoers. “Niet alleen zijn de olieprijzen, uitgedrukt in dollar, in december sterk gestegen, er was ook nog de impact van de waardedaling van de euro met 7 procent tegenover de dollar.”
Bovendien is er ook iets aan de hand met de vergelijkingsbasis, voegt hij eraan toe. “Vorig jaar in december was er een maand-op-maanddaling van 0,5 procent.” O’Callaghan verwacht dat dit zogenaamde ‘basiseffect’ in de lente wegebt en zo de inflatie weer onder 2 procent trekt.
“Waarschijnlijk zullen deze inflatiecijfers wat wenkbrauwen doen fronsen bij de Europese Centrale Bank, maar ze zouden geen reden tot alarm moeten zijn”, vat Van Vliet samen. “De hoge werkloosheid in de eurozone moet het risico op zogenaamde tweederonde-effecten indijken, namelijk dat de hogere prijzen zich vertalen in hogere looneisen. Bijgevolg is de kans op een renteverhoging in 2011 nog steeds beperkt.”
In 2011 halen veel landen de budgettaire buikriem aan, wat ook een neerwaartse druk op de prijzen kan zetten.
De inflatiestijging is evenwel koren op de molen van de tegenstanders van het soepele monetaire beleid van de ECB. Zij vrezen dat de uitzonderlijk lage rente de economie in de eurozone verstoort. De Europese Centrale Bank houdt haar beleidsrente al sinds mei 2009 stabiel op 1 procent. Voorzitter Jean-Claude Trichet geeft volgende week tekst en uitleg bij het rentebeleid.
“Het economisch herstel in de eurozone is nog niet van die orde dat er een monetaire verstrakking zit aan te komen”, meent Siegfried Top, econoom bij KBC. “Wij verwachten nog altijd dat de ECB pas begin 2012 de rente begint te verhogen.”