'Amerika is een racistisch land'

"Oh mother, prepare", zegt Adrienne C. Moore (34, Black Cindy) als ze samen met haar collega Danielle Brooks (26, Taystee) een kamer van het Mandarin Oriental Hotel op Manhattan komt binnenlopen voor een interview over Orange Is the New Black. Het vierde seizoen van de populaire Netflix-reeks is vorige week online gegaan.

Moore en Brooks zitten al vanaf het begin in de gevangenisserie, maar het vierde seizoen is voor hen extra spannend. Want, zeggen de twee: dit seizoen gaat meer dan ooit over racisme. Over iets wat heel Amerika bezighoudt, iets wat een zwarte bladzijde zou moeten zijn in de Amerikaanse geschiedenis. Een onderwerp dat ook tijdens de komende presidentsverkiezingen weer een belangrijk thema is: gelijke kansen voor iedereen, onafhankelijk van huidskleur of geaardheid.

De Afro-Amerikaanse Moore en Brooks komen allebei uit de zuidelijke staat Georgia, en groeiden, zo zeggen ze bijna in koor, 'op met racisme en ongelijkheid'. Moore: "Georgia ligt onder de Mason-Dixonlijn (een grens die het diepe zuiden van de VS scheidt van de rest van het land), wat betekent dat racisme er aan de orde van de dag is."

De actrices vertellen met een grote grijns hoe ze met het vierde seizoen van Orange "de wereld waarin we leven, gaan beïnvloeden".

Een lieve butch

Ook Taryn Manning (37, Pennsatucky) en Lea DeLaria (58, Big Boo) zien dat zo. Manning: "Orange is the new black gaat in het vierde seizoen door met het aanpakken van maatschappelijke thema's. Voor mij is de belangrijkste: gelijkheid voor alle vrouwen."

DeLaria: "En voor mij gaat de serie vooral over gelijkheid voor lhbt (lesbisch, homo, bi, en transgender, red.)-vrouwen. Ik ben zelf een butch - een lesbische vrouw met mannelijke trekken. De serie heeft al veel gedaan om kijkers op andere gedachten te brengen over butches. Mijn personage is lief, vrolijk, grappig en heeft een warm hart. Dat is een grote verandering op televisie. Iets wat ik nog nooit eerder heb gezien in Amerika."

De acteurs staan dicht bij hun personages. Manning praat net zo warrig als Pennsatucky, Brooks is net zo opgewekt als Taystee. Omdat ze het koud heeft, draagt ze over haar couturejurk een veel te grote kamerjas van het Mandarin Hotel. De jas hangt op de grond, eronderuit piepen nog net haar paarlemoerkleurige naaldhakken. "Ik wil voor iedereen opkomen die zich in een hokje geduwd voelt. In het komende seizoen komt de lelijke waarheid nog beter boven tafel. Wij gaan laten zien wat iedereen eigenlijk al weet: Amerika is een racistisch land."

Dat zij namens de Afro-Amerikaanse gemeenschap aan een Netflix-miljoenenpubliek kunnen laten zien dat raciale spanningen nog altijd onderdeel van de Amerikaanse maatschappij zijn, daar moet Brooks hard om lachen. Maar dan zegt ze: "Dit raakt ons".

Sleutelen aan het script

Het onderwerp (on)gelijkheid ligt bijzonder gevoelig in de VS, beamen de vier actrices. Toen Moore en Brooks voor het eerst met de schrijvers aan tafel zaten om de scripts van het vierde seizoen te lezen, werd er dan ook behoorlijk wat gediscussieerd.

Brooks: "Er waren dingen die ik volgens het script moest zeggen die ik echt niet wilde zeggen. In het script stonden bijvoorbeeld typisch zwarte woorden en racistische uitspraken die ik totaal niet passend vond. Daarom heb ik gevraagd of er een paar dingen konden worden aangepast. Wij spelen zwarte gevangenen, hè. Dat ligt gevoelig. Ik speel natuurlijk ook liever een zwarte vrouw die het heeft gemaakt. En nee, ik ga maar beter niet zeggen wat voor woorden er oorspronkelijk in het script stonden."

In seizoen 4 zit de New Yorkse pr-medewerker Piper Chapman (Taylor Schilling) een gevangenisstraf van tien maanden uit wegens betrokkenheid bij drugshandel. Ook haar ex-geliefde Alex Vause (Laura Prepon) zat in de gevangenis, en schijnt in dit seizoen weer terug te keren achter de tralies.

De vrouwen uit de eerste seizoenen zagen in de laatste aflevering van seizoen 3 trouwens toch al busladingen vol nieuwe celmaatjes de poorten van Litchfield binnenrijden.

Eigen ervaring

Ook voor aanvang van het vierde seizoen werden de actrices door Netflix in de gelegenheid gesteld een echte vrouwengevangenis te bezoeken. Manning: "Het Amerikaanse gevangenissysteem is zo corrupt, en werkt zo slecht. Het systeem is geprivatiseerd (een onderwerp dat in het vierde seizoen verder wordt uitgediept, red.) en ik heb het gevoel dat wij met de serie kunnen laten zien dat het niet werkt."

Een werkbezoek aan een gevangenis was voor Manning niet nodig, zegt ze. Ze laat haar voorhoofd even op de tafel rusten als ze daarna vertelt dat ze ooit 'something stupid' heeft gedaan en in 2014 zelf een nacht in een cel moest doorbrengen.

"Ja, ik heb vastgezeten. En ik kan je dit zeggen: ik ga nooit meer terug. Al is er wel iets rustgevends aan een leven achter tralies: je hoeft nooit na te denken wat je die dag allemaal moet gaan doen." (lacht)

Orange Is the New Black, seizoen 4, staat sinds 17 juni online