'Wie denkt dat dit sukkelaars zijn, vergist zich'

Op het Schoon Verdiep in Antwerpen beraadden burgemeesters Bart De Wever (N-VA, Antwerpen), Bart Somers (Open Vld, Mechelen) en Hans Bonte (sp.a, Vilvoorde) zich gisterenavond over de radicalisering van moslimjongeren in hun steden. Samen met hun veiligheidsadviseurs, politiechefs en deskundigen bekeken ze hoe vermeden kan worden dat jongeren gaan strijden in Syrië.

Vooral de profielen die door de experts werden geschetst van de jonge Syriëstrijders maakten veel indruk op de drie burgemeesters. "Er zitten zeker sukkelaars tussen", zei De Wever. "Maar er is ook een elite van hoogopgeleide jongeren die op heel korte tijd kan radicaliseren en grote vijandbeelden heeft. Met hen is het heel moeilijk om nog een dialoog aan te gaan. Het gaat hier echt niet om vrijheidsstrijders, maar om jongeren die hun leven verkwanselen omdat ze in handen vallen van Al Qaida. Het frustrerende is dat het erg makkelijk is om naar Syrië te reizen."

Over de problematiek van de terugkerende jongeren zei De Wever: "We hebben ook bekeken wat we moeten doen met de jongeren die terugkomen. Dat zijn niet altijd tot de tanden gewapende terroristen. Maar we mogen die risico's ook niet veronachtzamen."

Geen reisverbod

Hans Bonte zocht tijdens de vergadering steun voor zijn plannen om jongens met reisplannen naar Syrië hun identiteitskaarten af te pakken. "Op die manier kunnen ze niet zomaar de Schengenzone verlaten," zegt Bonte. Zowel De Wever als Somers brachten veel begrip op voor dit idee, maar wilden er niet echt op ingaan omdat dit federale materie is. "Voor minderjarigen lijkt me dit zinvol", zei Somers vooraf. "Maar voor meerderjarigen heb je een wettelijke basis nodig. Dit mag niet uitmonden in een reisverbod voor iedereen." Ook de bevoegde minister bekijkt dit grondig.

Samen zullen de drie steden nu een plan uitwerken dat focust op de scholen, de moskeeën, de politie en alle mensen, familieleden of vrienden die met radicaliserende jongeren geconfronteerd worden.

"Theorie en abstracte ideeën helpen ons niet vooruit", zei Somers nog. "We moeten van elkaar praktische zaken leren: Hoe betrek je de moskeeën? Met de fanfare voorop of in alle stilte? Hoe stel je bezorgde ouders gerust? Met de sirene van een politiewagen of in alle discretie? Elke stad moet niet opnieuw het warm water uitvinden. Wij zijn elkaars collega's en bondgenoten, we moeten elkaar helpen."

Minister Joëlle Milquet (cdH), die de burgemeesters eind maart al samenriep, heeft geen enkel bezwaar tegen de 'top' van gisterenavond, ze riep de burgemeesters zelf op de handen uit de mouwen te steken. Deze drie burgemeesters zullen nog samenkomen in Vilvoorde en Mechelen.

Vandaag komt op het kabinet van Milquet ook de wekelijkse task force rond Syrië bijeen. Die zal zich buigen over het lot van 'de dwaze vaders', de vaders die op eigen houtje hun zonen gaan zoeken in Syrië.