Vroeg De Decker "positief injunctierecht" in Kazachgate?

Kazachgate draait rond een zekere Patokh Chodiev, een zakenman die zowel de Belgische als de Oezbeekse nationaliteit heeft, en die in februari 2011 in Brussel naar de rechtbank verwezen wordt. Hij wordt beschuldigd van witwasprakijken en valsheid in geschrifte.

De man woont in België, maar heeft een advocate uit Frankrijk en later wordt de context duidelijk: Frankrijk wil een groot contract binnenhalen in Kazachstan en in ruil vraagt Kazachstan hulp om enkele landgenoten te helpen die problemen hebben met het gerecht. De belangrijkste daarvan is de miljardair Patokh Chodiev.

De Franse advocate zoekt hulp bij Belgische advocaten, en komt terecht bij Armand De Decker met als vraag: hoe kan vermeden worden dat Chodiev veroordeeld wordt in een strafzaak?

In 2011 is Armand De Decker net voorzitter-af van de Senaat, maar hij is nog ondervoorzitter, ook minister van staat, en burgemeester, en dus een vooraanstaand politicus.

Wat hem tot nu toe werd aangewreven, was dat hij zijn invloed als politicus heeft aangewend om een bepaalde wet, die hij als advocaat nodig had voor zijn cliënt, snel door het parlement te krijgen.

De oplossing voor de juridische problemen van Patokh Chodiev was namelijk een minnelijke schikking, maar op dat moment  - februari 2011 - kwam Chodiev daarvoor niet in aanmerking. De wet op de minnelijke schikking, de zogenaamde "afkoopwet", was daarvoor namelijk te beperkt.

Maar er zat wel een uitbreiding van de wet in de pijplijn, en die uitbreiding kwam er dan ook heel snel. Patokh Chodiev kon dan ook in de zomer van 2011 zijn strafvervolging afkopen, voor 23 miljoen euro.

De verdenking is dat Armand De Decker daarvoor gelobbyd heeft, voor die uitbreiding van de wet. Zo maakte de krant Le Soir begin deze maand bekend dat De Decker persoonlijk is gaan praten met minister van Justitie Stefaan De Clerck (CD&V), bij hem thuis in Kortrijk, op een zondag, en kort daarop ook naar het kabinet van De Clerck in Brussel is gegaan, waar hij met medewerkers van de minister gepraat heeft.

Waar tot nog toe De Decker vooral werd aangewreven dat hij stappen had ondernomen om de uitbreiding van de wet snel te laten verlopen, blijkt nu dat er mogelijk meer aan de hand was.

Volgens enkele mensen uit de entourage van de minister van Justitie heeft Armand De Decker tot twee keer toe contact gezocht, en verschillende bronnen hebben aan de radiocollega's gezegd dat zeker één van die contacten helemaal  niet over die wet ging, maar wel over de mogelijkheid om bij het parket-generaal een minnelijke schikking te krijgen.

De Decker zocht dus eigenlijk een rechtstreekse interventie van de minister bij het parket en hij zou daarbij zelfs de term "positief injunctierecht" gebruikt hebben.

Die term is hier echter helemaal niet van toepassing, juridisch gezien, en één bron zei zelfs: "Ik vraag me af of De Decker zelf wel goed wist wat hij vroeg". Het positief injunctierecht is, in België, immers het recht van de minister van Justitie om aan de procureur de opdracht te geven een bepaalde zaak, een individueel dossier, te onderzoeken en/of te vervolgen.

De term verwees hier alleszins naar een interventie van de minister, die De Decker dus wou verkrijgen voor zijn cliënt Chodiev.

De Decker en de Franse advocate, die mee was tijdens die bezoeken, benadrukten dat het Franse Elysée dit ook belangrijk vond.

Een bron herinnerde zich de vraag van De Decker als: "Kan de minister daar aandacht voor vragen?", wat een subtiele manier is om te vragen: "Kan de minister daarin tussenbeide komen?".

Overigens kon de minnelijke schikking waar De Decker op aanstuurde wettelijk gezien nog niet op dat ogenblik. Eén bron zegt daarover: "Misschien wou De Decker alleen maar tegenover zijn Franse collega tonen dat hij al het mogelijke deed voor zijn cliënt, wie weet met het zicht op de vergoeding".

De Decker heeft immers veel geld gekregen voor zijn werk voor Patokh Chodiev. De collega's van Le Soir en het Franse Mediapart spreken van zes stortingen, allemaal via die Franse advocate, voor in totaal ruim 740.000 euro.

De Decker weigert momenteel interviews te geven hierover, maar toen in een telefonisch gesprek met de radiocollega's ontkende hij wel een poging om het parket via de minister onder druk te laten zetten.

De partij van De Decker, de Franstalige liberalen van de MR, neemt de zaak nu ernstig, en volgende week maandag wordt hij op het matje geroepen bij de ethische commissie van de partij.

Hij zal daar eerst gehoord worden door de voorzitter van die commisse, François Xavier de Donnéa, en een week later zal de commissie, waarin ministers en ex-ministers zitten en ook (ex-) parlementsvoorzitters - alles samen zowat 40 mensen -, dan een beslissing nemen.

Daarnaast is ook het parket van Brussel bezig met een vooronderzoek, dat binnenkort zou moeten worden afgerond, dus in de komende weken zullen we ongetwijfeld meer vernemen over dit hele dossier-De Decker. 

De “afkoopwet” of de wet op de minnelijke schikking: tijdslijn en uitleg

- Toen Patokh Chodiev voor de rechter werd gedaagd, op 18/2/2011, kwam zijn dossier niet in aanmerking voor een minnelijke schikking. Om twee redenen: de wet gold niet voor zaken die al waren doorverwezen naar de rechter, en ook niet voor valsheid in geschrifte

- 20/2/2011: Armand De Decker en Catherine Degoul (Franse advocate) bezoeken Stefaan De Clerck bij hem thuis in Kortrijk

- 22/2/2011: De Decker en Degoul gaan naar kabinet De Clerck

- Op 14/4/2011 komt de verruimde wet op de minnelijke schikking er, ze wordt van kracht op 16/5

- De wet is te snel in elkaar gebokst, en moet worden bijgesteld met een “reparatiewet”, die van kracht wordt op 11/8/2011

- Begin mei 2011 al komt er een directieve aan de parketten die aanraadt geen minnelijke schikkingen af te ronden, in afwachting van een reparatiewet

- Toch wordt de minnelijke schikking voor Patokh Chodiev afgerond op 17 juni, en goedgekeurd door de rechter op 30 juni

Twee zaken vallen op bij de totstandkoming van de wet:
- De verruiming van de minnelijke schikking is in 2011 bijzonder snel door het parlement geloodst

- Het moment waarop de minnelijke schikking voor Patokh Chodiev is bezegeld, valt eigenlijk in een periode waarin de parketten tot voorzichtigheid worden aangemaand, en ze beter geen schikkingen afronden