Nieuwe nederlaag voor Merkel
De vijfde deelstaatverkiezing op rij, zo vaak heeft de CDU van bondskanselier Angela Merkel al verloren. In Berlijn boeken de conservatieven hun slechtste resultaat ooit. Anti-immigratiepartij AfD wist met 13 procent relatief veel kiezers te overtuigen.
Bij de deelstaatverkiezingen in Berlijn is de SPD de grootste partij geworden. Maar de sociaaldemocraten zijn tegelijkertijd de grootste verliezers, samen met coalitiepartner CDU. Alternative für Deutschland (AfD) komt uit het niets op 13 procent. Dat is veel in de als links bekend staande Duitse hoofdstad. De bevolking van Berlijn heeft daarmee duidelijk te kennen gegeven dat de huidige grote coalitie wat hen betreft heeft gefaald. De CDU, die zakt van 23 naar 18 procent, was zelfs nog nooit zo klein in Berlijn. "Hier kunnen we niet tevreden mee zijn", klinkt het in de partij.
Toch ziet het ernaar uit de sociaaldemocratische burgemeester Michael Müller voort zal regeren. Al zijn coalities van twee partijen niet mogelijk. Müller zinspeelde tijdens de campagnes op een coalitie van zijn SPD met de Groenen en Die Linke. Zo'n coalitie bestaat al in de deelstaat Thüringen, maar dan onder leiding van Die Linke. Een coalitie met de CDU hadden Müller en de Groenen al uitgesloten, met de AfD wil dan weer niemand samenwerken.
Gisteravond claimde Müller al snel de overwinning. "We hebben onze doelstelling gehaald. We hebben een mandaat om een regering te vormen." De beoogde coalitiepartners haalden wisselende resultaten: de Groenen leden licht verlies, terwijl Die Linke van 11 naar 16 procent van de stemmen gaat en na AfD de grootste winnaar is - een teken dat delen van het hoofdstedelijke electoraat uit het politieke midden wegtrekken naar de flanken.
Harde dobber voor Merkel
Voor de CDU zijn het de vijfde verloren deelstaatverkiezingen op rij. En dat is weer een harde dobber voor Angela Merkel, die tot de Bondsdagverkiezingen in september 2017 nog deelstaatverkiezingen in Saarland (26 maart), Sleeswijk-Holstein (7 mei) en Noordrijn-Westfalen (14 mei) tegemoet kan zien. Maar in tegenstelling tot de nederlaag van twee weken geleden in Mecklenburg-Vorpommern, waar CDU zelfs achter AfD eindigde, is de slechte uitslag in Berlijn niet alleen toe te schrijven aan Merkels vluchtelingenpolitiek.
De CDU verloor na-melijk niet in de eerste plaats kiezers aan AfD maar aan de liberale FDP, die vijf jaar geleden onder de kiesdrempel van 5 procent verdween. Nu is ze terug met 6,5 procent en een gemoderniseerde boodschap: de FDP presenteert zich als moderne, grootstedelijke partij en beschermheer van de groeiende start-upwereld. Bovendien kregen Müllers christendemocraten de schuld van de chaos die vorig najaar heerste bij de vluchtelingenregistratie bij het Landesamt für Gesundheid und Soziales omdat de verantwoordelijke senator een CDU'er was.
De verkiezingsuitslag toont een duidelijk verschil tussen het voormalige West- en Oost-Berlijn. In het oosten waren de rechter- en linkerflank veel populairder dan in het westen: AfD haalde er 14, Die Linke zelfs 26 procent. In het westen was dat 9 en 11 procent. De opkomst bij de verkiezingen was hoger dan in voorgaande jaren.