'De opera, moeten we dat blijven betalen?'

'Cultuursector krijgt kans om minder intellectualistisch te worden'

De cultuursector krijgt het zwaar te verduren onder de nieuwe Vlaamse regering. Vooral kleinere kunst- en cultuurcentra maken zich zorgen over hun voortbestaan. Paul De Grauwe toonde zich in het verleden niet altijd een groot voorstander van subsidies voor de cultuursector. Laat het publiek maar beslissen wat de moeite waard is, zo argumenteerde hij in zijn boek De Nachtwacht in het donker. Vandaag nuanceert hij.

"Kijk, wat is het argument om subsidies te geven? Dat het de samenleving ten goede komt, niet alleen de mensen die naar theater of andere podiumkunsten gaan. Als kunst en cultuur bepaalde ideeën en expressievormen creëren die doorsijpelen in de maatschappij en tot nieuwe inzichten leiden, dan heb je een sterk argument om subsidies te geven. Voor sommige is dat effectief zo, voor andere niet. Daarom geloof ik ook in experimentele dingen, en in het feit dat we dat moeten subsidiëren. Maar de opera, moeten we dat blijven subsidiëren? Daar komt een publiek op af dat het zich kan veroorloven om er meer voor te betalen. Dan moeten ze dat ook maar doen.

"Ik vind sowieso dat subsidies anders moeten worden georganiseerd. Laat het publiek mee beslissen over wat de moeite waard is. Daar heb ik meer vertrouwen in dan in een comité van experts, die doorgaans kiest voor intellectualistische dingen. Nu er gesnoeid wordt in subsidies, krijgen centra ook de kans om meer publieksgericht en minder intellectualistisch te werken."

'Vlaamse regering maakt totaal verkeerde keuzes'

De Grauwe maakt gehakt van de besparingspolitiek van de Vlaamse regering. "Een begroting in evenwicht, dat is het belangrijkste objectief van het beleid. Dat is fundamenteel verkeerd. We moeten investeren in infrastructuur, publiek transport, onderwijs en alternatieve energieën. Dat is onze toekomst. Als je geld stopt in goede projecten, dan is er niets mis mee om daar schulden voor te maken. Nu brengt de regering die besparingen aan de man met de boodschap dat het beter is voor onze kinderen. Nee dus, onze kinderen verwachten betere scholen, ziekenhuizen en publiek transport. En als we hen dat geven, dan hebben ze er ook geen probleem mee dat daar een schuld tegenover staat. En tussen haakjes: schulden maken is nog nooit zo goedkoop geweest als vandaag. Het is waanzinnig om nu niet te investeren."

'Alleen overheid kan klimaatcrisis oplossen'

In zijn nieuwe boek De limieten van de markt waarschuwt Paul De Grauwe voor de destructieve kracht van het kapitalisme. "De markt heeft successen gekend en heeft honderden miljoenen mensen uit de armoede gehaald. Dat blijft een belangrijk gegeven. Maar vandaag gaat dat ook ten koste van het milieu. Als we niet hardhandiger optreden, botsen we regelrecht tegen een muur. Het marktmechanisme heeft geen instrumenten om dat op te vangen. De oplossing kan alleen van de overheid komen. Ik hoop dat we de politieke daadkracht vinden om dingen te vinden die nodig zijn, namelijk belastingen op CO2-uitstoot, bepaalde vormen van transport zwaarder belasten, alternatieve energieën stimuleren. We weten wat er moet gebeuren, maar er gebeurt te weinig.

"Het probleem is dat we internationaal tot samenwerking moeten komen, en dat gaat heel moeizaam. Er moet bewustzijn komen bij grote landen dat het in hun eigen belang is. Het is niet de enige bijsturing die de markt nodig heeft. De econoom Thomas Piketty heeft terecht gewezen op het probleem van de groeiende ongelijkheid. Ik pleit voor een progressieve vermogensbelasting, waarbij je de middenklasse spaart. Mensen die honderden miljoenen aan vermogen hebben, dat is gevaarlijk. En als ze zeggen: 'dan zijn we weg', dan heb ik daar geen probleem mee."

'We moeten veel minder luisteren naar werkgevers'

Hoge loonkosten moeten we koesteren. Ze zijn een teken van welvaart, zegt De Grauwe. "In mijn boek toon ik met cijfers van het World Economic Forum aan dat hoe hoger de loonkosten zijn in een land, hoe hoger het concurrentievermogen is. De uitschieters daarin zijn de Scandinavische landen. De hoge loonkosten laten ons toe om onderwijs, onderzoek en sociale zekerheid te ontwikkelen.

"Degenen die zeggen dat onze loonkosten moeten afgebouwd, zeggen dat ze ook onderwijs en sociale zekerheid afbouwen. Dat is wat veel bedrijfsleiders voor ogen hebben. Ik vind dat we veel minder moeten luisteren naar werkgevers. Ze kijken alleen maar naar hun eigen winkel, zonder het grote plaatje te zien. Ze zijn niet goed geïnformeerd. Het is zoals met de bankiers: je moet ook vaak niet naar hen luisteren als ze het hebben over de risico's die ze nemen. Maar helaas luistert de overheid vaak alleen maar naar hen."