'Ethias blijft recht na Dexiadrama'

Hoewel Ethias met een belang van 5 procent een grote aandeelhouder is van Dexia, bleef de verzekeraar in de saga rond de Frans-Belgische groep geruisloos op de achtergrond. De aandacht van de media en de politiek ging naar die twee andere grote Dexia-aandeelhouders, de coöperatieve Arco en de Gemeentelijke Holding.

Ethias schuwde bewust de schijnwerpers, bevestigt Hans Verstraete, de nummer twee van het directiecomité. "We zochten wel achter de schermen mee naar oplossingen. Maar gezien de steun die we drie jaar geleden van de overheden hebben gekregen, zou het ongepast geweest zijn om ons in de Dexiazaak te profileren."

Flashback naar de noodlottige oktobermaand van 2008. Verstraete was pas enkele weken gepromoveerd tot de topdirectie van Ethias. Overigens mede op vraag van sterke man Steve Stevaert, die tot vandaag een oogje in het zeil houdt bij het bedrijf. Ethias bezweek onder het succes van zijn sterproduct, de First-levensverzekeringen. Die spaarformule bood hoge rendementen aan, die Ethias alleen kon blijven geven door op de financiële markten risico's te nemen met ingewikkelde beleggingen. Toen de bankencrisis uitbrak, werden die beleggingen onverkoopbaar. Ethias bleef met de rommel zitten en het bedrijf kwam in acute geldnood. Een kapitaalinjectie van de federale, Vlaamse en Waalse overheid - elk voor 500 miljoen euro - moest Ethias van de ondergang redden. De Europese concurrentie-autoriteiten gaven groen licht voor de staatssteun, maar als tegenprestatie moest Ethias op crashdieet.

Van een crisis zoals toen is bij Ethias nu geen sprake, beklemtoont een ontspannen Verstraete. Zelfs al is Dexia door het ijs gezakt en al jaagt de eurocrisis de financiële sector de stuipen op het lijf. "De Ethiasklanten hoeven zich geen zorgen te maken. Onze liquiditeit is goed en onze solvabiliteit is goed", sust hij.

Een berg cash

Ethias verkocht de voorbije jaren dochterbedrijven als Nateus en Bel Ré en slankte zijn beleggingen drastisch af, waardoor de verzekeraar bij hoge nood op een berg cash kan terugvallen, een slordige 3 miljard euro. Bovendien zit de verkoop van dochterbedrijf Ethias Bank nog in de pijplijn.

Verstraete: "Onze situatie is dus helemaal anders als die van de Gemeentelijke Holding. Onze Dexiaparticipatie is volledig afgezonderd van onze commerciële activiteiten. We hebben ook al het grootste deel van de verliezen genomen in de voorbije jaren." Op de vraag of de Ethiastop de ontmanteling van Dexia zag aankomen, wil hij niet ingaan. "Maar je kan ons geen gebrek aan realisme verwijten. Dat bewijzen de opeenvolgende afwaarderingen van onze Dexiaportefeuille."

Het Dexiaspook zal Ethias ook de komende maanden achtervolgen. De recente koersval van Dexia, tot ongeveer 60 eurocent, plaatst de verzekeraar voor een dubbel financieel probleem.

Ethias moest van Europa de risicovolle Dexia-aandelen afsplitsen van de dagelijkse verzekeringsactiviteiten. Het bedrijf koos voor een interne tussenoplossing. Ethias verkocht alle Dexia-aandelen aan zijn moederholding Ethias Finance, die daar een kleine 280 miljoen euro voor zou betalen. Maar dat geld is er vooralsnog niet.

De moederholding, voor driekwart in handen van de overheden en voor een kwart van het historische Ethias, is immers een puur juridische entiteit zonder eigen inkomsten. Het plan was om Ethias Finance de nodige 280 miljoen euro op de markt te laten lenen via de uitgifte van een obligatie. De daaraan verbonden rentebetalingen zou Ethias Finance financieren met de inkomsten uit Ethias- en Dexiadividenden. De val van Dexia dwingt Ethias nu om het over een ander boeg te gooien.

