Slechte cijfers zijn 'troef' voor regering
De motor van de inflatie hapert en die van de economische groei evenzeer. De cijfers zouden normaal gezien voor lichte paniek moeten zorgen. Toch ziet de regering-Michel dat anders. 'Dit is vooral de bevestiging dat onze maatregelen echt wel nodig zijn.'
Een wake-upcall. Zo noemt minister van Financiën Johan Van Overtveldt (N-VA) de economische cijfers die gisteren zijn bekendgemaakt. Maar dan vooral een wake-upcall voor de criticasters. "Dit is de ultieme bevestiging dat we echt werk moeten maken van onze competitiviteit. We wisten dat we de juiste beslissingen namen", luidt het. Met andere woorden: de regering is op de juiste weg en de harde maatregelen zijn meer dan broodnodig.
De cijfers als troefkaart van de regering. Nochtans klinken ze niet zo positief. Dat de inflatie een minder hoge vlucht zal nemen dan verwacht, zal al bij al niet veel effect hebben. Ja, de spilindex zal volgens het Planbureau pas in mei overschreden worden in plaats van in maart. Dat wil vooral zeggen dat de regering pas iets later de veelbesproken indexsprong kan doorvoeren, maar daarmee had ze al rekening gehouden.
De tegenvallende economische groei is een ander paar mouwen. De regering hield rekening met 1,5 procent toen ze de begroting nog niet eens zo lang geleden opstelde. Europa zegt nu dat we in 2015 al blij zullen mogen zijn met 0,9 procent. In 2016 misschien met 1,1 procent. Het lijkt een fikse streep door de rekening van Michel I, aangezien de ploeg de economische groei als haar belangrijkste partner zag om haar plannen uit te kunnen voeren.
De bal misslaan
Toch panikeert Van Overtveldt niet. Dat België eind dit jaar zal afklokken op een zorgwekkend begrotingstekort van 3 procent, lijkt hem geen al te groot probleem. In principe kan de Europese Commissie dan sancties opleggen, maar gezien de benarde economische situatie in heel Europa gelooft de minister daar niet in. En extra besparingsmaatregelen om de tegenvallende groei te counteren? Die zijn naar verluidt voorbarig.
"We overleggen de komende dagen met Europa en binnen de regering, daarna zullen we wel zien." Belangrijker is volgens Van Overtveldt dat Europa ook veel bemoedigende cijfers destilleerde uit het Belgische beleid. Over jobcreatie, bijvoorbeeld, of over het structurele begrotingsoverschot.
Moeten we ons dan echt geen zorgen maken over de tegenvallende cijfers? Niet per se, in de zin dat er massaal extra besparingen zitten aan te komen, denkt econoom Gert Peersman (UGent). "Omdat de regering structurele besparingen heeft genomen, heeft de conjunctuur daar niet al te veel vat op. We zullen dus niet snel snel de broeksriem extra moeten aanhalen."
Maar op termijn zal die tegenvallende groei wel degelijk doorwegen, zegt Peersman. "We hebben de groei nodig om de maatregelen van de regering verteerbaarder te maken én om ervoor te zorgen dat ze voldoende effect genereren. Neem nu de pensioenhervorming. Het zal een pak makkelijker zijn om mensen langer aan het werk te houden wanneer de groei aantrekt." Dat de regering zich geen zorgen maakt over de cijfers, gelooft de econoom niet. "Hier kunnen ze echt niet gelukkig mee zijn."
Als Michel I op deze manier de publieke opinie probeert te overtuigen van haar gelijk, dan slaat ze de bal mis, meent politicoloog Carl Devos (UGent). "Iedereen weet nu wel dat het plan van de regering was om de eerste jaren stevig te snoeien, om daarna te kunnen bloeien. Maar als nu blijkt dat de groei zodanig tegenvalt dat dat bloeien onzeker wordt, dan riskeert de regering dat haar hele beleid in vraag gesteld wordt."
En daar schuilt op termijn precies het gevaar, zegt Devos. Op korte termijn moeten Michel en co. niets vrezen. Maar wat als de resultaten van de harde maatregelen zullen uitblijven? Als de mensen die nu zullen moeten inleveren geen effect zien en er bijkomende ingrepen nodig zijn? "Dan zul je zien dat wie nu getroffen wordt zal eisen dat ze het dan maar moeten zoeken bij de mensen die er minder last van hebben. De grote vermogens, bijvoorbeeld. En dan komt CD&V als meest linkse van de coalitiepartners opnieuw onder druk te staan." Een scenario dat de centrumrechtse regering te allen prijze wil vermijden, met andere woorden.