Vliegtuigen vergroten kans op sneeuw
Behalve extra geluidsoverlast blijken omwonenden van vliegvelden ook iets meer kans op neerslag te hebben. Vooral bij koud weer kunnen opstijgende vliegtuigen in de directe omgeving van een vliegveld zorgen voor extra winterse neerslag, als ze bij het opstijgen door een wolk vliegen.
Dit hebben Amerikaanse atmosfeerwetenschappers ontdekt. Onduidelijk is nog hoe groot het effect precies is, maar de wetenschappers becijferden dat in West-Europa de wolken zo'n 2 tot 6 procent van de tijd ideaal zijn om te worden 'lekgeprikt' door opstijgend vliegverkeer. Het effect zal zeker meevallen, denkt de Nederlandse wolkenexpert Pier Siebesma, die zelf niet bij het onderzoek is betrokken. "Je kunt wat lichte sneeuw krijgen, die volgens mij vaak al is verdampt voor zij neerkomt."
De wolken waarom het gaat, bestaan overwegend uit waterdruppeltjes die diep beneden het vriespunt vloeibaar blijven. Doorklieft een vliegtuig zo'n wolk, dan kan de temperatuur plaatselijk dalen, waardoor er kleine ijskristallen ontstaan. Dat zijn precies de kiemen die de wolk nodig heeft om neerslag te vormen, becijfert een onderzoeksteam onder leiding van Andrew Heymsfield van de universiteit van Boulder in Colorado in het vakblad Science.
Volgens Heymsfield brengen opstijgende vliegtuigen een kettingreactie teweeg, waardoor steeds meer waterdamp bevriest. "Neerslag kan zich dan ontwikkelen en naar beneden vallen, met gaten en leegtes in de wolken tot gevolg", klinkt het bij de onderzoekers. Het is voor het eerst dat wetenschappers verklaren hoe het komt dat vliegtuigen gaten en scheuren kunnen slaan in een wolk die veel groter is dan zo'n vliegtuig zelf.
Heymsfield en collega's benadrukken dat het wolkeneffect geen invloed heeft op het wereldklimaat. Voor de cijfers waarop klimaatmodellen zijn gebaseerd, ligt dat mogelijk anders: "Omdat op vliegvelden in de poolgebieden doorgaans ook de weerstations staan die klimaatonderzoekers gebruiken, zijn de prognoses voor deze gebieden wellicht vertekend door de plaatselijke weersomstandigheden bij het vliegveld."