"Maar we gaan door met de operatie", verzekert Verstraete. "We hopen voor het einde van jaar een zevenjarige obligatie uit te geven. De rentebetalingen zullen we financieren uit de dividenden van Ethias." Een constante dividenduitkering kan alleen als Ethias jaar op jaar winst maakt. Maar daar maakt Verstraete zich geen zorgen om. "We gaan ervan uit dat Ethias, eens op kruissnelheid, de komende jaren 150 à 200 miljoen euro courante winst zal maken."

De vraag blijft hoe happig grote beleggers nog gaan zijn om obligaties van Ethias te kopen. Een bijkomende waarborg van de overheden zou hen over de streep kunnen trekken, maar daar zullen ze in deze barre begrotingstijden niet toe geneigd zijn. "Ik kan me voorstellen dat er grenzen zijn aan wat een overheid bereid is te doen."

Er is nog een tweede probleem met de pot Dexia-aandelen. Die staan in de boeken van Ethias Finance aan een koers van 2,81 euro, terwijl de beurskoers is gekelderd tot ongeveer 60 eurocent (zie kader). Daardoor dreigt een zoveelste afboeking. Dat zou om 217 miljoen euro kunnen gaan: van de huidige inventariswaarde van 276 miljoen euro naar de marktwaarde van 59 miljoen euro.

Verstraete bevestigt dat een nieuwe afboeking onvermijdelijk lijkt, maar wil daar nog even mee wachten. "Wat neem je als indicatieve koers voor een Dexia-aandeel? Eén euro, anderhalf euro? Onze specialisten zijn dat nu aan het bekijken." Dexia, na de ontmanteling herleid tot een allegaartje van activiteiten, is een 'black box', waar zelfs analisten de echte waarde niet van kennen.

Voor Verstraete is het onduidelijk of Dexia's beurskoers wel een goed beeld geeft van de intrinsieke waarde van de ontmantelde groep. "Is Dexia een restbank of een 'bad bank'? De waarheid zal wellicht in het midden liggen. Een restbank met 'bad things' erin, dus. Het grote probleem is dat voor sommige problematische beleggingen van Dexia er geen markt meer voor is, en dus geen prijs."

Ook de recente vereffening van de Gemeentelijke Holding heeft Ethias overigens geld gekost, al gaat het daar om een beperkt bedrag. Ethias slikt vrijwillig een verlies van ongeveer 13 miljoen euro op openstaande schulden van de openbare besturen uit de Gemeentelijke Holding.

Finale factuur

Verstraete maakt spontaan de rekening. "Ik bekijk het zo. Van de 1,5 miljard euro steun vanwege de overheden, is inmiddels meer dan 1 miljard euro gebruikt om de Dexia-aandelen af te schrijven. Ondanks die tegenslag staan we nog recht. Let wel, dat wil niet zeggen dat de overheden hun geld definitief kwijt zijn. Dat zal afhangen van hoeveel meerwaarde Ethias kan creëren."

De finale factuur kunnen de overheden pas opmaken op het moment dat ze hun belang in Ethias weer doorverkopen aan de privé. Het kostenplaatje voor de belastingbetaler hangt ook af van hoe groot de Ethiasdividenden zullen zijn die in de staatskassen stromen.

Ethias wil zich volledig op verzekeringen concentreren en staat op het punt zijn bankpoot Ethias Bank te verkopen aan de Gentse financiële planner Optima. Maar die deal raakt maar niet afgerond. Verstraete: "We hebben een akkoord met Optima, maar de Nationale Bank moet als toezichthouder ook nog zijn zegen willen geven. Daar zit het dossier voorlopig vast."

Uitvoerend voorzitter Luc Van den Bossche van Optima - net als Ethiasbestuurder Stevaert een voormalig sp.a-kopstuk - liet zich in deze krant ontvallen dat de overname misschien niet door zou gaan, omwille van de turbulentie op de financiële markten. Dat Optima zou afhaken, daar hecht Verstraete weinig geloof aan. "De uitspraak was wellicht een tactische manoeuvre. Er is een verschil tussen wat men publiek zegt en wat er achter de schermen gebeurt."

