'Ik heb een passie voor underdogs'

Flashback naar een jaar of tien geleden: vrouwen aanbaden hem voor zijn sixpack, mannen waren jaloers op zijn moeiteloze charme, maar niemand nam Matthew McConaughey serieus. Na een beloftevolle start in de nineties, met rollen in onder meer Dazed and Confused van Richard Linklater en Contact van Robert Zemeckis, was de Texaan na de eeuwwisseling alleen nog in films van (zeer) bedenkelijk allooi te zien - vaker zonder shirt dan met.

Dat hij ooit een Oscar zou krijgen, had niemand toen kunnen voorspellen. Maar in 2011 begon de acteur aan een steile klim. Het soort flinterdunne romcoms waarin hij zich had gespecialiseerd, blokte hij eensklaps genadeloos af. Van dan af koos hij alleen nog voor eigenzinnige rollen in kleine, edgy films als Killer Joe en Mud, en wat later volgde ook de aardedonkere tv-reeks True Detective. McConaughey was de veertig voorbij, en klaar voor het serieuze werk.

Zoals het een ernstig acteur betaamt, was McConaughey ook bereid om zijn lichaam op te offeren. Zijn geliefde wasbord moest eraan geloven toen hij meer dan twintig kilo afviel voor zijn rol als uitgemergelde aidspatiënt in Dallas Buyers Club. Met resultaat, want in 2014 won McConaughey zijn eerste Oscar. Een beloning voor zijn toewijding, maar ook voor de impressionante comeback - in Hollywood al snel bestempeld als the McConnaissance - die hij intussen had geforceerd.

Er volgden nog onvergetelijke vertolkingen in The Wolf of Wall Street en Interstellar, maar anno 2017 lijkt het na een reeks flops (met Gus Van Sants The Sea of Trees als bespottelijke dieptepunt) weer even minder te gaan met Matthews McCarrière. Hoog tijd voor een nieuwe transformatie, moet de acteur gedacht hebben. In plaats van kilo's te verliezen, liet hij zijn BMI deze keer door het dak gaan voor Gold. McConaughey speelt Kenny Wells, een sjofele zakenman die in de Indonesische jungle op zoek gaat naar een enorme goudader.

Hoeveel gaf de weegschaal aan toen u de set van Gold op wandelde?

"Op rolde bedoel je. (lacht) Ik bewoog bewust zo weinig mogelijk. Zelfs om één verdieping omhoog te gaan, nam ik de lift. Ik woog op den duur bijna honderd kilo. Met dank aan een strikt dieet van cheeseburgers, bier en milkshakes. Zelfs bij het ontbijt."

We worden al misselijk als we eraan denken. Keek u er niet tegenop om zoveel bij te komen?

"Nee, ik had er zelf om gevraagd! Kijk, toen ik deze rol begon voor te bereiden, wist ik nog niet hoe Kenny er fysiek zou uitzien. Ik begon van binnenuit: eerst wilde ik zijn karakter doorgronden. Al snel besefte ik dat Kenny een kerel was met een enorme appetijt voor het leven. Hij leeft gulzig. En terwijl ik steeds meer door zijn ogen naar de wereld keek, begon ik te merken dat mijn broeken stilaan niet meer pasten! Toen besefte ik dat deze rol vroeg om wat meer kilo's.

"Regisseur Stephen Gaghan had voor de zekerheid een valse buik laten maken voor mij. Maar toen ik die peperdure prothese een paar weken voor de opnames voor het eerst aantrok, scheurde ze meteen. (lacht) Er was geen budget voor een nieuwe, dus Stephen zei: 'Oké, nu kan je maar beter extra hard in de milkshakes vliegen.' Geen probleem!"

Er is meer dan alleen die buik: ook Kenny's haar en tanden zien er niet uit.

"Daarvoor heb ik me laten inspireren door de mensen waar mijn vader vroeger mee werkte. Hij verkocht materiaal voor olieboringen. Toen ik twaalf was, nam hij me mee naar klanten die hem nog geld moesten. Een heel bewuste tactiek om die mensen te vernederen, zodat ze zeker zouden betalen. (lacht) Ik zag ook de vrienden en collega's van mijn vader: allemaal kerels die geen nine to five-job hadden. Goudzoekers, verkopers, hustlers. Goed in het vlees door hard te leven, meestal vroeg kalend, en geen tijd om in de spiegel te kijken.

"Ik herinner me nog goed dat een vriend van mijn vader ooit zijn tand had gebroken. Midden in het gesprek begon hij die gewoon zelf te lijmen. (lacht) Hij wou zijn volgende afspraak niet missen, dus voor de tandarts had hij geen tijd. Dat soort man moest Kenny ook worden: iemand die het te druk heeft met overleven en deals fiksen om op zijn uiterlijk te letten."

Underdogs lijken wel uw nieuwe specialiteit.

"Ja, ik heb een passie voor antihelden. Die vind ik veel makkelijker te definiëren dan helden. Want wat betekent een 'held' vandaag? Het is moeilijk om daar een antwoord op te geven. Ik ben gewoon aangetrokken tot mensen die een heel specifieke obsessie hebben. Kenny Wells is een buitenbeentje en een dromer. Hij leeft niet volgens de regels. Dat spreekt me enorm aan: personages die tegen de stroom in zwemmen en hun eigen regels maken. Pure mensen."

Wat zegt dit verhaal over succesvol zijn in de VS? Kenny haalt zijn eigenwaarde volledig uit zijn werk. Zijn huwelijk verwaarloost hij.

"Ik kan alleen maar voor mezelf spreken, maar niets om handen hebben is het slechtste dat mij kan overkomen. Door te werken krijg ik het gevoel dat ik iets beteken, dat ik iemand ben. Daarom was de periode waarin ik mijn carrière een nieuwe richting gaf ook zo beangstigend: ik weigerde alle romcoms, en plots zat ik acht maanden zonder werk. Maar toen ging de bal toch aan het rollen, en sindsdien heeft dat probleem zich gelukkig niet meer gesteld." (lacht)

Gold loopt vanaf morgen in de zalen