'Wij zijn de nieuwe leiders van links'

Vanavond houdt Groen zijn nieuwjaarsreceptie in Gent. Ook wel bekend als het hol van de leeuw, sinds de groenen er zowat iedere straat en plein opbraken voor hun nieuw mobiliteitsplan. Burgemeester Daniël Termont (sp.a) werd er vorige week zelfs om uitgejouwd op de nieuwjaarsreceptie van de stad, maar Meyrem Almaci blijft er rotsvast in geloven. Of het nu gaat over Gent, Antwerpen of de wereld: de Groen-voorzitter trekt in 2017 resoluut de kaart van de hoop.

Nochtans: Trump zit sinds gisteren in het zadel, in Nederland en Frankrijk staan de populisten te dringen om het dit jaar over te nemen.

"De wereld verandert pijlsnel, maar de uitkomst van die verandering ligt niet op voorhand vast. Je hebt Donald Trump, maar ook Justin Trudeau in Canada. Er is Marine Le Pen, maar ook Alexander Van Der Bellen, de nieuwe groene president in Oostenrijk. De tegenbeweging is met volle kracht aan het groeien. Het is nu niet het moment voor defaitisme, maar voor nieuwe hoop. Ik zie heel veel mensen verlangen naar anders en beter. En die nieuwe koers waar de samenleving zo naar snakt, die varen wij."

Gaat u ook weer luisteren naar de mensen? Sinds de verkiezing van Trump is lijkt dat het nieuwe wonderrecept.

"Ik hoor dat ook. Maar mensen willen niet alleen dat er naar hen geluisterd wordt. Mensen willen dat de oplossingen die ze aanbrengen ernstig genomen worden. Want wat doen de traditionele partijen? Zij beweren te luisteren en doen vervolgens hun eigen goesting. Zij zijn er de oorzaak van dat burgers hun heil gaan zoeken bij populisten en valse profeten.

"Je kunt dan wel zoals Gwendolyn Rutten een ronde van Vlaanderen willen maken, maar dan vraag ik: met welk resultaat? Om iedereen weer te negeren, zoals ze met de onderwijshervorming gedaan hebben? Alle onderzoeksinstellingen hebben hier onderzoek naar gedaan. Er was een commissie met experts, ouders en studenten. En wat doet de Vlaamse regering? Ze gooit dit werk in de vuilnisbak. Dat is een slag in het gezicht van al wie in ons onderwijssysteem niet op de juiste plek terechtkomt. Ik kan er van meespreken.

"Het onderwijsstandpunt van N-VA is puur populisme. De Wever trekt zich niets aan van de feiten. Hij zegt dat ons onderwijs nog altijd aan de top zit. Dat klopt. Maar het niveau van de toppresteerders daalt en de schooluitval neemt toe. Hij maakt mensen liever bang voor een verandering die het leven van kinderen zou verbeteren."

U verwijt N-VA populisme, maar Groen doet toch hetzelfde? Kristof Calvo noemt Theo Francken minister van muren en prikkeldraad.

"Als Francken manifest foute informatie de wereld instuurt en persoonlijke aanvallen lanceert, dan moet je reageren. Je ziet steeds vaker dat populisten de waarheid verdraaien of gewoon negeren. Dan kunnen wij niet blijven stilzitten. Je bouwt geen samenleving op door te tweeten."

Dat zijn twee maten en twee gewichten. Als u hard bent is dat terecht, als uw collega's hard zijn is dat populisme.

"Nee, wanneer een staatsscretaris leugens verspreidt, anderen schoffeert, zijn machtspositie misbruikt om een VRT-journalist weg te zetten als een activist, dan moet je als democraat je mond opendoen. Wij zijn niet de bullebak op de speelplaats, maar als wij een bullebak zien, dan zullen we die wel aanpakken. Anders wordt zwijgen instemmen."

Sp.a wil met een progressieve beweging naar de kiezer in Antwerpen in 2018. Doet u mee?

"Als je de peilingen bekijkt dan heeft de huidige Antwerpse coalitie geen meerderheid meer. Er ligt bij de lokale verkiezingen in 2018 dus een unieke kans om progressieve krachten te bundelen voor een andere coalitie. Daar moeten we ernstig over nadenken en we moeten zeker ook het gesprek aangaan met burgerbewegingen. We moeten naar hun ideeën luisteren en daarmee aan de slag gaan. Maar het is niet aan mij om te zeggen dat zij met ons één grote beweging moeten vormen. Ze zijn welkom op onze lijst, maar dat moet hun eigen keuze zijn."

Is de PVDA welkom op die lijst?