Europa legde Ethias ook op om de First-spaarverzekeringen tegen einde 2013 af te stoten. Dat zou de balans in één klap met 8 miljard euro lichter maken. Maar het bedrijf ziet de 180.000 betrokken klanten niet graag vertrekken en zoekt naar een formule waarbij de klantenbinding blijft én Europa groen licht geeft. Hoe dat in elkaar zal steken, wil Verstraete nog niet kwijt. "We hebben nog even de tijd. We werken aan een oplossing die voor alle partijen gunstig is", blijft hij cryptisch.

De gedwongen ontkoppeling van de First-levensverzekeringen betekent allerminst dat Ethias zich terugtrekt uit de particuliere verzekeringsmarkt, zo beklemtoont Verstraete. De verzekeraar mag weliswaar geen nieuwe levensverzekeringen meer verkopen van Europa, maar zoekt naar uitwegen. "Europa zegt niet dat we niet mogen groeien. We hebben 1 miljoen particuliere klanten. Die zijn ons ondanks de moeilijke jaren trouw gebleven. Schadeverzekeringen zoals brand- of autoverzekeringen zullen we zelf aanbieden, voor levensverzekeringen gaan we samenwerken met partnerbedrijven."

Bij de redding in 2008 leek het er nog op dat Ethias zich van Europa zou moeten terugplooien tot zijn historische kernactiviteit. Toen Ethias nog Omob heette, legde het bedrijf zich vooral toe op de verzekeringsmarkt voor lokale besturen, zoals steden en gemeenten. "Daar blijven we marktleider in, maar we laten de particuliere markt zeker niet los."

Hoe Ethias er in pakweg 2020 uit zal zien, is ook in Verstraetes kristallen bol nog wazig. "Als je kijkt wat er in de voorbije zeven jaar allemaal gebeurd is, dan durf ik daar geen grote voorspellingen over te doen. Maar de schoonmaak is gedaan. Vergeet niet dat Ethias niet alleen gebukt gaat onder zijn Dexia-aandelen, maar ook een heleboel toxische producten in de portefeuille had. Dat is gesaneerd. We zijn nu een gezonde verzekeraar die wil groeien. Het komt er voor Ethias op aan te bewijzen dat het belastinggeld dat de overheid in ons gestopt heeft, niet verloren is."

Systeem hertimmeren

Ethias' onmiddellijke toekomst zal in grote mate bepaald worden door de turbulentie in de eurozone. Het bedrijf zag zich eerder dit jaar genoodzaakt een waardeverlies te boeken van 66 miljoen euro op Grieks staatspapier, de fameuze eerste 'haircut' van 21 procent. Nu de financiële sector deze week ingestemd heeft om die schuldkwijtschelding te verruimen tot 50 procent, pluist Ethias nog uit hoe groot een volgende afwaardering moet zijn.

Er staat in totaal voor een slordige 400 miljoen euro 'latente minwaarden' op Ethias' balans als gevolg van de onzekerheid rond het staatspapier van de PIIGS-landen. "Maar voor Portugal, Italië, Ierland en Spanje is er geen sprake van een schuldkwijtschelding, dus voor die landen is er geen echt verlies. Ik ben vooral verheugd dat de politici er in moeilijke omstandigheden in geslaagd zijn om tot een akkoord te komen", blikt Verstraete terug op de cruciale eurotop.

Van zodra de eurocrisis voorbijgeraasd is, moet het financiële systeem wel hertimmerd worden, voegt hij daaraan toe. "Er zijn strengere kapitaalnormen voor zowel banken als verzekeraars op komst. Maar ik denk dat er nog bijkomende maatregelen nodig zijn. De financiële sector moet tegen zichzelf beschermd worden, bijvoorbeeld door bepaalde beleggingstransacties te beperken of door sommige tradingoperaties te belasten. Een Tobintaks, waarom niet? De overheid moet die grenzen wel op Europees en liefst zelfs op mondiaal niveau afbakenen, zodat het speelveld voor iedereen gelijk is. De financiële sector zal in eigen hart moeten kijken, om de zaken in de toekomst gezonder aan te pakken."