'Meerwaardebelasting à l'improviste'
Een meerwaardebelasting heffen op aandelen, is dat een goed idee? CD&V hoopt zo een solidaire bijdrage te innen bij de rijkste Belgen. Maar fiscalisten vrezen dat de belasting een maat voor niets wordt.
"Hoe gaat de regering grote vermogens belasten als ze de vennootschappen ongemoeid laat?" Fiscaal expert Michel Maus (VUB) ziet het niet goed komen met de meerwaardebelasting, die enkel van toepassing is op de personenbelasting en dus niet op vennootschappen. "Het is kinderlijk eenvoudig om deze belasting te ontlopen. De Couckes van deze wereld moeten hun aandelen gewoon onder hun vennootschap parkeren", waarschuwt Maus.
Het is al twee jaar de droom van CD&V: een rechtvaardige belasting op grote vermogens. Dit weekend legde de partij een voorstel op tafel om de meerwaarde te belasten die mensen realiseren bij de verkoop van aandelen en obligaties. Het tarief is 30 procent, maar elk jaar wordt het belastbare bedrag met 5 procent verminderd. Wie zijn aandelen of afgeleide producten na één jaar verkoopt, wordt dus nog maar op 95 procent van de meerwaarde belast.
De belasting zou volgend jaar 100 miljoen euro moeten opbrengen, al is dat sterk afhankelijk van de beursmarkt. Aangezien het bezit van aandelen sterk geconcentreerd is bij de meest vermogenden, worden zij in principe het hardst getroffen. Gewone spaarders worden beschermd doordat ze op de eerste 50.000 euro aan meerwaarde geen belasting zouden moeten betalen. Voor koppels is dat 100.000 euro.
Ook kmo's worden gespaard. Wie aandelen van een kmo verkoopt, zou geen meerwaardebelasting moeten betalen.
Vraag is of de belasting haar doel niet voorbijschiet. "Het zou sowieso logischer zijn als vennootschappen op dezelfde manier als personen worden belast", vindt Maus. "Bovendien ligt de focus op aandelen, waardoor andere vormen van vermogen buiten schot blijven. Ik denk dat de regering beter een bredere basis zou belasten. Het voordeel daarvan is dat ze het tarief, dat aan de hoge kant is, zou kunnen verlagen."
Dat CD&V de nieuwe belasting er in enkele dagen wil doorjassen, voorspelt volgens economen weinig goeds. "Een degelijke fiscale hervorming doe je niet op een weekend onder begrotingsdruk. Wie maakt wie hier eigenlijk iets wijs?", tweet econoom Ivan Van de Cloot. Net als bij de speculatietaks dreigen er verschuivingen te ontstaan, bijvoorbeeld richting kmo-aandelen, met negatieve effecten tot gevolg.
Professor sociaal-economische Wetenschappen Ive Marx (UAntwerpen), wiens studie CD&V gebruikt om haar meerwaardebelasting te verkopen, ziet het zo: "Het probleem van de speculatietaks was dat ze à l'improviste werd ingevoerd, ergens om middernacht aan een onderhandelingstafel. Ik vrees dat we met de meerwaardebelasting opnieuw hetzelfde probleem krijgen."