"Ik ben geen voorstander van de bokshandschoen en evenmin van de opgestoken middelvinger. Maar ik sluit een samenwerking PVDA niet per definitie uit. In Borgerhout werken wij al samen. En nee, ik ben geen fan van hun programma, noch van hun oplossingen. Ik geloof niet dat je alles moet nationaliseren, dat je je moet afzetten tegen alle ondernemingen. Ik geloof vooral dat progressieve partijen elkaar geen vliegen moeten afvangen en complexloos voor hun eigen verhaal moeten gaan. Hoe sp.a en PVDA elkaar de afgelopen weken in de voet schoten, hou daar toch eens mee op. De enige die daar wel bij vaart, zit op het Schoon Verdiep."

Wil dat zeggen dat u wel wil samenwerken met PVDA, maar liefst pas na de verkiezingen?

"Dat wil vooral zeggen dat ik zoveel mogelijk mensen wil overtuigen om Antwerpen beter te maken."

Het doel heiligt dus de middelen? Als dat geen opportunistische, traditionele politiek is.

"Sorry hoor, als je wil wegen op beleidsvorming, moet je sterk genoeg staan. Dát is politiek. In welke constructie we het meeste kunnen bereiken, is gewoon nog niet aan de orde. Jongens toch, de verkiezingen zijn in 2018, niet morgen."

U weet welke verwijten u te wachten staan als u wel samen opkomt: Bart De Wever vindt PVDA het restafval van de 20ste eeuw.

"Niet zo lang geleden noemde Karel De Gucht de kiezers van Vlaams Belang mestkevers, nu zijn die van PVDA restafval. Hoe ga je je samenleving vooruit krijgen als je mensen die in je eigen stad, in je eigen land leven zo bestempelt? Ik verzet mij daartegen in de felst mogelijke bewoordingen. Maar ik wil vooral duidelijkheid van Bart De Wever. Wil hij een minderheidskabinet maken met Vlaams Belang na de volgende verkiezingen? Is Dewinter echt het enige obstakel voor De Wever? Het kan daar weleens op uitdraaien."

U hecht nogal veel belang aan de peilingen. Rekenen jullie je niet wat snel rijk?

"Ik ben nuchter genoeg, we zullen moeten vechten voor onze stemmen tot aan de verkiezingen. Maar wij zijn vandaag de gamechanger, in veel steden is er voor ons een belangrijke rol weggelegd en die willen we waar maken. In Antwerpen zijn we al de leidende oppositiepartij."

In de peilingen.

"Nee, op inhoud. Je moet je niet miskijken op dat aantal zetels, je moet kijken naar de impact die we hebben. Er waren nog nooit zoveel mensen die kiezen voor delen in plaats van bezitten, die gaan voor kwaliteit in plaats van kwantiteit, gaan voor respect in plaats van beledigen. Al die geëngageerde ondernemers die inzetten op groene economie. Dat is de tegenbeweging die je vandaag in de feiten ziet."

Is Groen stilaan de belangrijkste vertegenwoordiger van progressief Vlaanderen?

"Ik wil niet onbescheiden klinken, maar als je kijkt naar ons parcours in het parlement en in meerderheden en oppositie, maken wij wel degelijk het verschil. Ideeën komen zeer vaak van ons: werkbaar werk, onze strijd voor een eerlijke bijdrage van de grootste vermogens. Dat zijn nu politieke issues.

"Dus ja, ik geloof dat wij de nieuwe leiders van links zijn. Dat is toch een gezonde ambitie? Maar de socialisten zijn mijn vijand niet. Ik geloof heel sterk dat alle progressieven de kans hebben om te groeien, al zie ik heel duidelijk dat onze antwoorden de mensen bekoren."

Zoals het mobiliteitsplan in Gent?

"Iedereen die ooit een verbouwing heeft meegemaakt, weet dat je eerst door een verdomd moeilijke periode moet, maar dat de beloning achteraf des te groter is. Je moet de ongerustheid van de Gentenaars ernstig nemen, maar het rijk van koning auto in de stad is voorbij. We weten ondertussen allemaal hoe het gesteld is met onze luchtkwaliteit."

Maar u zou naar het schijnt toch niet uitsluiten om met die valse profeten van N-VA in bed te duiken?

"Amai, dat is een vettige roddel (lacht luid)."

Zo vergezocht is het niet. U bestuurt samen in Mechelen. Er is in 2012 al over gepraat in Antwerpen.

"Ja, tot wij zeiden dat Oosterweel in de vuilnisbak moest. Vandaag zeggen wij heel duidelijk dat we een ánder bestuur willen in Antwerpen. Een dat niet polariseert."

En als De Wever u plechtig belooft daar aan te willen werken?

"(draait met ogen) Juist ja."