Trumps onvoorspelbaarheid is ineens riskant voor Moskou

Alle wegen leiden naar Moskou. Het is snel gegaan. Drie jaar geleden, nadat Rusland de Krim in maart 2014 had geannexeerd, zette president Obama de tweede kernmogendheid ter wereld nog weg als een "regionale macht". Nu moet zijn opvolger Trump zich verweren tegen de aantijgingen dat hij naar het pijpen van collega Vladimir Poetin danst, vecht iedereen in Washington elkaar de tent uit en verpietert het gezag van Amerika met de dag. Mooi. In Washington zit "onze president", zoals een oude, loyaal televisiekijkende dame uit Moskou mij onlangs uitlegde: Trump nasj, net als Krim nasj ("De Krim is van ons").

Het Russische project om de vermaledijde 'pax Americana' te laten ontsporen lijkt alleen al daarom een doorslaand succes. Toch is er geen sprake van euforie in Moskou, althans niet openlijk.

Het retorische gooi- en smijtwerk wordt vooralsnog opgeknapt door de tweede garnituur. Bijvoorbeeld door de senatoren Valentin Kosatsjov (buitenlandwoordvoerder van de Federatieraad) en Aleksej Poesjkov (voorheen buitenlandman van de Doema). Kosatsjov haalde na het ontslag van veiligheidsadviseur Mike Flynn het woord 'russofobie' weer van stal. Poesjkov wist een dag later hoe de vork in de steel zit. "Met behulp van de veiligheidsdiensten trekken de vijanden van Trump de 'Russische kaart' om hem te vernietigen tot aan een impeachment toe."

Koude voeten

Maar president Poetin, die 29 december in antwoord op Obama's strafmaatregelen tegen het Russische hacken tijdens de verkiezingscampagne bijna hautain afzag van vergelijkbare tegenacties en daarvoor toen werd gecomplimenteerd door aankomend staatshoofd Trump, zwijgt. Net als minister Sergej Lavrov van Buitenlandse Zaken, die er eind vorig jaar als de kippen bij was om juist wel represailles aan te kondigen en dus nog voor gek stond toen Poetin het omgekeerde deed.

Hun spreekbuizen Dmitri Peskov en Maria Zacharova spreken wel, maar niet zo sarcastisch als normaal. Over de vermeende banden tussen Russische geheime diensten en medewerkers van Trump zei Peskov slechts dat het ging om "gewone zakelijke communicatie". En o ja, van een teruggave van de Krim, waarom collega Sean Spicer van Trump nu ineens wel had gevraagd, kon uiteraard geen sprake zijn. Trump had de kwestie volgens Peskov ook helemaal niet aan de orde gesteld tijdens zijn eerste lange telefoongesprek met Poetin op 28 januari.

Begint de leiding in het Kremlin nu ineens koude voeten te krijgen? Dat zou goed kunnen.

Zolang hij geen president was, was Trump goed bezig om de Amerikaanse binnenlandse politiek te ontregelen. Maar nu deze zwerfkei in het Witte Huis resideert, moet ook Moskou rekening houden met de chaos die Trump blijft creëren. De onvoorspelbaarheid, die tot een maand geleden leuk was, kan ineens riskant worden. Vooral op het continent waar Rusland zijn grootste economische belangen heeft en verdeel-en-heers wil kunnen spelen: Europa.

In het hart van de EU staan komende maanden cruciale verkiezingen op de rol. In Nederland, Frankrijk, Duitsland en misschien Italië doen antipartijen (antimigratie, anti-islam en anti-Brussel) een gooi naar de macht met de thema's die Poetin met zijn honende kritiek op Europese decadentie ook uitsmeert. Niets is zeker, maar de chaos in Amerika kan deze Europese populisten wind uit de zeilen nemen.

Moskou wacht af. De buitenlandse politiek is afgelopen jaar zo succesvol geweest dat het aan dit succes nu ineens ten onder kan gaan. Die paradox stond niet in het scenario van het Kremlin.