Breken banken opnieuw?
Paniek om de brexit en onrust over de Italiaanse banken zorgen voor extreme nervositeit op de financiële markten. De angst voor een nieuwe bankencrisis leeft sterk.
Een zee van rood, blokletterde het financiële agentschap Bloomberg, met gevoel voor dramatiek, na alweer een dag van verliezen op de Europese financiële markten. Ook de Belgische Bel-20, de index van de voornaamste beursgenoteerde bedrijven, sloot met 1,5 procent in de min. Het weekverlies loopt daarmee al op tot 3,8 procent.
Vooral de financiële aandelen, banken en verzekeraars, krijgen klappen. En dat heeft alles te maken met de twee vergiftigde dossiers die als een spook door de Europese markten waren.
Het Verenigd Koninkrijk likt de wonden van de brexit. De aanhoudende onrust en politieke instabiliteit zorgen voor een parfum van paniek bij de Britse vastgoedfondsen. Zes grote fondsen hebben hun deuren gesloten om te vermijden dat beleggers hun geld weghalen. Beleggers vrezen dat de waarde van vastgoed in het Verenigd Koninkrijk zal dalen als gevolg van de brexit.
Vallende dominostenen
Dat uit zich niet zozeer in het teruglopen van de handel, want mensen stoppen niet ineens met het kopen en verkopen van goederen. Het uit zich wel meteen in de verplaatsing van kapitaalstromen, die als door een wesp gestoken op elke onverwachte gebeurtenis reageren.
Als gevolg van de brexit zijn investeerders als wildemannen nieuwe veilige havens gaan zoeken voor hun biljoenen aan pensioenen, spaargeld en verzekeringspenningen. Ponden worden ingewisseld voor dollars en yens.
Potentieel gevaarlijk is de situatie in Italië. Daar vecht de Italiaanse premier Matteo Renzi om zijn banken overeind te houden. Liefst 600 Italiaanse banken kampen met 360 miljard euro aan slechte leningen en de Italiaanse overheid zoekt naar manieren om banken te hulp te schieten, hoewel staatssteun is gebonden aan strenge Europese regels.
De problemen in de Italiaanse bankensector kunnen zich verspreiden naar de rest van Europa en een ernstige crisis in de financiële sector veroorzaken.
De waarschuwingen voor vallende dominostenen zijn niet van de lucht. De rente op de interbankenmarkt - dat is de rente die de banken elkaar aanrekenen om onderling geld uit te lenen - is in stijgende lijn. Een eerste signaal dat banken elkaar beginnen te wantrouwen, zoals in 2008, bij het uitbreken van de financiële crisis?
Toch spreekt de bankensector sussende taal. "Dat de markten zo reageren heeft vooral te maken met de onenigheid tussen premier Renzi en de Europese Commissie over de aanpak", klinkt het bij Koen De Leus van KBC Securities. "Dat sleept best niet te lang meer aan. Maar het besmettingsgevaar voor de hele financiële sector lijkt me sterk overdreven."
Besmettingsgevaar
Dat is ook de mening van Michel Vermaercke, de topman van Febelfin, de beroepsfederatie van de financiële sector. Vermaercke wijst naar het jongste onderzoek van consultant KPMG over het Belgische banklandschap. Daaruit moet blijken dat de Belgische banken er in de laatste drie jaar in geslaagd zijn om hun kapitaal- en liquiditeitsratio's te verbeteren.
Besmettingsgevaar of niet, Herman Daems, voorzitter van BNP Paribas Fortis, maakt zich wel zorgen over de economische gevolgen. "Het probleem in Italië is in mijn ogen potentieel veel ernstiger dan de brexit. Er is geen makkelijke oplossing, maar als Europa nu niet het bewijs levert dat het deze crisis het hoofd kan bieden, ondergraaft het in wezen alle inspanningen die zijn geleverd sinds de bankencrisis. Waar ik evenwel voor vrees is dat de economie, die net aan het opveren was, nu hard geraakt wordt door de combinatie van de brexit en de Italiaanse crisis."
Gouverneur Jan Smets van de Nationale Bank vergaderde gisteren al de hele dag in Frankfurt bij de Europese Centrale Bank, en was daardoor niet beschikbaar voor een reactie.
► 6