'Varkensvlees is te vettig'

Stoofvlees met aardappelen en appelmoes. Dat schafte de pot gisteren in De Oogappel. Voor alle duidelijkheid: de kinderen in het dagverblijf kregen runderstoofvlees voorgeschoteld. De keuken bereidt geen varkensvlees meer. Dat is al een tijd het geval, zegt verzorgster Ellen. Bijna twee jaar om precies te zijn.

"Dit is echt volledig opgeblazen", verwijst ze naar de grote aandacht die hun menukeuze kreeg. Verschillende Aalsterse politici lieten zich hierover misnoegd uit. Bevoegd schepen Iwein De Koninck (CD&V) noemde het in eerste instantie onbegrijpelijk dat zo'n gevoelige keuze niet met het stadsbestuur overlegd was. Vlaams Belanger Michiel Van Brempt had het over "plat op de buik gaan voor een religieuze minderheid".

De crèche, met 110 kinderen een van de grootste in Vlaanderen, betreurt die politieke inmenging. Ze benadrukt dat deze beslissing intern genomen is om het keukenpersoneel te ontlasten. "Door factoren als voedselintoleranties en geloof was ons menu zo complex geworden, dat er stemmen kwamen om vereenvoudiging", legt de verantwoordelijke van de crèche uit. "Het was dus vooral een praktische overweging."

Een overweging die tot voor kort tot geen enkele klacht leidde. "Nu, twee jaar geleden hebben we wellicht weinig stilgestaan bij de politieke of religieuze implicaties. Het was nog voor de aanslagen in Brussel."

Hoeveel crèches vandaag dezelfde al dan niet praktische overweging hebben gemaakt, valt niet te achterhalen. Noch de Vereniging van Vlaamse Steden en Gemeenten (VVSG), noch Kind en Gezin, noch de beroepsvereniging voor zelfstandige onthaalouders (UNIEKO) hebben zicht op het aantal voorzieningen die geen varkensvlees aanbieden. Maar dat De Oogappel in Aalst niet de enige is, staat wel vast.

Serveer het thuis

In De Kleine Kameleon in Maasmechelen, waar 50 procent van de aanwezige kindjes andere roots heeft, hebben ze al jaren geen dergelijk gebraad of gehakt meer geserveerd. Een bewuste keuze, aldus verantwoordelijke Eveline Vanherle. "Die heeft niets te maken met cultuur, maar alles met kinderen mager en gezond laten eten. Dat wil toch elke ouder? Wij vinden dit vlees te vettig." Vanherle heeft ook weet van andere crèches en onthaalmoeders die zo denken.

In de Limburgse opvang wordt trouwens ook halal gegeten. "Maar uiteraard niet door alle kinderen. Enkel de ouders die dat belangrijk vinden, reserveren zo'n menu." Ze rekenen daarvoor op maaltijdleverancier Agape. Welke eettrends zich aftekenen, kan dat bedrijf niet zeggen. "Eigenlijk zien we vooral dat kinderdagverblijven en scholen maandelijks afwisselen in hun menukeuzes."

In De Oogappel begrijpen de verzorgsters niet goed waar iedereen zich druk over maakt. Ellen: "Er is echt genoeg variatie in de menu's, ook voor wie bepaalde voeding moet mijden door allergieën of geloof. Als je aan iedereen zijn gedetailleerde wensen zou moeten voldoen, is het voor de keuken niet meer haalbaar. En wie dan zo nodig varkensvlees wil voor zijn kind, kan dat toch ook thuis serveren, niet?"

Het is trouwens niet enkel een haalbare verandering voor de keuken, maar ook voor de zorg. "Vroeger kwam de eetkar toe en was het echt oppassen dat je het juiste eten aan het juiste kind gaf. Het schrappen van varkensvlees heeft die hele warboel een stuk eenvoudiger gemaakt. Ik heb minder stress om fouten te maken."

Doe je er als crèche nu goed of slecht aan, om bepaalde ingrediënten te weren en zo een doelgroep tegemoet te komen? Nathalie Debast, stafmedewerker van VVSG, ziet voordelen in het aanpassen van de voeding. "Een voorziening die dat doet, haalt mee de drempels weg voor allochtone gezinnen, die toch nog altijd minder vaak een beroep doen op kinderopvang." Tegelijkertijd benadrukt ze dat een diversiteitsbeleid niet op één groep mag worden afgestemd. "Je mag niet iedereen over één kam scheren. Je moet verschillende groepen kunnen helpen."

Dat er, pakweg in een crèche met kindjes met een moslim- of joodse achtergrond, voedselallergieën en een veganistisch dieet, op een bepaald moment praktische keuzes gemaakt moeten worden, beaamt ze. "De kunst is om daar dan transparant over te zijn. Leg uit waarom je het ene schrapt en het andere toevoegt. Anders riskeer je dat ouders op een dag geschokt reageren en je je in allerlei bochten moet wringen om mogelijke ongenoegens weg te nemen."

Net die transparantie blijkt nogal gebrekkig te zijn, leert een rondvraag bij de ouders in De Oogappel. Niet iedereen wist van de beslissing. "Of het nu een geloofskwestie is of niet, zoiets hadden ze wel mogen vermelden. Net zoals ze dat zouden moeten doen bij het schrappen van fruit of eiwitten", zegt een blanke mama.

Een moslima, die haar dochtertje komt ophalen, ziet er evenmin graten in. "Zolang er maar voldoende alternatieven beschikbaar zijn." Ze betreurt de vele haatreacties. "Een ouder die zegt dat haar kindje weent omdat het geen varkensvlees kan eten, dat begrijp ik niet. Op die leeftijd proeven ze het verschil niet eens."